“Ik schaam me voor de westerse journalisten die hun collega's in Gaza laten vallen”

Op 9 november 2023 – de genocide die Israël in Gaza pleegt was nog maar een maand aan de gang – publiceerde een groep journalisten in de VS een open brief. Daarin schreven ze onder meer: “Wij staan achter onze collega's in Gaza en prijzen hun moedige inspanningen om verslag te geven te midden van bloedbaden en verwoesting.”

“Wij stellen ook westerse redacties verantwoordelijk voor hun ontmenselijkende retoriek, die heeft gediend om de etnische zuivering van Palestijnen te rechtvaardigen.”

De brief – die binnen een week door 1200 journalisten werd ondertekend – riep verslaggevers op om “klare taal te spreken en om zonder vrees of vooroordeel de volledige waarheid te vertellen”, met andere woorden om juist dat te doen wat van een verslaggever verwacht wordt.

Maar veel westerse redacties reageerden geprikkeld op de roep om morele duidelijkheid en journalistieke ethiek. Berichten over maatregelen van werkgevers tegen de ondertekenaars van de brief overschaduwden al snel de inhoud van de brief zelf.

In Gaza zijn er meer journalisten vermoord dan in de Amerikaanse Burgeroorlog, de twee wereldoorlogen en andere oorlogen samen

Bedreigd met disciplinaire maatregelen verzochten medewerkers van Associated Press, The Washington Post, Bloomberg en andere grote mediabedrijven om hun handtekening te verwijderen. De Los Angeles Times verbood medewerkers die de brief hadden ondertekend minstens drie maanden lang om Gaza te verslaan.

Bij publicatie van de brief had Israël in vier weken belegering al minstens 36 Palestijnse journalisten gedood. Op 11 augustus 2025 is dat dodental opgelopen tot boven de 270 en zijn er meer journalisten vermoord in Gaza dan in de Amerikaanse Burgeroorlog, de twee wereldoorlogen en de oorlogen in Korea, Vietnam, Joegoslavië en Afghanistan samen.

Maar ook door het wijdverbreide (en soms gerichte) afslachten van hun Palestijnse collega’s werden westerse journalisten niet wakker geschud uit hun lafheid. Zich verschuilend achter een masker van schijnbare objectiviteit blijven de grote mediakanalen woorden als ‘genocide’ en ‘apartheid’ vermijden, maar hechten ze ondertussen geloof aan de vaak al ontmaskerde beweringen van het Israëlische leger.

Normloos

Na tweeëntwintig maanden van duizelingwekkende, meedogenloze aanvallen door Israël op Gaza wordt gemakkelijk uit het oog verloren hoezeer de normen zijn verschoven. Aan het begin van de genocide ontkende Israël nog fel dat het zich op journalisten richtte, ondanks overvloedig bewijs van het tegendeel.

Deze week gaf Israël gewoon toe dat het Anas al-Sharif had vermoord, deze 28-jarige verslaggever die de Pulitzer Prize won en alom geprezen werd als ‘de stem van Gaza’. Met een gerichte luchtaanval doodde het Israëlische leger al-Sharif en vijf collega’s – freelance en Al Jazeera-journalisten – terwijl ze schuilden in een journalistentent buiten het Al-Shifa-ziekenhuis.

Israël komt zo vaak met ongegronde beschuldigingen dat het journalistiek compleet fout is om ze klakkeloos over te nemen

Zonder enig bewijs te leveren beweren Israëlische autoriteiten dat al-Sharif een Hamasleider was en daarom een legitiem militair doelwit. Voor de moord op de rest van de Al Jazeera-ploeg werd geen uitleg gegeven.

Maar Israël komt zo vaak met ongegronde beschuldigingen dat het journalistiek compleet fout zou zijn om dergelijke beweringen klakkeloos overnemen: als je de verklaringen van het Israëlische leger zou geloven, hoef je maar een steen vijf meter ver Gaza in te gooien of je raakt wel een Hamasleider.

