De Europese Unie pleegt verraad aan Gaza

De Europese Unie heeft de keuze. Ze zou de wens van haar burgers kunnen volgen, maar in plaats daarvan verkiest ze winst boven Palestijnse levens, aldus Medea Benjamin vanuit de VS.

Toen de VS-regering aan Israël carte blanche gaf om zijn genocide uit te voeren koesterden velen van ons de hoop dat de EU zich anders zou opstellen: dat ze meer principes toont en vasthoudt aan haar mensenrechtenverplichtingen.

Maar ze bleek geen haar beter. De EU bleef medeplichtig door haar handelsovereenkomsten en ononderbroken wapenleveringen. Op veel plaatsen traden overheden hardhandig op tegen pro-Palestijnse manifestanten.

Geen sancties

De buitenlandministers van de EU hadden op 15 juli 2025 actie kunnen ondernemen op basis van het mensenrechtenartikel in het Associatieverdrag EU-Israël. Maar in plaats van sancties op te leggen aan Israël of de wapenverkoop te stoppen biedt de EU belastingvoordelen, preferentiële markttoegang en diplomatieke legitimiteit.

En hoewel de Europese beleidsmakers hun keuze verantwoorden door te zeggen dat Israël bereid is meer humanitaire hulp toe te laten in Gaza, blijven de Israëli’s mensen uithongeren en maken dat de door hun toedoen verminkte kinderen amputaties moeten ondergaan zonder verdoving.

Afbeelding

Het internationaal recht evenals de eigen mensenrechtenartikels van de EU verplichten haar om overeenkomsten met landen die ernstige schendingen begaan, op te schorten. Toch gaat de EU door met profiteren van Israëlische technologie, wapens en bewakingssystemen, veelal getest op Palestijnse burgers.

Albanese

Francesca Albanese, VN-speciaal rapporteur voor de bezette Palestijnse gebieden, veroordeelt de laksheid van Europa, die volgens haar een schending is van zowel zijn wettelijke als morele plichten. Zij heeft de EU opgeroepen om het handelsakkoord op te schorten.

Deze opschorting zou een enorme impact hebben gehad, want de EU is niet alleen Israëls belangrijkste handelspartner, maar ook haar belangrijkste investeringspartner. De EU investeert bijna dubbel zoveel in Israël als de VS.

Ondanks de gruwelen in Gaza blijft de EU de grootste handelspartner van Israël

“Het is ronduit weerzinwekkend dat de EU-leiders dit land hebben beloond met meer economische samenwerking in plaats van een eind te maken aan de genocide,” zei Albanese.

Nauwe banden

Verschillende EU-lidstaten hebben erg nauwe banden met Israël op zowel militair, economisch als diplomatiek vlak. Duitsland, met voorsprong de belangrijkste handelspartner van Israël, leverde in 2023 voor 300 miljoen euro aan wapens – waaronder onderzeeërs en tankmotoren – en is wereldwijd Israëls tweede grootste wapenleverancier.

Ook Italië en Frankrijk onderhouden al jarenlang militaire banden met Israël. Italië komt als wapenexporteur naar Israël op de derde plaats binnen de EU. Frankrijk voerde in 2023 voor bijna 160 miljoen euro aan militair materieel uit, voordat de verkoop onder toenemende publieke druk gedeeltelijk werd opgeschort.

Het betreft niet alleen wapens. Nederland is de grootste Europese investeerder in Israël, verantwoordelijk voor twee derde van het EU-kapitaal dat naar Israëlische industrieën vloeit. Griekenland heeft zijn strategisch partnerschap met Israël verstevigd, het houdt gezamenlijke militaire oefeningen en intensiveert de samenwerking op gebied van energie.

Hongarije biedt Israël keer op keer weer diplomatieke bescherming, blokkeert kritische uitspraken en dreigt zich terug te trekken uit forums die Israël ter verantwoording willen roepen. Oostenrijk noemt zichzelf een ‘strategische partner’ en onderhoudt nauwe politieke en handelsbanden.

Handelspartner

Ondanks Israëls gruwelen in Gaza blijft de EU de belangrijkste handelspartner van Israël, in 2024 goed voor meer dan 40 miljard euro aan verhandelde goederen of bijna een derde van Israëls handel wereldwijd.

Tegelijkertijd laten Europese burgers op allerlei manieren horen dat ze het daar niet mee eens zijn

Sommige EU-landen zoals Ierland en Spanje en een paar Scandinavische landen pleiten weliswaar voor sancties en verantwoordingsplicht, maar machtige lidstaten zoals Duitsland, Nederland en Hongarije verstevigen juist nog hun banden met Israël.

Tegelijkertijd laten Europese burgers op allerlei manieren horen dat ze het daar niet mee eens zijn. Miljoenen zijn er al op straat gekomen. In het Verenigd Koninkrijk hebben maandelijks massabetogingen plaats met tot 300.000 deelnemers.

In Den Haag en Brussel klaagden ‘rode lijn’-marsen met 100.000 tot 150.000 in het rood geklede mensen aan dat een morele grens is overschreden. In Berlijn, Bern en Parijs trokken tienduizenden Gaza-sympathisanten door de straten met de eis om elke militaire samenwerking met Israël stop te zetten.

Publieke steun keldert

Opiniepeilingen in heel Europa laten zien hoe de steun voor Israël keldert. Een meerderheid in Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië verzet zich tegen Israëls aanval op Gaza en wil een onmiddellijk staakt-het-vuren. Tot 65 procent van de bevraagden staat achter een wapenembargo en de vervolging van Israëlische leiders voor oorlogsmisdaden.

Afbeelding

Maar in plaats van naar deze publieke verontwaardiging te luisteren hebben veel Europese regeringen de demonstranten hard aangepakt. Groot-Brittannië verbood de directe-actiegroep ‘Palestine Action’ op grond van antiterreurwetten en arresteerde meer dan honderd manifestanten, onder wie bejaarde mensen, simpelweg voor het dragen van bordjes met “Ik ben tegen genocide. Ik steun Palestine Action”.

Frankrijk heeft betogingen verboden en de oproerpolitie ingezet. Duitsland verbiedt Palestijnse vlaggen, heeft protestacties tegengehouden en is begonnen met deportaties. Oostenrijk criminaliseert slogans als ‘From the river to the sea’.

Afbeelding

In Hongarije worden solidariteitsacties gelijkgesteld met terrorisme. Op het hele continent weigeren regeringen te luisteren naar hun volk en proberen ze het volk de mond te snoeren.

Keuze

De EU heeft de keuze. Het zou de wens van haar burgers kunnen volgen. Tijdens de recente handelsbijeenkomst had ze een standpunt kunnen innemen. In plaats daarvan verkiest ze winst boven Palestijnse levens.

De geschiedenis zal niet alleen Israëls misdaden onthouden, maar ook degenen die, zoals de zogenaamde Westerse democratieën, die misdaden mogelijk gemaakt hebben.

Medea Benjamin is medeoprichter van Global Exchange en van CODEPINK - Women for Peace. Ze schreef meerdere boeken, waaronder, in samenwerking met Nicolas J.S. Davies, War in Ukraine – Making Sense of a Senseless Conflict. Dit artikel verscheen eerder op Other News. De vertaling is van Hilde Baccarne.