De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.
In Syrië is de ontvoering van vrouwen een oorlogsstrategie
Sinds het uitbreken van de oorlog in Syrië in 2011 is de volksopstand tegen het regime van Assad geëvolueerd naar een complex gewapend conflict, met betrokkenheid van regionale en internationale machten.
Het Al-Nusra Front, met een Salafistische, Jihadistische ideologie, ontstond in 2012 onder leiding van Abou Mohammad al-Joulani, en evolueerde in 2017 naar Hayat Tahrir al-Sham (HTS), dat de controle over Idlib en andere regio's overnam. Het land is weggezakt naar een 'economie van geweld': geweld is niet enkel een instrument voor politieke dominantie, maar ook een instrument voor het verwerven van rijkdom.
Sinds de machtsovername van HTS in Syrië, onder leiding van al-Joulani – die zich nu als, door het Westen erkend, ‘interim-president’ Ahmed al-Sharaa laat noemen - wordt het land geteisterd door sektarische slachtpartijen om de macht te consolideren door terreur.
De aanvallen aan de kust in maart, officieel gerechtvaardigd als reactie op een rebellie, resulteerden in het systematisch aanvallen van Alawitische burgers, waaronder vrouwen en kinderen, in een logica van collectieve straf en intimidatie.
Een logica van collectieve straf en intimidatie
Op dezelfde manier werd de slachtpartij in Soueida in juli, die werd voorafgegaan door een propagandacampagne en de ontmanteling van lokale Druzische instellingen, uitgevoerd door ideologisch voorbereide milities, gesteund door geallieerde stammen, met als doel de Druzische bevolking te onderwerpen.
Op 15 juli verklaarden regeringstroepen dat ze de stad Soueida waren binnengevallen om “de stabiliteit te herstellen” en legden ze een avondklok op.
Nieuwe berichten over mensenrechtenschendingen door regeringstroepen en aanverwante strijdkrachten leidden tot nieuwe gevechten met Druzen-strijders, waardoor het geweld aanzienlijk escaleerde. Dit eindigde met de terugtrekking van regeringstroepen in de late avonduren van 16 juli.
Amnesty International documenteerde het opzettelijk neerschieten en doden van 46 Druzen (44 mannen en twee vrouwen), evenals de schijn executie van twee ouderen op 15 juli en 16 juli. Deze executies door regeringstroepen en aan de regering gelieerde troepen vonden plaats op een openbaar plein, in woonhuizen, een school, een ziekenhuis en een ceremoniezaal in het regeringsgebouw in Soueida.
De regering reageerde op het rapport van Amnesty International dat ze de feiten laat onderzoeken en dat ze instaan voor de veiligheid van alle Syriërs. Nochtans blijft de hele streek en de stad Soueida tot op vandaag geblokkeerd en komen schaarse hulpgoederen slechts via een heel grote omweg ter plaatse. Elektriciteit is slechts enkele uren per dag beschikbaar
Vrouwen als pasmunt
De ontvoering van vrouwen is een systematische praktijk geworden. Milities gebruiken het als een bron van financiering via losgeld én als een middel om minderheden te intimideren en als 'wisselgeld’ in onderhandelingen. De lichamen van vrouwen worden zo omgevormd tot slagveld, tot politieke instrumenten om de cohesie in de beoogde groepen te breken.
Ontvoering van vrouwen is een systematische praktijk geworden
Door de toename van ontvoeringen hebben veel families, met name in de Alawitische kustgebieden, hun dochters gedwongen binnen te blijven, om hen te beschermen. Deze isolatie vergroot de uitsluiting van vrouwen uit het sociale en economische leven.
Een jonge Alawitische vrouw die werd ontvoerd tijdens de slachtpartijen van maart 2025 aan de kust, getuigt: "Nadat ze het losgeld hadden ontvangen, bedreigden mijn ontvoerders me met represailles als ik zou praten. Ik vrees voor mijn familie en kan hun leven niet op het spel zetten."
Amnesty International heeft ten minste 36 gevallen gedocumenteerd van ontvoeringen van Alawitische vrouwen en meisjes tussen februari en juni 2025, in de regio's Latakia, Tartous, Homs en Hama, voor afpersing, politieke druk en de vernedering van de Alawitische gemeenschap. De VN heeft ook een rapport gepubliceerd over deze gerichte ontvoeringen.
Na de Alawieten, de Druzen
In juli 2025 herhaalde dit scenario zich in Soueida, een voornamelijk Druzische regio in het zuiden. Regeringstroepen, gesteund door stammenmilities en bedoeïenengroepen, vielen de stad binnen, waarbij meer dan 2.000 doden vielen, waaronder vrouwen en kinderen. Er werden standrechtelijke executies, openbare vernederingen en gedwongen verdwijningen gemeld.
