BRICS breidt uit tot 56 procent van de wereldbevolking: Vietnam treedt toe
De door het ‘Zuiden’ geleide organisatie BRICS blijft zich uitbreiden. Terwijl de Verenigde Staten en Israël in juni druk bezig waren met oorlog voeren tegen Iran, kondigde BRICS in alle rust aan dat Vietnam de uitnodiging van de groep om partnerland te worden had aanvaard.
Met de toevoeging van Vietnam telt de uitgebreide BRICS+ in juli 2025 20 leden en partners. De tien BRICS-leden zijn Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika, Egypte, Ethiopië, Indonesië, Iran en de Verenigde Arabische Emiraten. De tien BRICS-partners zijn Wit-Rusland, Bolivia, Cuba, Kazachstan, Maleisië, Nigeria, Thailand, Oeganda, Oezbekistan en Vietnam.
43,93 procent van de wereldeconomie
Volgens gegevens van het IMF vertegenwoordigen de BRICS-20 samen ondertussen al 43,93 procent van de wereldeconomie, uitgedrukt in gezamenlijke koopkrachtpariteit (KKP).
en 55,61 procent van de wereldbevolking
Volgens datzelfde IMF hebben de BRICS 20 een gezamenlijke bevolking van 4,45 miljard, op een wereldbevolking van 8,01 miljard in 2025. De BRICS+ vertegenwoordigen dus 55,61 procent van de wereldbevolking.
Uitbreiding
BRICS werd in 2009 opgericht als BRIC (Brazilië, Rusland, India en China). Zuid-Afrika (South-Africa) trad in 2010 toe waardoor het BRICS werd.
De door het Zuiden geleide organisatie breidde zich voor het eerst uit tijdens de BRICS-top in Johannesburg, Zuid-Afrika, in 2023, toen er zich nieuwe leden aandienden. Tijdens de top in Kazan, Rusland, in 2024 nodigde BRICS nog eens dertien landen uit om toe te treden als ‘partnerstaat’. Sinds de laatste uitbreiding wordt de groep vaak BRICS+ genoemd, hoewel er geen vaste definitie van deze term bestaat en beide namen worden gebruikt.
VS-interventies
Vietnam was tijdens de top in oktober 2024 uitgenodigd om BRICS-partner te worden, maar wachtte tot juni 2025 om de uitnodiging te aanvaarden. De VS slaagt er niet in China en Vietnam te verdelen: Hanoi handhaaft niet-gebondenheid.
Het besluit van Vietnam om toe te treden tot BRICS is zeer symbolisch. Het bevestigt daarmee het onafhankelijke buitenlands beleid en de strategische niet-gebondenheid van het land.
BRICS zelf heeft veel overeenkomsten met de Beweging van Niet-Gebonden Landen (1960), een organisatie die werd opgericht door antikoloniale leiders uit het Zuiden die weigerden deel te nemen aan de Eerste Koude Oorlog.
In de 21e eeuw hebben de Verenigde Staten geprobeerd Vietnam van China te scheiden, als onderdeel van de Tweede Koude Oorlog die Washington tegen Peking voert.
Washington is van plan de toeleveringsketens via Vietnam om te leiden. Zo zouden ze China kunnen uitsluiten op een manier die friendshoring wordt genoemd. (Nvdr: dat is een economische strategie waarbij bedrijven of landen hun productie of toeleveringsroutes verplaatsen naar politiek meer bevriende landen om hun economische risico’s te verminderen. Vaak als reactie op geopolitieke spanningen of handelsconflicten die leiden tot haperingen in de wereldwijde bevoorradingsketens.)
China saboteren
Washington heeft Amerikaanse bedrijven onder druk gezet om zich technologisch los te koppelen van China, hun investeringen uit het land terug te trekken en in plaats daarvan naar Vietnam te verhuizen. Zowel Donald Trump als zijn voorganger Joe Biden voer(d)en dit verdeel-en-heersbeleid.
VS-minister Scott Bessent van Financiën, een miljardair en hedgefondsbeheerder uit Wall Street, probeerde Vietnam, Japan, Zuid-Korea en India te overtuigen om China te isoleren in wat Bloomberg omschreef als een ‘grote omsingelingsstrategie’. Vietnam heeft zich echter fel verzet tegen de pogingen van de VS om zijn betrekkingen met China te saboteren.
De invoerheffingen van Trump hebben Hanoi en Peking aangemoedigd om dichter naar elkaar toe te groeien
De betrekkingen tussen Hanoi en Peking zijn de afgelopen jaren zelfs verbeterd, na de tumultueuze decennia van de Eerste Koude Oorlog (1947-1991) en de breuk tussen China en de Sovjet-Unie (1960). In die periode stond Vietnam veel dichter bij de USSR. China is de grootste handelspartner van Vietnam. De VS de op één na grootste.
De Vietnamese economie is sterk afhankelijk van export naar de Amerikaanse markt. Donald Trumps dreiging om het land hoge invoerheffingen op te leggen, heeft Hanoi en Peking dan ook alleen maar aangemoedigd om dichter naar elkaar toe te groeien.
Nee, nee, nee en nog eens nee
Vandaag promoot Vietnam een niet-gebonden beleid, gebaseerd op de ‘vier nee's’. Geen deelname aan militaire allianties, geen partijdigheid voor het ene land tegenover het andere, geen buitenlandse militaire bases op Vietnamees grondgebied. Of het gebruik van Vietnam als pressiemiddel tegen andere landen en geen gebruik van geweld of dreiging met geweld in internationale betrekkingen.
Succesvolle hervormingen
Ondanks hun geopolitieke verschillen na de breuk tussen China en de Sovjet-Unie hebben de Volksrepubliek China en de Socialistische Republiek Vietnam zeer vergelijkbare politieke en economische systemen, vooral nadat beide landen een proces van markthervormingen doorvoerden. China omschrijft zijn systeem als een socialistische markteconomie. Vietnam noemt zijn systeem een socialistisch georiënteerde markteconomie.
De marktsocialistische modellen in China en Vietnam zijn opmerkelijk succesvol geweest in het ontwikkelen van de economie, het terugdringen van armoede, het verhogen van de inkomens van de arbeidersklasse en in het verbeteren van de mondiale waardeketen van de industriële productie.
Dit artikel is overgenomen van de substack van Benjamin Norton. Op zijn pagina is nog een filmpje te zien met meer uitleg in het Engels. De vertaling is van Jan Reyniers.
