Pentecostalisme in Brazilië
Nieuws, Wereld, Cultuur, Religie, Atheïsme, Wereldgodsdiensten, Pew Forum -

Het globale religieuze landschap in cijfers

Het Amerikaanse onderzoeksinstituut Pew Forum bracht onlangs (18-12-2012) een studie uit over het globale religieuze landschap in cijfers. Het gaat om cijfers van 2010. Wat atheïstische kruisvaarders zoals Richard Dawkins, Daniel Dennett en Sam Harris ook mogen beweren, globaal gezien identificeren 8 op 10 mensen zich op één of andere manier met een ‘religieuze groep’.

woensdag 2 januari 2013 12:37
Spread the love

Los van enkele kwalitatieve beperkingen zijn de globale studies over religie van het Amerikaanse onderzoeksinstituut Pew Forum altijd de moeite waard. Ze herinneren ons eraan dat een toekomstige wereld zonder enige vorm van spirituele zingeving de grootste utopie is.

De studie van Pew Forum, dat gebaseerd is op onderzoek dat werd verricht in 2010, stelt dat op de toenmalige wereldpopulatie van 6,8 miljard mensen 5,8 miljard mensen zich op één of andere manier identificeren met een ‘religie’. Dat zijn wereldwijd acht mensen op tien. De top drie van de wereldreligies blijft daarbij onveranderd.  

Het christendom

De grootste wereldreligie is nog steeds het christendom. 2,2 miljard mensen voelen zich aangesproken door het christelijke verhaal. Dat is 31,5 procent van de wereldpopulatie. 87 procent van de christenen leeft in landen waar ze in de meerderheid zijn. De top vijf van landen waar het grootste aantal christenen leeft, bestaat uit de Verenigde Staten (243 miljoen), Brazilië (173 miljoen), Mexico (107 miljoen), Rusland (104 miljoen) en Filipijnen (86 miljoen).

De mediaanleeftijd van een christen bedraagt 30 jaar. De studie maakt er geen melding over, maar de pentecostale en charismatische kerken zijn op wereldvlak de snelst groeiende christelijke vormen van religie (met honderden strekkingen). Wereldwijd gaat het om meer dan 500 miljoen mensen.  

Op wereldvlak blijft Europa het christelijk continent bij uitstek. Maar wellicht is dat een vertekend beeld. De katholieke kerken blijven immers in sommige West-Europese landen, zoals bij ons in België, leeglopen. Niettemin vinden heel wat mensen hun heil terug in andere christelijke kerken. In de talrijke christelijke kerkjes van de migranten uit Brazilië, Nigeria, Kongo, enzovoort vindt je tevens heel wat ‘oude blanke’ katholieken terug. Bekeringen tot de Islam zijn ook een gegeven.

De islam

Het Westen heeft duidelijk een probleem met de islam, maar niet met de moslims, zoals je vaak hoort. Toch gaat het hier dan wel om een afkeer voor de tweede grootste wereldreligie. 1,6 miljard mensen of 26 procent van wereldbevolking gelooft dat er geen andere god is dan Allah en dat Mohammed zijn profeet is.

Volgens de studie kunnen de moslims in twee grote groepen opgedeeld worden: de soennieten zijn met 87 tot 90 procent van alle moslims de grootste religieuze groep. Sjiieten zijn met 10 tot 13 procent in de minderheid. De manier waarop de islam wordt beleefd verschilt echter van land tot land en van regio tot regio.

61,7 procent of 985.530.000 moslims leven in de regio van Azië en de stille oceaan. Nochtans zijn de moslims er met 24 procent een minderheid. In 49 landen zijn de moslims een grote meerderheid. In het Midden-Oosten en Noord-Afrika is 93 procent van de bevolking moslim, maar op wereldvlak gaat het slechts om 20 procent van wereldpopulatie.

In Europa is 5,9 procent van de populatie moslim. In Noord-Amerika is dat niet meer dan 1 procent. De top vijf van landen waar de meeste moslims leven is: Indonesië (209 miljoen), Indië (176 miljoen), Pakistan (167 miljoen), Bangladesh (133 miljoen) en Nigeria (77 miljoen). De mediaanleeftijd van een moslim is 23 jaar.

Het hindoeïsme

Het hindoeïsme is met 1 miljard hindoes de derde grootste (wereld)religie. Het hindoeïsme is de meest geografisch geconcentreerde religie. 99 procent van de hindoes leeft in de regio van Azië en de Stille Oceaan. De top drie van landen waar de meeste hindoes leven bestaat uit Indië (973 miljoen), Nepal (24 miljoen) en Bangladesh (13 miljoen). 0,1 procent van de Europese populatie is Hindoe en in Noord-Amerika is dat 0,2 procent. De mediaanleeftijd van een Hindoe is 26 jaar.