Het vluchtelingenkamp Jabalia dat het Israëlische leger eind 2023 vernietigde? Volgens Israël een bolwerk van Hamas. De Al Tabaeen-school waarin ontheemde Palestijnen werden opgevangen, die in augustus 2024 werd gebombardeerd? Een hoofdkwartier van Hamas. Het Al Shifa-ziekenhuis dat werd overvallen in november 2023 en opnieuw in november 2024? Een commandocentrum van Hamas.

Toen het Israëlische leger in oktober 2023 1,1 miljoen Palestijnen 24 uur de tijd gaf om het noorden van Gaza te ontruimen, zei het dat dit nodig was om de Hamasstrijders uit te roeien die zich in tunnels onder Gaza-Stad schuilhielden. Toen Israël vervolgens de stad Rafah in het zuiden van Gaza aanviel, beweerde het dat het de laatste overgebleven militaire bataljons van Hamas zou uitschakelen.

Hamas zit niet in de bezette Westelijke Jordaanoever, maar toch hebben Israëlische soldaten en kolonisten daar sinds 7 oktober 2023 minstens 964 Palestijnen gedood. Israëlische soldaten hebben er ook inwoners verdreven uit de vluchtelingenkampen, checkpoints en wegversperringen opgeworpen en woonhuizen en infrastructuur vernietigd.

En zelfs nadat Israël erin is geslaagd belangrijke Hamasleiders zoals Yahya Sinwar en Ismaïl Haniyeh, evenals topfiguren van Hezbollah zoals Ibrahim Aqil in Libanon, te doden duurt de belegering van Gaza voort.

In 2025 is 94 procent van de ziekenhuizen in Gaza beschadigd of vernield door Israëlische aanvallen

In oktober 2023 hebben de westerse media er wekenlang over gebakkeleid of de dodelijke explosie bij het Al Ahli Arab-ziekenhuis in Gaza-Stad nu was veroorzaakt door een Israëlische luchtaanval of door een mislukte raketlancering door de Palestijnse Islamitische Jihad.

De ophef over die ene explosie in een ziekenhuis lijkt vandaag wat raar: in 2025 zijn er nog maar 19 van de 36 ziekenhuizen in Gaza die werken en is 94 procent beschadigd of vernield door Israëlische aanvallen.

Schaamte

Als westerse journalist schaam ik me over hoe mijn collega’s oorlogsmisdaden vergoelijken. Het Israëlische leger staat al-Sharif al meer dan een jaar naar het leven. In november 2023 meldde hij dat hij meerdere telefoontjes van legerofficieren kreeg met het bevel om te stoppen met zijn verslaggeving en Noord-Gaza te verlaten.

Niet lang daarna werd zijn 90-jarige vader gedood bij een Israëlische luchtaanval op hun huis. In oktober 2024 publiceerde Israël een lijst van zes Al Jazeera-journalisten, waaronder al-Sharif, en beschuldigde hen ervan banden te hebben met militante groeperingen.

In juli dit jaar vroeg het Committee to Protect Journalists (CPJ) om bescherming voor al-Sharif, vanuit de bezorgdheid dat de openbare dreigementen van het Israëlische leger een voorbode konden zijn van de moord op de journalist.

Afbeelding

Hoewel Israëls lastercampagne bewezen is, hebben westerse nieuwsmedia na de moord op al-Sharif kritiekloos de beweringen van Israël overgenomen dat Al Jazeera een spreekbuis van Hamas is. Een BBC-nieuwsanker stelde in vraag of al-Sharif echt als onafhankelijk journalist werkte, aangezien Israël alle internationale nieuwsmedia de toegang tot Gaza ontzegd had.

“Wis Gaza van de kaart. Met minder nemen we geen genoegen”

Een dergelijke racistische redenering verhult het feit dat de verantwoordelijkheid bij Israël ligt, dat de pers juist niét zou mogen onderdrukken. En als het verbod van Israël op internationale journalisten de facto alle resterende verslaggevers in Gaza – noodzakelijkerwijs Palestijnen – in diskrediet brengt, hoe kan de stem van de inwoners van Gaza dan nog worden gehoord?

