Zomerakkoord is ruk naar rechts: vakbonden woedend, patroons juichen

In december 1944 werd in België het sociaal pact gesloten tussen vakbonden en werkgevers. Dat leidde tot de opbouw van sociale zekerheid, bescherming op het werk en eerlijke arbeidsvoorwaarden.

Precies dat sociaal contract is vandaag aan diggelen geslagen, zeggen de vakbonden. In amper zes maanden tijd heeft de Arizona-coalitie – met N-VA aan het roer – het sociaal model systematisch ontmanteld. Het zomerakkoord zet de kroon op het werk.

Voor werknemers is de lijst met maatregelen niet zo fraai. Nachtwerk wordt genormaliseerd, acht uur overuren per week kunnen voortaan zonder extra motivering. Ploegen- en nachtarbeid worden minder vergoed.

“Voor de werknemers is dit de grootste sociale afbraak van de eeuw”

Zelfs contracten van één uur per week worden mogelijk. Alsof mensen daar hun leven op kunnen bouwen. Ook ontslagbescherming wordt uitgehold: opzegtermijnen korter, verplichtingen in arbeidsreglementen versoepeld.

Ook het pensioenstelsel wordt grondig aangepakt. Mensen zullen langer moeten werken, de meest voordelige stelsels verdwijnen,  sommige pensioenen worden minder toegankelijk en voor veel werknemers zal het bedrag zelf dalen. Eerder werd al beslist om de werkloosheidsuitkering in de tijd te beperken.

ABVV-voorzitter Bert Engelaar windt er geen doekjes om: “Vandaag, 21 juli, is een feestdag. Maar het is geen feest voor de werknemers in België. De premier bestempelt dit zomerakkoord als de grootste sociaaleconomische ‘hervorming’ van de eeuw. Dat klopt. Voor de werkgevers dan toch. Voor de werknemers is dit de grootste sociale afbraak van de eeuw.”

Ook Ann Vermorgen van het ACV is verbolgen: “80 jaar sociale vooruitgang is in één nacht weggeveegd. Premier De Wever heeft gelijk: dat is inderdaad ‘du jamais vu’.”

Afbeelding

In de Kamer klinken gelijkaardige geluiden. PS noemt het akkoord een “stortvloed aan antisociale maatregelen”. Voor Groen zijn “Vrouwen en arbeiders de grote verliezers van dit zomerakkoord”. "Deze regering heeft de mond vol van 'werken meer doen lonen', maar maakt in werkelijkheid heel wat werk juist een stuk minder lonend", zegt Groen-fractieleider Van Hecke.

PVDA waarschuwt dat België “het Wilde Westen dreigt te worden waar de collectieve bescherming van de werknemers, waarvoor jaren gestreden is, in gevaar komt”. De partij wijst daarbij naar meer onbetaalde overuren, nachtwerk zonder beperking en flexcontracten zonder bodem.

Werkgeversorganisaties zijn ronduit enthousiast

Bij werkgeversorganisaties klinkt dan weer een heel ander geluid. Zij zijn ronduit enthousiast. “De hervormingstrein is nu definitief vertrokken”, zegt VBO. Voka noemt het akkoord “goed voor de economie en onze bedrijven”.

Unizo is “voorzichtig positief”, maar ziet vooral kansen voor zelfstandigen en werkgevers. Het verschil in toon tussen vakbonden en patroons is veelzeggend.

Volgens vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) zijn de scherpste kantjes eraf gevijld. Maar dat overtuigt weinigen. Zelfs het Nieuwsblad kopte vooraf dat het zomerakkoord “een stevige ruk naar rechts zou worden”. En daar had de krant gelijk in. Vooruit blijft deel van een regering die de sociale zekerheid uitkleedt.

Afbeelding

Het zomerakkoord van Arizona verraadt een duidelijke keuze. Niet voor solidariteit, maar voor flexibiliteit. Niet voor sociale bescherming, maar voor economische ‘incentives’. In totaal moet Jan met de pet 17,5 miljard ophoesten terwijl de hogere middenklasse met de meerwaardebelasting in het beste geval amper een half miljard zal toesteken en de superrijken zelfs helemaal buiten schot blijven.

Bert Engelaar, voorzitter van de socialistische vakbond ABVV: "De breedste schouders dragen niet de zwaarste lasten en daar heb ik het moeilijk mee”.

De werkgevers krijgen wat ze al jaren vragen. Werknemers krijgen onzekerheid, minder bescherming en een verslechtering van hun koopkracht. De regering beweert te hervormen, maar breekt vooral af.

“Op 14 oktober houden we een grote loopbaanmars omdat de maatregelen onze kinderen gaan belasten”

De vakbonden zullen het daar niet bij niet laten en hebben een grote betoging aangekondigd. “Op 14 oktober houden we een grote loopbaanmars omdat de maatregelen onze kinderen gaan belasten. Zij gaan het slechter hebben dan wij het hebben gehad", aldus Ann Vermorgen, voorzitter van de christelijke vakbond ACV.

We hadden tot nog toe al een hete zomer, maar het zou ook nog eens een hete herfst kunnen worden.

Lees ook ons dossier: De plannen van de regering De Wever