Staakt-het-vuren in Gaza stort zionisme in de diepste crisis sinds 1948

Vrijdag 10 oktober om twaalf uur ging er officieel een staakt-het-vuren in Gaza van kracht. Onmiddellijk barstten er vreugdetaferelen los. Gelach, gezang, applaus en dans vulden de straten. Een heel volk vierde het einde – al is het voorlopig – van een martelgang die al meer dan twee jaar duurde en waarvan de dagelijkse betekenis bestond uit dood, honger en voortdurende angst.

De dag ervoor had de Amerikaanse president verklaard dat “niemand gedwongen zal worden te vertrekken. Nee, het is zelfs het tegenovergestelde”. Daarmee bevestigde hij één van de punten van het zogenaamde ‘vredesplan in twintig punten voor Gaza’. Meteen trokken honderdduizenden ontheemden op weg naar huis – of beter gezegd: naar wat nog restte van hun huizen, naar een veld van puin.

De massale en onmiddellijke terugkeer naar het noorden van Gaza is een politiek signaal en een daad van verzet

Die massale en onmiddellijke terugkeer is een politiek signaal en een daad van verzet. Ze toont aan dat twee jaar van terreur niet volstonden om het Palestijnse volk te ontmoedigen terug te keren naar zijn land. De eerste conclusie die uit deze feiten kan worden getrokken, is dat het Palestijnse volk dit staakt-het-vuren ervaart als een overwinning.

Toch lost het ‘vredesplan in twintig punten’ niets definitief op. Bovendien geldt het akkoord dat nu van kracht is enkel voor de eerste fase ervan. 

Deze eerste fase omvat de volgende maatregelen: een onmiddellijk staakt-het-vuren, een geleidelijke terugtrekking van het Israëlische leger uit 47 procent van de Gazastrook, de vrijlating van de 47 nog gevangen Israëlische gijzelaars en van 2.000 Palestijnse gevangenen, onder wie 250 tot levenslang veroordeelden, en ten slotte de dagelijkse toelating van 400 vrachtwagens met hulpgoederen tot Gaza.

De vaststelling dringt zich op dat Israël na twee jaar van bloedbad en genocide het akkoord nu aanvaard dat door de Palestijnse verzetskrachten al in de dagen na 7 oktober was voorgesteld. 

De daaruit voortvloeiende vraag is dus: waarom aanvaarden Israël en de Verenigde Staten vandaag wat ze twee jaar lang hebben geweigerd? Omdat het Palestijnse volk zich ten volle bewust is van de betekenis van deze ommekeer, ervaart het dit staakt-het-vuren als een overwinning.

Het wapenstilstandsakkoord kan gezien worden als een vernedering voor Netanyahu. Hoezeer hij ook probeert te doen alsof het een overwinning is, de centrale rol die Trump in de onderhandelingen heeft gespeeld toont duidelijk dat de beslissingen in Washington worden genomen en niet in Tel Aviv. 

De gevestigde media en de politieke leiders die Israël de voorbije twee jaar onvoorwaardelijk hebben gesteund, vergissen zich daar niet in: zij schrijven het staakt-het-vuren bijna unaniem toe aan Donald Trump, niet aan Benjamin Netanyahu.

De tweede conclusie ligt voor de hand: de zionistische staat verschijnt nu in haar ware gedaante – als een vazalstaat of een orgaan dat de belangen van het Westen in de regio behartigt.

Sinds haar ontstaan heeft de staat Israël nooit zo’n diepe crisis van haar ideologische narratief doorgemaakt. Wie kan nog geloven in het idee dat Palestina “een land zonder volk was voor een volk zonder land”, zoals het zionistische discours beweert, na twee jaar van massamoord? Wie kan nog spreken van “legitieme zelfverdediging” wanneer die de vorm aanneemt van een voortdurende genocide? 

Het zionisme beleeft een ongeziene legitimiteitscrisis – de diepste sinds 1948

Wie kan Israël nog de “enige democratie in de regio” noemen wanneer die zogenaamde democratie dagelijks de moord op vrouwen, kinderen en burgers rechtvaardigt? En wie gelooft nog dat Israël een belegerde staat is, omringd door vijandige Arabische landen, terwijl diezelfde landen toekeken – en sommigen zelfs medeplichtig waren – aan een genocide voor hun deur?

Een derde conclusie ligt voor de hand: het zionisme beleeft een ongeziene legitimiteitscrisis – de diepste sinds 1948 – en die vormt voortaan een sleutelfactor in de machtsverhoudingen die zowel de toekomst van de regio als die van het Palestijnse volk zullen bepalen.

Waarom nu?

De vraag die zich opdringt is: waarom zijn de Verenigde Staten, gevolgd door de andere westerse imperialistische mogendheden, nu van houding veranderd? Is dat omdat de omvang van de genocide op het Palestijnse volk te groot werd?