Etnische zuivering

Israël is in staat om zijn aanval te legitimeren door propaganda te verspreiden in het Westen. Bijna twee jaar lang hebben Palestijnse journalisten moedig en ijverig gewerkt om de waarheid over wat er gebeurt te delen met de wereld.

Laten we ook niet vergeten dat Israël in 2021, jaren voor de uitval van Hamas op 7 oktober, in Gaza het gebouw heeft vernietigd waarin zowel Associated Press als Al Jazeera gehuisvest waren.

Israëlische gezagsdragers hebben van meet af aan duidelijk gemaakt dat hun militaire doelstellingen in de regio niet stopten bij het terughalen van de op 7 oktober ontvoerde gijzelaars, maar dat ze de totale verdrijving van Hamas beoogden, en sommige Israëlische parlementsleden wilden zelfs dat Israël de macht in Gaza zou overnemen.

“Wis Gaza van de kaart. Met minder nemen we geen genoegen,” zei de vicevoorzitter van de Knesset Nissim Vaturi op 9 oktober 2023. Nu, bijna twee jaar later, heeft het Israëlische veiligheidskabinet zijn goedkeuring gegeven aan het voorstel van premier Benjamin Netanyahu om Gaza-Stad te bezetten, met het argument dat dit de enige manier is om Hamas te verslaan.

Opvallend: vóór het geplande offensief heeft Israël al-Sharif en de hele crew van Al Jazeera in Gaza-Stad uitgeschakeld.

“Het is geen toeval dat verdachtmakingen tegen al-Sharif – die sinds het begin van de oorlog dag en nacht bericht heeft voor Al Jazeera – opdoken telkens wanneer hij verslag gaf over een belangrijke ontwikkeling in de oorlog,” verklaarde Sara Qudah, regionaal directeur van CPJ. “Israël vermoordt de boodschappers.”

“Sorry, Ismaïl, wij gaan na jou door met de boodschap te delen”

Sinds die open brief van de journalisten in november 2023 is het alleen maar pijnlijk duidelijk geworden dat Israël op een etnische zuivering uit is. Westerse media hadden dit vanaf het begin helder moeten benoemen.

Diepe bewondering

Dit soort verwijt geeft mij geen voldoening. Ik voel alleen maar diepe bewondering voor de Palestijnse journalisten die ondanks het gruwelijke geweld en de verwoesting hun boodschap blijven delen met de wereld.

Nadat een Israëlische luchtaanval in juli 2024 Al Jazeera-correspondent Ismail al-Ghoul had gedood, werden Palestijnse journalisten, waaronder al-Sharif, gefilmd terwijl ze hun persvesten op de grond gooiden. Nu ook al-Sharif is gedood moet ik terugdenken aan zijn woorden van toen.

“Dit pershesje is het hesje waar de internationale en lokale instellingen zo over opgeven. Dit hesje heeft onze collega Ismail niet beschermd. Net zomin als het een van mijn collega’s heeft beschermd,” zei al-Sharif.

“Wat heeft Ismail gedaan? Wat heeft hij gedaan? Het beeld verspreid? Het lijden van het volk naar buiten gebracht? Sorry, Ismaïl, wij gaan na jou door met het delen van de boodschap.”

Dit artikel verscheen eerder op Truthout. De vertaling is van Hilde Baccarne. Schuyler Mitchell is schrijver, redacteur en factchecker. Ze publiceert onder meer in The Intercept, The Baffler, Labor Notes, Los Angeles Magazine.

Op dinsdag 26 augustus organiseren journalisten van de Belgische en internationale pers een solidariteitsbijeenkomst in Brussel. De namen van alle journalisten die in Gaza zijn omgekomen, zullen publiekelijk worden voorgelezen. Het is een eerbetoon voor hun moed en een oproep tot gerechtigheid. De samenkomst zal om 11.30 op de Kunstberg plaatsvinden.