Filip noemt het beestje bij de naam: ‘Gaza is een schande, Europa faalt’

Op 21 juli, de Belgische nationale feestdag, hield koning Filip zijn traditionele televisietoespraak. Die viel dit jaar op door zijn ongebruikelijke politieke geladenheid. Zonder Israël expliciet te noemen, veroordeelde de koning scherp het geweld in Gaza en sprak hij over "ernstige humanitaire wantoestanden" en "een ondraaglijke crisis".

Afbeelding

Filip sloot zich aan bij de oproep van VN-secretaris-generaal António Guterres om de oorlog en blokkade onmiddellijk te beëindigen. Hij verklaarde: “Ik sluit me aan bij iedereen die de ernstige humanitaire wantoestanden in Gaza aan de kaak stelt, waar onschuldige burgers, gevangen in hun enclave, van honger sterven en bezwijken onder de bommen".

Waar de Europese Unie er niet in slaagt om sancties uit te vaardigen tegen Israël en ondanks al oorlogsmisdaden blijft vasthouden aan het EU-Israël Associatieverdrag, kwam het initiatief nu vanuit onverwachte hoek: het paleis.

“Wanneer het internationaal recht wordt vertrappeld, verliest de hele wereld. Dan krijgen instabiliteit en geweld vrij spel”

De Belgische koning liet het niet na om Europa een veeg uit de pan te geven: “Europa moet haar leiderschap duidelijker tonen. Het moet een betrouwbaar alternatief vormen voor het brute machtsspel dat we vandaag zien.”

“Wanneer het internationaal recht wordt vertrappeld, verliest de hele wereld. Dan krijgen instabiliteit en geweld vrij spel”, waarschuwde hij.

Dat zijn ongeziene uitspraken van een staatshoofd dat normaal politieke neutraliteit bewaart. Precies daarom zijn ze ongebruikelijk krachtig.

In internationale media kreeg de toespraak weerklank. Politico, Al Mayadeen, Swiss Info, Anadolu Ajansi en andere internationale persagentschappen citeerden de Belgische vorst. In de Belgische media klinkt dat Filip “doorbrak wat de politiek weigert te zeggen”.

Zoals te verwachten kwam er kritiek van het Forum der Joodse Organisaties. Die zei “ontgoocheld” te zijn dat de koning niets zei over de aanval van 7 oktober of de Israëlische gijzelaars.

De woorden van koning Filip zijn niet vrijblijvend. Vooraf werd zijn toespraak afgestemd met de federale regering, die zelf verdeeld is over de oorlog in Gaza. Dat zijn woorden werden goedgekeurd, is op zich al veelzeggend.

Wat koning Filip op de nationale feestdag uitsprak, voelen velen al maanden: er is een morele grens overschreden. Gaza is niet langer alleen een conflictzone, maar een plek waar massaal onschuldige mensenlevens worden vernietigd, terwijl de internationale gemeenschap toekijkt.

Sinds begin mei zijn al meer dan 1.600 mensen omgekomen in of rond voedselverdeelpunten in Gaza

Dat een koning — die doorgaans zwijgt — nu spreekt, zegt veel. Het wijst op de diepe verontwaardiging die tot ver buiten België groeit over de straffeloosheid waarmee Israël kan blijven handelen. En het toont ook dat de publieke opinie verschuift en dat het tijd is voor politici om te volgen.

Moordpartijen gaan gewoon door

De toespraak kwam er net na een weekend van extreem geweld in Gaza. Zondag schoot het Israëlische leger minstens 73 Palestijnen dood bij distributiepunten voor voedsel. Sinds begin mei zijn volgens de Verenigde Naties al meer dan 1.600 mensen omgekomen in of rond voedselverdeelpunten in Gaza.

Israëlische soldaten schieten systematisch op ongewapende burgers op zoek naar voedselhulp. Het zijn nooit geziene taferelen. Ondertussen sterven meer en meer Gazanen aan honger. In amper 24 uur tijd zouden nog eens 18 mensen bezweken zijn aan ondervoeding. De hongersnood eist stilaan meer levens dan de bombardementen.

De plannen om de hele bevolking van Gaza onder te brengen in een groot concentratiekamp in het zuiden van Gaza krijgen steeds meer vorm. Volgens de laatste rapporten van onder andere The Times of Israel worden inwoners van Deir al-Balah verplicht te verhuizen naar een kustgebied verder naar het zuiden.

De plannen om de hele bevolking van Gaza onder te brengen in een groot concentratiekamp in het zuiden van Gaza krijgen steeds meer vorm

De Israëlische minister van Defensie wil Palestijnen daar verzamelen in een kamp op de ruïnes van Rafah, als tussenstap voor deportatie naar het buitenland. Volgens schattingen verblijven er momenteel al zo’n 350.000 Palestijnen in het gebied. De rest moet nog volgen.

Afbeelding

Ondertussen worden woonwijken in de Gazastrook systematisch gesloopt en klaargemaakt voor een nieuwe bestemming, wie weet de Riviera waar Trump het over had …