Nieuws, Economie, Samenleving, België, Bankencrisis, Coöperaties, NewB, Duurzaam bankieren, Dossier bankencrisis -

NewB: naar een andere bankensector

Nu er geen einde lijkt te komen aan de bankencrisis klinkt de kritiek op de bancaire sector steeds luider. Voorlopig zijn duurzame alternatieven voor de traditionele grootbanken in België dun gezaaid. Met de coöperatieve bank NewB zou daar verandering in moeten komen. Alleen kan het project enkel van start gaan als binnen de 100 dagen 10.000 geëngageerde Belgen een aandeel van 20 euro kopen.

zondag 24 maart 2013 11:48
Spread the love

Vandaag lanceerde NewB een oproep om leden te werven. Samen met 61 organisaties uit het brede middenveld (waaronder Greenpeace, LBC, Oxfam-solidariteit, Fairfin en het Vermeylenfonds) gaat de bank resoluut voor duurzaam: enkel investeringen in de reële economie, geen mega-winsten, lange termijn en vooral ook transparantie en inspraak. En daarbij schuwen ze de ambitie niet. Het marktaandeel van duurzame banken in België bedraagt momenteel 0,5%. De initiatiefnemers van NewB hopen dat op te trekken naar minstens 1 à 2%.

Wild Plan

Het begon in 2009 als een wild plan op café. Marc Bontemps, woordvoerder van NewB: “we hadden het over de financiële crisis. We wisten toen natuurlijk niet dat het einde nog lang niet in zicht was, maar we hadden wel het gevoel dat er geen lessen getrokken zouden worden en dat de banken na de crisis gewoon verder zouden gaan op hetzelfde elan.” Daar kon het gezelschap van NGO-mensen en bankiers volgens Bontemps niet mee leven, “en dus begonnen de ideeën te rijpen.” Dirk Barrez en Bernard Bayot zijn tot de kerngroep blijven behoren. 

 “We gingen van start met 24 organisaties uit het middenveld die elk een aandeel kochten 2000 euro. We wilden van in het begin een pluralistische groep zijn. We zijn zowel Nederlands- als Franstalig, alle kleuren van het maatschappelijk middenveld zijn vertegenwoordigd, we betrekken milieuorganisaties, de sociale economie enzovoort. Op die manier hebben we een dwarsdoorsnede van wat er zich in het middenveld bevindt.”

Samen met het groepje bankiers, academici en consultants die ze rond zich verzamelden bracht dat volgens Bontemps een “interessante chemie” op gang. “We inventariseerden de verwachtingen en noden van het middenveld om daarna bij de bancaire experts af te toetsen hoe technisch haalbaar dat allemaal was.”

Arco als voorbeeld?

Nochtans toont de hele ACW-saga aan dat het niet per se een goed idee is om het middenveld banden te laten aangaan met een bank. NewB maakt zich echter sterk dat dit een ander verhaal is.

Bontemps: “ten eerste staan we erop enkel in de reële economie te investeren. De ontsporingen uit het verleden hingen vaak samen met het feit dat men daarvan afstapte. Ons uitgangspunt is dan ook dat ons maximum dividend 6% zal bedragen. We laten ons niet drijven door risicovolle investeringen.”

“Enkele weken geleden kaartte de toenmalige Minister van Financiën Steven Vanackere nog aan dat er ontzettend veel geld op de Belgische spaarboekjes staat. Hij suggereerde dat dat geld in de economie geïnvesteerd moest worden door mensen aandelen te laten kopen op de beurs. Wij hebben daarentegen een andere agenda. Wij zouden dat geld willen aanwenden om het in te zetten in reële, liefst lokale, projecten. KMO’s klagen nu al dat banken hun projecten te weinig steunen, daar willen wij verandering in brengen.”

“Ten tweede was Arco ook getrapte participatie waarbij je je stem geeft aan een organisatie die bepaalt wat er met je geld gebeurt. Wij gaan met onze coöperatie echter voor directe participatie. Dat komt ten derde ook de transparantie ten goede. Dexia was geen transparant systeem.”