Wie daarop volmondig ja antwoordt, onderschat de enorme geopolitieke betekenis van de regio voor het Westen en vergist zich over de redenen waarom Israël sinds zijn ontstaan zo’n stevige steun geniet. Gelegen op het kruispunt van Europa, Azië en Afrika vormt het Midden-Oosten het belangrijkste strategische knooppunt ter wereld, één van de sleutellocaties waar de handhaving van de Amerikaanse wereldhegemonie op het spel staat.

Daarom kwamen er in het begin van de twintigste eeuw eerst de Britse steun aan de zionistische beweging, vervolgens de Amerikaanse steun aan de oprichting van Israël in 1948, en daarna de toestemming van alle westerse mogendheden voor Israël om oorlogen van agressie te voeren tegen zijn buurlanden, enzovoort.

De eerste nieuwe realiteit is de verschuiving van de wereldopinie in het voordeel van het Palestijnse volk

De verdwijning van een volk weegt voor de machthebbers weinig wanneer het gaat om de controle over zo’n strategisch knooppunt en de enorme winsten die dat mogelijk maakt.

Het is dus niet de omvang van de genocide die de verandering van houding van de Verenigde Staten verklaart. De redenen voor deze ommekeer zijn veel pragmatischer en liggen in nieuwe mondiale realiteiten die zich geleidelijk hebben opgedrongen sinds het begin van deze nieuwe fase van genocide, twee jaar geleden.

De eerste nieuwe realiteit is de verschuiving van de wereldopinie in het voordeel van het Palestijnse volk. Hoewel die verschuiving geleidelijk plaatsvond, heeft ze de afgelopen weken een spectaculaire versnelling gekend, wat erop wijst dat er een kwalitatieve drempel is overschreden die de leiders van de imperialistische mogendheden die Israël steunen, niet langer kunnen negeren.

Hiervan getuigen de flotillas naar Gaza, die kwantitatief blijven toenemen. Ook de kwalitatieve veranderingen van deze flotillas zijn veelzeggend: het groeiend aantal betrokken landen, het toenemende aantal deelnemende publieke figuren, onder wie steeds meer gekozen politici, en de beslissing van Spanje en Italië om deze flottieljes militair te beschermen.

Ook de algemene staking van vorige week in Italië, uit solidariteit met het Palestijnse volk, getuigt van dezelfde tendens. Dat is de eerste reden voor de westerse koerswijziging.

De tweede reden is de groeiende instabiliteit van de regionale allianties. De bondgenoten van de Verenigde Staten in de regio worden geconfronteerd met de druk van hun eigen publieke opinie. Zelfs Marokko, dat lange tijd gold als voorbeeld van normalisering met Israël, kende op 5 oktober massale betogingen van tienduizenden mensen.

Zelfs de bondgenoten van de VS hebben geen vertrouwen meer in de beloften en woorden van deze grootmacht

Een ander teken van deze verzwakking van regionale allianties is het defensieverdrag met wederzijdse bescherming – inclusief nucleaire bescherming – dat Saoedi-Arabië en Pakistan hebben ondertekend. Dat gebeurde enkele dagen na het bombardement in Qatar op de gebouwen waar Palestijnse onderhandelaars zich bevonden.

Zelfs de bondgenoten van de Verenigde Staten hebben geen vertrouwen meer in de beloften en woorden van deze grootmacht. Het gevaar dat verschillende staten openlijk zouden overstappen naar een alliantie met China en Rusland wordt in Washington ernstig genomen. De Verenigde Staten weten immers, zoals ze het dagelijks cynisch in de praktijk brengen, dat “staten geen vrienden hebben, alleen belangen”, om met de woorden van De Gaulle te spreken.

Geen duurzame oplossing 

Als het staakt-het-vuren een overwinning is voor het Palestijnse volk, dan biedt het “vredesplan in twintig punten” van Trump daarentegen geen enkele duurzame oplossing. 

Het voorziet erin Gaza onder internationaal toezicht te plaatsen, met aan het hoofd figuren als Trump of Tony Blair – de man die, laten we niet vergeten, tot over zijn oren medeverantwoordelijk is voor het bloedbad in Irak. Het plan voorziet ook in de vervanging van het Israëlische leger door Arabische troepen.

Meer dan ooit moeten de volkeren van de wereld de mobilisatie ten gunste van het Palestijnse volk voortzetten en versterken

Over de voortzetting van de Israëlische kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever zegt het echter niets. Kortom, het komt erop neer Gaza te veranderen in een enorm vluchtelingenkamp onder internationaal bestuur. Onvermijdelijk zal het Palestijnse volk genoodzaakt zijn te reageren op dit project dat zijn nationale rechten ontkent.

Meer dan ooit moeten de volkeren van de wereld de mobilisatie ten gunste van het Palestijnse volk voortzetten en versterken. Alleen een dergelijke beweging kan enerzijds de ruimte voor Palestijns verzet vergroten, en anderzijds de beschermheren van Israël dwingen hun strategie te herzien.