Segregatie in onze sportclubs voedt segregatie in onze samenleving

Op papier heten ze allemaal “voetbalclubs”, maar in de praktijk weerspiegelen ze de kloof die door onze samenleving loopt.

Die scheiding lijkt op het eerste gezicht misschien banaal. “Als kinderen plezier hebben en kunnen sporten, is het toch goed?” Maar wie beter kijkt, ziet hoe diep de gevolgen gaan. Segregatie in de sport versterkt segregatie in de samenleving. Jongeren groeien op in een bubbel, zonder echt contact met leeftijdsgenoten die een andere achtergrond hebben. Dat gemis vertaalt zich later in misverstanden, vooroordelen en een gebrek aan wederzijds vertrouwen.

Segregatie

Ik heb het zelf van dichtbij gezien. Binnen Red Side Academy in Kortrijk brengen we jongeren van verschillende achtergronden samen op de pleintjes. Dat is geen detail, maar een bewuste keuze. Het pleintje is een van de weinige plaatsen waar de labels “allochtoon” of “autochtoon” minder relevant worden. Daar telt of je de bal kan afpakken, of je je teamgenoten helpt, of je respect toont. Voetbal wordt zo een universele taal die muren doorbreekt.

En toch merk je dat veel jongeren die bij ons instromen, al vanaf hun kindertijd het gevoel hadden dat ze “in hun hoek” moesten blijven. Clubs waar enkel jongens van Turkse of Marokkaanse origine spelen, omdat ouders zich daar veiliger voelen. Clubs waar vooral blanke middenklassekinderen voetballen, vaak omdat de drempelprijs hoger ligt of de cultuur meer gesloten is. Beide kanten verliezen hierdoor iets.

De gevolgen zijn groot. Je krijgt jongeren met diploma’s die nooit hebben geleerd om te gaan met diversiteit, en daardoor onzeker zijn wanneer ze voor het eerst in een multiculturele context terechtkomen. We hebben studenten gezien die tijdens hun stage bij ons opeens twijfelden aan hun hele loopbaan. Ze zeiden letterlijk: “Misschien is dit toch niets voor mij.” Niet omdat ze niet bekwaam waren, maar omdat ze het nooit hadden geleerd.

Omgekeerd zie je jongeren zonder diploma’s die soms tien keer sterker zijn in het omgaan met diversiteit, in het oplossen van conflicten en in het tonen van veerkracht. Maar zij krijgen te weinig erkenning voor die kwaliteiten, omdat de maatschappij vooral kijkt naar papieren bewijzen. Dat is een verlies voor de samenleving.

Muren afbreken

Daarom geloof ik dat sport, en zeker voetbal, een cruciale rol kan spelen. Als er één plek is waar we muren kunnen afbreken, dan is het op het veld of op het pleintje. Maar dat vraagt keuzes. Beleidsmakers, federaties en clubs moeten bewust investeren in ontmoetingsplekken waar diversiteit geen hinderpaal is maar een kracht. Dat betekent ook drempels wegwerken: lagere lidgelden, meer buurtgerichte projecten, en steun voor initiatieven die bruggen bouwen in plaats van muren.

Het is geen makkelijke opdracht, voor zowel allochtonen als autochtonen. Er spelen veel factoren die segregatie beïnvloeden: sociale achtergrond, financiële drempels, cultuur, veiligheid en keuzes van ouders. Net daarom vraagt dit debat eerlijkheid, nuance en moed.

Willen we een samenleving die echt inclusief is, dan moeten we ook in de sport die keuzes durven maken. Anders zullen jongeren blijven opgroeien in aparte werelden en bouwen we aan een toekomst waarin de kloof alleen maar groter wordt.

Een pleintje lijkt misschien klein. Maar het kan de basis zijn van een samenleving waar kinderen elkaar ontmoeten, van elkaar leren en samen sterker worden. Nogmaals, het is geen makkelijke opdracht, maar zolang we dat blijven negeren, zullen we naast elkaar blijven leven in plaats van samen.