Venezuela in het vizier: Amerikaanse oorlogsvloot dreigt

De opbouw van de militaire escalatie is reeds een paar weken aan de gang. Maar sinds enkele dagen is de zaak in een hogere versnelling gekomen.

De oorlogsvloot van de VS bestaat uit zeven oorlogsschepen, waaronder Aegis-rakettenjagers, ten minste één geleide-raketkruiser en een nucleair aangedreven aanvalsonderzeeër. Daarnaast zijn drie amfibische transportschepen ingezet die samen ongeveer 4.500 militairen vervoeren.

VS-agressie tegen Venezuela is uiteraard niets nieuws. Sinds de Venezolanen Hugo Chávez verkozen als president in 1999 is die in constante opbouw. De reden daarvoor hoef je niet ver te zoeken.

Venezuela heeft de grootste bewezen oliereserves ter wereld. Volgens de OPEC meer dan 303 miljard vaten (2024). Daarnaast beschikt het land over belangrijke goudvoorraden. Bovendien is er een gigantisch mijnbouwpotentieel in de Orinoco-boog, waar officiële Venezolaanse rapporten de waarde van strategische mineralen, waaronder coltan en zeldzame aardmetalen, op maar liefst 2.000 miljard dollar schatten.

Chávez brak met de traditionele achtertuinpolitiek van de VS en dat was onaanvaardbaar

Chávez brak met de traditionele achtertuinpolitiek die de enorme olievoorraden en mineralen van het land ter beschikking hielden van de VS. Voor de grote noorderbuur was dat onaanvaardbaar.

Niet dat het de eerste keer was dat een Latijns-Amerikaans land uit die imperialistische greep probeerde los te komen. In 1959 deed Cuba dat, in 1979 Nicaragua en dus in 1999 Venezuela. De twee eerste landen kampen al decennia met een economische, financiële en diplomatieke blokkade van de VS en het regelmatig opstoken van onrust in het land.

In Nicaragua werd daarbij een heuse contra-oorlog opgezet en gefinancierd – een echte terreuroorlog tegen de bevolking. De agressiepolitiek werd er wel onderbroken tussen 1990 en 2006 toen de VS erin slaagde daar een neoliberaal bewind te laten verkiezen. Ik woonde en werkte zelf tussen 1986 en het najaar van 1991 in Nicaragua en was ooggetuige van wat daar gebeurd is.

Linkse golf

In 2004 richtten Venezuela en Cuba samen de ALBA op, de Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van Ons Amerika. Het was een samenwerkingsverband tussen landen gericht op samenwerking en onderlinge solidariteit en een directe tegenpool van de door de VS geplande ALCA, de Vrijhandelszone voor het hele Amerikaanse continent.

Dat neoliberaal project onder leiding van de VS werd ten grave gedragen in 2005 op een top in Mar del Plata in Argentinië.

Latijns-Amerika surfte toen op een linkse golf met als een van de hoogtepunten de oprichting van de CELAC, de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten in 2011. Dat was een samenwerkingsverband tussen de 33 onafhankelijke Latijns-Amerikaanse en Caribische landen, een tegenzet tegen de door de VS en Canada gedomineerde neokoloniale OAS, Organisatie van Amerikaanse Staten.

De Monroe-doctrine vormt de hoeksteen van de imperialistische achtertuinpolitiek van de VS in Latijns-Amerika

In het eerste decennium van de jaren 2000 was de Bolivariaanse strekking in Latijns-Amerika, genoemd naar de dekoloniale bevrijder van dat continent, Bolívar, duidelijk aan de winnende hand tegenover de Monroe doctrine. Die laatste heeft als motto ‘Amerika aan de Amerikanen’, al zou ‘Amerika aan de VS’ correcter zijn. De Monroe-doctrine vormt de hoeksteen van de imperialistische achtertuinpolitiek van de VS in Latijns-Amerika.

Het tij keert

In het tweede decennium van de 21e eeuw begint het tij te keren. Op 5 maart 2013 sterft Hugo Chávez aan een nog steeds niet opgehelderde ziekte. In 2014 legt VS-president Obama de eerste sancties op aan Venezuela. In 2015 worden die nog verscherpt.