Een VN-rapport van 21 augustus 2025 onthulde de ontvoering van meer dan 105 Druzische vrouwen en meisjes, van wie meer dan 80 nog steeds vermist zijn. Dit geweld doet denken aan de aanval van Islamitische Staat in 2018 op Soueida, waarbij meer dan 40 vrouwen en kinderen werden ontvoerd.
In een video verscheen een strijder in het uniform van de Syrische openbare veiligheidsdienst naast twee vrouwen die op de achterbank zaten: één bloedend en de andere met een kind in haar armen. Hij droeg zelf nog een ander meisje, en beweerde dat hij hen had ‘gered’ van de Druzische facties.
Minder dan een maand later publiceerde de website Soueida 24 echter een video-interview met dezelfde vrouwen, geïdentificeerd als Majida Turki Raidan en haar dochter, waarin zij onthulden dat zij in werkelijkheid waren ontvoerd samen met de twee kleine meisjes.
“Sterven leek me eervoller dan verkrachting en ontvoering ondergaan”
Zij vertellen dat hun ontvoerders de echtgenoot en zoon van Majida voor hun ogen hadden gedood, hun huis hadden geplunderd en hun vee hadden gestolen, voordat ze hen met geweld naar Hama meenamen. Zij leggen ook uit dat de video onder dwang was opgenomen: met wapens bedreigd moesten zij verklaren dat zij vrijwillig de strijders vergezelden.
Een andere overlevende van deze slachtpartijen getuigde: "Mijn broer gaf me een granaat. Ik had me voorbereid om mezelf en mijn zussen op te blazen in plaats van in hun handen te vallen. Zo sterven leek me eervoller dan verkrachting en ontvoering ondergaan."
Vrouwen, instrumenten in etnisch zuiveringsproject
De ontvoeringen gaan om meer dan alleen losgeld, ze maken deel uit van een strategie van demografische transformatie. Gedwongen huwelijken van Syrische vrouwen met buitenlandse strijders hebben tot doel een nieuwe gemengde generatie te creëren die de macht van de milities zou bestendigen.
Een rapport van Reuters van 15 augustus 2025 onthulde dat buitenlandse strijders uit Groot-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten, de Kaukasus en China (Oeigoeren uit Xinjiang) de Syrische nationaliteit hebben aangevraagd om zich permanent te vestigen. Dit vooruitzicht heeft de vrees voor een geplande demografische herstructurering vergroot, want er zijn meerdere getuigenissen over van gedwongen huwelijken van Syrische vrouwen.
Het lichaam van vrouwen wordt zo de plek waar de economische, politieke en identitaire logica van het conflict samenkomen. Deze instrumentalisering van vrouwen draagt bij aan het verlengen van de oorlog, want de milities hebben er belang bij een klimaat van instabiliteit in stand te houden.
Stilte, manipulatie en straffeloosheid
De mediastilte, versterkt door georkestreerde ensceneringen door de ontvoerders zoals video's waarin vrouwen onder dwang verschijnen om hun ontvoering te ontkennen, verergert het lijden van de slachtoffers en biedt de beulen een façade van legitimiteit.
Vrouwen zijn niet alleen slachtoffers: zij zijn de sleutel tot veerkracht en wederopbouw
De ontvoering van vrouwen is geen simpel strafbaar feit. Het is een aanval op personen, op waardigheid en op de culturele en religieuze identiteit van de geviseerde gemeenschappen.
Deze situatie vereist een collectieve reactie. Politieke en burgerlijke krachten, mensenrechtenorganisaties en feministische verenigingen moeten de kwestie van ontvoerde vrouwen meer in de aandacht brengen.
Hun stem op het internationale toneel brengen is niet alleen een morele plicht: het is een essentiële voorwaarde voor elk vooruitzicht op wederopbouw en verzoening.
Vrouwen zijn niet alleen slachtoffers: zij zijn de sleutel tot veerkracht en wederopbouw. Het beschermen van hun rechten is een humanitair project om te redden wat er over is van het Syrische sociale weefsel.
De toekomst van het land zal worden afgemeten aan zijn vermogen om zijn meest kwetsbare groepen te beschermen. En in het hart van deze uitdaging bevinden zich vandaag de ontvoerde Syrische vrouwen.
Dit artikel verscheen in het Frans op 3 september op de website van RTBF
Les Grenades-RTBF is een project dat wordt gesteund door de Fédération Wallonie-Bruxelles en dat nieuwscontent vanuit een genderperspectief aanbiedt. Het project heeft als doel om vrouwen en minderheden, die ondervertegenwoordigd zijn in de media, een grotere stem te geven.
Als u contact wilt opnemen met het Grenades-team, kunt u een e-mail sturen naar lesgrenades@rtbf.be