Sinds vorige week woensdag (27 oktober) rijden de waardentransporteurs van Brink’s niet meer uit. Zij staken al meer dan anderhalve week omdat zij zich niet kunnen vinden in de voorstellen van de directie.

Brink’s wil terug concurrentieel worden met Group 4 dat 70 procent van de Belgische markt in handen heeft. De Amerikaanse directie wil de vestiging in Strépy sluiten, de diamanttransportactiviteiten op de luchthaven van Zaventem afstoten, snoeien in de gunstige bedrijfs-cao’s en de vervoerders laten overstappen van een bedienden- naar een arbeidsstatuut.

Als de vakbonden daar niet mee akkoord gaan, dreigt het bedrijf ook de drie andere vestigingen in België – in Machelen, Hasselt en Gent – te sluiten.

Arbeiders- versus bediendestatuut

Voor de werknemers is dit een bittere pil. Zij zullen enkele honderden euro per maand en een pak vakantiedagen moeten inleveren.

Maar het is vooral de aanval op het bediendestatuut die voor de vakbonden onverteerbaar is. De vakbonden en de werkgevers geven elkaar nog tot 2011 om het arbeiders- en bediendestatuut te harmoniseren. Tijdens de komende interprofessionele onderhandelingen over een nieuw loonakkoord zouden er al stappen vooruit moeten worden gezet.

De vakbonden eisen al jaren een harmonisering ‘naar boven’. Zij willen dus dat het arbeidsstatuut opklimt in de richting van het bediendestatuut. Vooral op vlak van opzegtermijnen bij ontslag is de discriminatie schrijnend. Bedienden hebben recht op drie maanden per begonnen schijf van vijf jaar. Een bediende die bijvoorbeeld twaalf jaar werkt bij hetzelfde bedrijf, krijgt een opzegtermijn van minstens 9 maanden.

Een arbeider krijgt maximum 28 kalenderdagen als hij minder dan 20 jaar bij hetzelfde bedrijf aan de slag is.

Bij de bediendevakbonden leeft de vrees dat werkgevers van de harmonisering gebruik zullen maken om te morrelen aan de verworvenheden van het bediendestatuut. Dat zou volgens hen een sprong achteruit betekenen voor de werknemersgroep in België. Bijna één op twee werknemers heeft immers een bediendecontract.

Goedkoper ontslaan

De houding van de directie van Brink’s zal hen zeker niet geruststellen. Brink’s gaf tijdens de verzoeningsvergaderingen al te kennen dat het wel degelijk de bedoeling is om enkele werknemers te ontslaan eenmaal ze zijn overgestapt naar het arbeidersstatuut. “Een manoeuvre om zich van “hinderlijke” werknemers te ontdoen zonder de portefeuille te veel te hoeven openen”, aldus de socialistische bediendevakbond BBTK.

De vakbonden weigeren toe te geven op die collectieve afbouw van het statuut van de werknemers van Brink’s. Dat bewoog de vastberaden directie er toe om de overschakeling dan maar individueel te regelen. “We hebben vernomen dat een aantal werknemers op het terrein onder druk worden gezet om individuele arbeiderscontracten te ondertekenen. Het gaat zelfs zover dat er tijdens de onderhandelingen SMS-berichten naar de werknemers werden verstuurd, waarbij ze uitgenodigd werden om het sociaal secretariaat van Brink’s, SD Worx, te contacteren om vragen te stellen en de loonsvoorwaarden van het arbeiderscontract te leren kennen”, zegt Anita Van Hoof van BBTK in een persbericht.

De vakbonden wijzen er fijntjes op dat deze kwestie ook  niet helemaal neutraal is voor de noodlijdende overheidsfinanciën. Op de opzegvergoedingen worden immers belastingen en bijdragen voor de sociale zekerheid betaald. Korte opzegtermijnen betekent ook dat de ontslagen werknemers sneller beroep moeten doen op werkloosheidsuitkeringen.

Volle kassa’s

Ondertussen puilen de kassa’s in sommige warenhuisketens uit en staan veel geldautomaten leeg. Minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom liet de Nationale Bank al enkele transporten uitvoeren, zeer tegen de zin van de vakbonden die haar er van beschuldigden de staking te breken.

Minister van Werk Joëlle Milquet nodigde de directie zondag uit op haar kabinet. Daarna zou er mogelijk overleg volgen met de vakbonden en de sociale bemiddelaar. Bij de christelijke vakbond ACV hebben ze er geen goed oog in. “Ik vermoed dat voor de directie en de bemiddelaar het grootste probleem ligt in het feit dat de biljetten verdwijnen uit de geldautomaten. Terwijl wij ons blijven verzetten tegen de omschakeling van het statuut van bediende naar arbeider, het is duidelijk dat ze hier een spelletje aan het spelen zijn. Hier wordt enkel naar het geld gekeken, niet naar de mensen”, aldus vakbondssecretaris Marc Geerinck aan Belga.

De vakbonden dringen aan op onderhandelingen over de wat zij de ‘echte’ problemen van Brink’s noemen. Zij wijzen op de structurele overuren, onrealistische rittenschema’s, gebrekkig materiaal en een rampzalige commerciële politiek.