In 2016 wordt de progressieve president van Brazilië, Dilma Rousseff, via lawfare afgezet. In 2017 stapt Lenin Moreno, opvolger van de progressieve Ecuadoraanse president Rafaël Correa, over naar het neoliberale kamp. Het zijn maar enkele voorbeelden van het kerende tij in Latijns-Amerika, onder directe en indirecte aansturing vanuit de VS.

Venezuela in het vizier

Als gevolg van de economische sancties van de VS komt Venezuela in een zware economische crisis terecht die leidt tot massale emigratie. De Bolivariaanse leiding onder president Maduro weet het land echter te stabiliseren en opnieuw een economische groei te realiseren, de sterkste in Latijns-Amerika.

Dat leidt in de zomer van 2024 tot de herverkiezing van Maduro. Die verkiezingen vinden plaats onder hoogspanning met sterke inmenging van Washington. Na de herverkiezingen proberen extreemrechtse groepen uit de oppositie, aangestuurd vanuit de VS chaos te zaaien. Maar dat mislukt.

De VS looft een beloning uit van 50 miljoen dollar voor informatie die tot de aanhouding of veroordeling van Maduro kan leiden

Op 10 januari 2025 start de nieuwe ambtstermijn van president Maduro. Op 26 maart 2020 looft Trump via het US Department of State en zijn Narcotics Rewards Program een beloning uit van 15 miljoen dollar voor informatie die tot de aanhouding of veroordeling van Maduro kan leiden in het kader van drugshandel.

Het is vooral een symbolische en politieke zet om hem internationaal te isoleren en te criminaliseren. Op 10 februari 2025 trekt de VS die prijs op tot 25 miljoen dollar.

Afbeelding

Het spreekt voor zich dat er geen enkel bewijs is voor betrokkenheid van president Maduro in drugshandel. Het veelbesproken Tren de Aragua-cartel is eerder in 2023 ontmanteld in Venezuela. Toch verklaren de VS de organisatie in februari tot ‘terreurorganisatie’.

Dat vormt op zijn beurt de basis om een jacht te openen op Venezolaanse immigranten in de VS, zogenaamd leden van de Tren de Aragua, en ze te deporteren naar strafkampen in het El Salvador van de uiterst rechtse Bukele. Na moeizame onderhandelingen kan Venezuela 252 gedeporteerde Venezolanen terughalen naar Venezuela.

Mobilisatie van de bevolking

Begin augustus in de aanloop van de huidige militaire escalatie verklaart de VS een andere organisatie het Cartel de los soles tot terreurorganisatie. Ze verklaren Maduro eenzijdig tot één van de kopstukken van die organisatie en verhogen de prijs op zijn hoofd naar 50 miljoen dollar.

Nochtans stelden de VN al in 2007 dat Venezuela een land is dat vrij is van illegale drugskweek. Dezelfde VN wijzen er ook op dat 87 procent van de drugs die in Ecuador en Colombia geproduceerd worden die landen verlaten via de kust. Slechts 5 procent doet dat via de meer dan 2000 km lange grens met Venezuela.

Meer dan 4 miljoen Venezolanen schreven zich in om via de volksmilities het Bolivariaans project te verdedigen

Op 28 augustus 2025 overhandigt de Venezolaanse permanente vertegenwoordiger bij de VN een mededeling aan secretaris-generaal Antonio Guterres, waarin ze de agressieve en gevaarlijke escalatie van de VS-regering tegen Venezuela aan de kaak stelt.

Als antwoord op het militaire machtsvertoon voor de kust heeft Venezuela op haar beurt de bevolking gemobiliseerd. Reeds meer dan 4 miljoen Venezolaanse mannen en vrouwen schreven zich in om via de volksmilities het Bolivariaans project te verdedigen. Mocht de VS haar dreiging uitvoeren dan zal ze in elk geval op een brede en goed georganiseerde weerstand stoten.

Onrustwekkend

Het is niet de eerste keer dat de VS leugens verspreidt om een land te kunnen binnenvallen. Denk maar aan de zogenaamde massavernietigingswapens van Sadam Hoessein.

De dreiging van een invasie brengt niet alleen Venezuela in gevaar. Heel Latijns-Amerika zou het risico lopen op een nieuwe golf van oorlog, chaos en destabilisatie. Wat nu gebeurt voor de kusten van Venezuela is daarom uiterst onrustwekkend en moet van nabij gevolgd worden.