Andere religies

De grootste religies in de wereld moeten niet alleen naar elkaar kijken, maar moeten hun particularisme ook overstijgen om rekening te houden met de kleintjes. Het Boeddhisme (Mahayana, Theravada en Vajrayana) is met 488 miljoen boeddhisten de kleinste religie onder de groten. 99 procent van de boeddhisten leeft in Azië en de stille oceaan. De top drie van landen waar de meeste boeddhisten leven is: China (244 miljoen), Thailand (64 miljoen), en Japan (45 miljoen).

In Europa leven er iets meer dan 1 miljoen boeddhisten of 0,3 procent van de totale populatie. In Noord-Amerika leven er iets meer dan 3 miljoen boeddhisten of 0,8 procent van de totale populatie. De mediaanleeftijd van een boeddhist is 34 jaar.

De vijfde grootste groep valt onder de vage verzamelterm van ‘traditionele religies’. De studie verwijst hiermee naar allerhande folkloristische religies in China, Afrika, Noord-Amerika en Australië. 405 miljoen mensen identificeert zich met één of andere traditionele religie. De grootste groep, of 294 miljoen Chinezen, identificeert zich met één of andere traditionele religie.

Het gaat hier echter om schattingen omdat sommige traditionele religies in China niet worden herkend, waardoor er heel wat onderzoekgegevens ontbreken. De studie lijkt ook uit het oog te verliezen dat er in vele landen in Sub-Saharisch Afrika sterk gemengd wordt tussen Islam, Christendom en de traditionele religies. Het cijfer van 26 miljoen mensen lijkt dan ook een sterke onderschatting.

Aan de hand van een al even vage categorie ‘andere religies’ telt het onderzoek nog eens 58 miljoen mensen. Bahá’í, taoïsme, jaïnisme, shintoïsme, wicca, zoroastrisme, enzovoort worden tot andere religies gerekend. In Azië en de Stille Oceaan leven de meeste mensen die hun zingeving terugvinden in een ‘andere religie’.

Hoewel de joden in de studie als een aparte categorie worden behandeld, kan het judaïsme ook beschouwd worden als een ‘andere religie’. Vandaag leven er wereldwijd 15 miljoen joden. De top twee van landen waar de meeste joden leven behelst de Verenigde Staten (5 miljoen) en Israël (5 miljoen). In alle andere landen waar joden leven, gaat het telkens over niet meer dan 350.000 mensen. De mediaanleeftijd van een jood is 36 jaar.   

Zonder religie

De onderzoekers van het Pew Forum hebben ook hun aandacht gevestigd op mensen die zichzelf niet identificeren met religie. Het gaat om 1,1 miljard mensen of 16 procent van de wereldpopulatie. Het gaat hier dus om de derde grootste, maar niet-religieuze groep in de wereld. Zichzelf niet met een religie identificeren staat echter niet automatisch gelijk met een leven los van god(en) of de afwezigheid van één of andere vorm van spiritualisme.

Volgens de onderzoekers gaat het niet alleen om atheïsten, maar evengoed om agnosten en mensen die op één of andere manier in hogere krachten (ietsisme) geloven. De grote meerderheid, of 858 miljoen mensen van deze groep, leeft in Azië en rond de Stille Oceaan. De top drie van landen waar mensen zich niet met één of andere religie identificeren ziet er zo uit: China (700 miljoen), Japan (72 miljoen) en Verenigde Staten (50 miljoen).

Tsjechië (76 procent), Noord Korea (71 procent), Estland (60 procent), Hong Kong (56 procent) en China (52 procent) zijn de landen waar de ‘niet-religieuze mens’ in de meerderheid is. De mediaanleeftijd bedraagt 34 jaar.

Superdiversiteit of barbarij

Er is nog heel veel werk op het gebied van de interreligieuze dialoog en andere thema’s zoals gender, seksualiteit, armoede, enzovoort. Maar wat wel duidelijk mag wezen is dat de zuiver religieuze mens en evengoed de zuiver rationele mens niet bestaan.

Als men daar dan toch een soort van toekomstig mensbeeld in ziet, dan moet men beseffen dat het gevaarlijke droombeelden zijn die niet passen in een toekomstige globale wereld waar zowel op lokaal als op globaal vlak meer rekening zal moeten gehouden worden met superdiversiteit. De wereld van morgen is een wereld van superdiversiteit of van barbarij.

take down
the paywall
steun ons nu!