Andere duurzame banken

Op de vraag of het niet goed zou zijn om in Belfius als staatsbank te investeren antwoordt Bontemps dat hij zeker hoopt dat Belfius uitgroeit tot een goede staatsbank. Alleen is er ook scepsis: “het valt te betwijfelen of dit nog lang een staatsbank zal blijven. En bovendien heeft de huidige aandeelhouder, de staat, nauwelijks de maatschappelijke meerwaarde vastgelegd die de bank moet realiseren.”

Een bank als Triodos Bank heeft natuurlijk wel zo’n geëngageerde agenda. En ook Landbouwkrediet en VDK profileren zich als duurzame alternatieven. Is er dan nog wel nood aan een nieuw duurzaam bancair initiatief? Bontemps: “die banken zijn zeker een meerwaarde. Wij willen daar een dimensie aan toevoegen: én hoge duurzame eisen, én een brede dienstverlening met alle gewone producten, én nationaal werken, én een echte coöperatie zijn. Ik hoop dat we in de toekomst met elk van hen kunnen samenwerken.”

“Kijk, ik kom uit de tijd dat we verschillende grote banken hadden met een openbaar belang: ASLK, Bacob, Gemeentekrediet… Dat landschap is ongelooflijk verschraald en ik zie er voorlopig geen beweging in. Triodos en VDK blijven kleine spelers. We willen met NewB een versnelling hoger gaan en een referentie worden: een benchmark voor het breed duurzaam bankieren. We willen dat mensen zien dat je volwaardig kan bankieren zonder bijvoorbeeld in wapens te investeren, zodat ze vervolgens aan hun grootbank om uitleg kunnen vragen. Het veld moet echt beginnen bewegen.”

“Dat geldt evengoed voor de financieringen: de tijd is gekomen om ook op middelgrote investeringen te mikken. We willen niet blijven bij enkel kleine investeringen en het met andere woorden opnieuw houden bij een som van microprojecten. Wat dat betreft denken we trouwens dat partnerships rond grotere duurzame investeringen een interessante optie zijn.”

Concurrentie

Volgens Marc Bontemps zal NewB geen concurrentie vormen voor andere duurzame bancaire instellingen. “De vijver is veel groter dan degene die nu bevist wordt.” En dat geldt zowel voor de potentiële klanten als voor de projecten waarin ze kunnen investeren, aldus Bontemps.

“Traditionele banken denken in vaste kaders, en die gaan niet systematisch uit van de de noden van de maatschappij. Een goed voorbeeld is de sector van de duurzame renovatie. Er bestaan wat dat betreft enorme noden, zeker op vlak van de sociale woningbouw of binnen de groep van mensen die net teveel verdient om aanspraak te kunnen maken op sociale woningen. Wij denken dat het interessant is om daar samenwerkingen aan te gaan tussen de sociale economie, de tewerkstellingssector en de renovatiesector. Dat is sociaal, maatschappelijk en economisch zinvol. Alleen is die doelgroep niet interessant genoeg voor traditionele banken. Met dat soort projecten haal je nooit rendementen van twee cijfers voor de komma. Bij ons is die sociale return on investment nochtans mee opgenomen in het business plan.”

Business plan

Om die ambities waar te kunnen maken heeft NewB een veelvoud van de 10.000 klanten nodig die nu geambieerd worden. Bontemps: “uit onderzoek blijkt dat 25% van de bevolking open staat voor ons concept. De vraag is nu hoe we die sympathie om kunnen buigen naar engagement. Zo’n enquête is immers vrijblijvend.”

“We geven onszelf 100 dagen om 10000 mensen de stap te laten zetten en een aandeel van 20 euro te kopen. Als dat lukt zetten we de volgende stap naar een grotere groep klanten en naar meer kapitaal. Om een bank te beginnen heb je in België minstens 6,2 miljoen euro nodig en we willen daar boven zitten om een ruime kapitaalsbasis te hebben: we willen immers een veilige bank worden die weinig risico’s neemt. ”

NewB wil dan ook functioneren als een normale bank waar mensen terecht kunnen voor hun reguliere bankverrichtingen aldus Bontemps. “De cruciale vraag is of geëngageerd België de sense of urgency inziet: willen we een andere bankensector waarmaken of niet? Het is alles of niks. Als we die 10.000 aandeelhouders niet halen moeten we de eerste tien jaar geen soortgelijk project meer lanceren in België.”

http://www.newb.coop

http://www.facebook.com/newb.coop

Twitter @newb_coop

take down
the paywall
steun ons nu!