Septemberverklaring: Vlaamse regering schrijft een succesverhaal enkel voor de happy few

“Vlamingen hebben een unieke mentaliteit”, aldus de minister-president verder. De Vlaming, zo verklaart hij, staat “met de voeten op de grond, maar zonder grote mond.” Ook weer zo’n vage algemeenheid waarbij het woordje ‘maar’ overigens totaal niet op zijn plaats is.

Veel wordt echter duidelijk als je inziet dat de uitspraak niet descriptief is, maar prescriptief, oftewel niet beschrijvend, maar voorschrijvend. Wat Diependaele als minister-president verwacht van zijn onderdanen, is dat ze gewoon hard werken en verder hun mond houden.

Verderop in zijn toespraak spreekt Diependaele zichzelf enigszins tegen. “Vlamingen zijn veel te bescheiden”, zo klinkt het. Dat lijkt op het eerste gezicht in strijd met het voorschrift om de voeten op de grond te houden, maar wordt begrijpelijk als je inziet dat hij het hier niet over dezelfde Vlamingen heeft.

Diependaele verwacht dat zijn onderdanen hard werken en hun mond houden

“Het ondernemerschap zit in ons bloed”, zo sprak Diependaele voor hij bescheidenheid plots als een probleem ging zien. Hij heeft het hier dus over de ondernemers. Van hen verwacht de regering niet dat ze de voeten op de grond houden, zij moeten gewoon zo snel mogelijk zo rijk mogelijk worden.

Het succesverhaal van Diependaele is er enkel één voor de happy few. Dat merk je ook wanneer je de holle retoriek confronteert met de concrete beslissingen.

Een sterk medialandschap

Zo spreekt Diependaele over “een sterk medialandschap” met internationaal geprezen acteurs, regisseurs en artiesten die furore maken tot ver over de Vlaamse grenzen heen. Tegelijkertijd zet de Vlaamse regering de subsidies voor MO* magazine stop.

Een sterk medialandschap betekent voor Diependaele dus niet dat we met z’n allen het recht hebben om op een toegankelijke manier geïnformeerd te worden. Diepgaande duiding bij de complexe problemen die zich in andere delen van de wereld afspelen en hoe die samenhangen met wat er hier gebeurt, is niet wat deze Vlaamse regering bedoelt met een sterk medialandschap.

Voor Diependaele is het helemaal prima dat de wereld van de gewone Vlaming kleiner wordt: hard werken en voeten op de grond, weet je wel. Een sterk medialandschap interesseert de Vlaamse regering vooral wanneer het gaat om commerciële producten waar prestige en uitstraling aan verbonden zijn.

De beste zijn

“We hebben niet de luxe om de grootste te zijn. We hebben niet de luxe om de sterkste te zijn. Maar we maken de keuze om de beste te zijn”, zo spreekt Diependaele de happy few toe waarmee hij een succesverhaal wil schrijven.

Met ‘de beste’ bedoelt Diependaele vooral ‘de rijkste’. En het succesverhaal betekent eigenlijk gewoon dat de rijksten nog rijker zullen worden. De Septemberverklaring van Diependaele is doordrongen van een samenlevingsvisie waarin de rol van de overheid zich beperkt tot het ondersteunen van kapitaalkrachtige ondernemingen om de concurrentie met ondernemingen uit andere landen aan te gaan.

Heel concreet betekent het dat de Vlaamse regering plat op de buik gaat voor het grote geld

“De Vlaamse motor moet in deze uitdagende tijden op hoog toerental draaien, aangestuurd door hard werk, innovatie en veerkracht, bereiden we de toekomst voor”, zo klinkt dat dan. Heel concreet betekent het echter dat de Vlaamse regering plat op de buik gaat voor het grote geld. “We staan pal achter onze industrie”, zegt Diependaele later iets minder omfloerst wanneer hij aankondigt bij de Europese Unie te gaan lobbyen voor het versoepelen van klimaatdoelstellingen en regulering.

Om de industrie te kunnen steunen, moet al de rest besparen. Zo ziet Diependaele het. “Daarom voert Vlaanderen de grootste tussentijdse besparingsoefening ooit door, goed voor maar liefst 1,5 miljard euro”, kondigt hij trots aan. Er wordt bespaard op welzijn, onderwijs, werk, De Lijn en het overheidsapparaat.

Omgekeerde herverdeling

Wie de begroting van dichterbij bekijkt, merkt dat de Vlaamse regering aan omgekeerde herverdeling doet: van arm naar rijk. De zorgpremie gaat omhoog, dat is een vlakke belasting die voor de armste mensen het hardst doorweegt. Tegelijkertijd verdwijnt een vijfde van de totale erfbelasting, een belasting die net de vermogenden treft.

Er gaan nog lijken uit de kast vallen

“We schrappen 300 miljoen euro aan subsidies, waarvan de meerwaarde voor de Vlaming niet opweegt tegen de nieuwe noden die de kop opsteken”, zo kondigt Diependaele verder aan. Maar een concrete lijst van geschrapte subsidies is er nog niet. “Elke minister moet kijken welke subsidies geschrapt kunnen worden", vertelde vice-minister Crevits daarover. Er beloven dus nog lijken uit de kast te vallen.

Wat volgens deze regering alvast ‘geen meerwaarde voor de Vlaming’ betekent, is ontwikkelingssamenwerking. Dat wordt botweg gestopt. Dat betekent een besparing van 15 miljoen euro of zo’n drie euro per Vlaming. Voor de allerarmsten wereldwijd betekent het een grotere kans om te sterven.

Een nieuw verhaal

Vakbonden, milieubewegingen en middenveldorganisaties allerhande reageren afkeurend en scherp op de Septemberverklaring van Diependaele. Terecht, want de logica waarin grote ondernemers de koers bepalen en wij met z’n allen hard voor hen moeten werken en verder zwijgen, verdiept niet enkel de sociale en ecologische crisis. Ze is ook ondemocratisch en vergroot de kans op oorlog.

Daarom brengt Hart Boven Hard de verschillende tegenbewegingen in onze samenleving samen op 13 oktober voor De Nacht van het Verzet. Een niet te missen afspraak om ons niet alleen te verzetten tegen politiek die onze samenleving afbreekt in plaats van ze op te bouwen, maar ook mee te schrijven aan een nieuw verhaal.