Tom Vandendriessche noemt Dries Vanlangenhove Vlaamse Nelson Mandela: zo wordt geschiedenis herschreven

Cryptofascisme

Een dag na de veroordeling van Dries Van Langenhove voor racisme, haatzaaien en negationisme, publiceerde het Brugs gemeenteraadslid en Europees Parlementslid van Vlaams Belang Tom Vandendriessche een post op X, Facebook en Instagram waarin hij Van Langenhove letterlijk de Vlaamse Nelson Mandela noemde. Met het voorspelbare verhaal erbij: dat Van Langenhove slechts vervolgd werd, omdat hij zich verzette tegen een “waanzinnige migratiepolitiek”, en dat justitie louter een instrument van een onderdrukkend regime zou zijn. De hashtag luidde: #FreeDries.

Wie zich nog afvroeg wat cryptofascisme betekent: dit is de blauwdruk. Een verkozen vertegenwoordiger van Brugge herschrijft de werkelijkheid in real time. Hij maakt van een veroordeelde haatzaaier een martelaar, van een rechterlijke uitspraak een onrecht en van een racistische ideoloog een verzetsheld.

Die vergelijking is niet alleen beledigend. Ze is ook pervers en verwerpelijk. Juist omdat ze elke historische en feitelijke grond mist, ondergraaft ze het vertrouwen in onze rechtspraak en in het publieke onderscheid tussen waarheid en leugen. Daarmee tast Vandendriessche niet enkel het geheugen aan, maar ook het fundament van de democratische orde.

Nelson Mandela zat 27 jaar gevangen omdat hij zich verzette tegen een systeem dat mensen reduceerde tot hun huidskleur. Zijn strijd was een geweldloos gevecht voor gelijke rechten. Mandela’s waarheids- en verzoeningscommissies vormden een unieke poging om een verscheurd land te genezen zonder repressie. Daarbij riskeerde hij zijn eigen leven om een bevolkingsgroep te beschermen tegen zinloos geweld, omdat hij geloofde dat iedereen die tegen apartheid was een vriend was. Ongeacht huidskleur, religie, afkomst of politieke overtuiging.

Dries Van Langenhove daarentegen werd veroordeeld, omdat hij precies datgene deed waartegen Mandela streed: mensen ontmenselijken op basis van afkomst, religie en ras. Van Langenhove verspreidde memes over ovens en Joden, riep op tot een wit Europa, schuwde neonazistische humor niet, en vond zijn ideologische thuishaven bij Schild & Vrienden, een club waar racistische, seksistische en negationistische inhoud genormaliseerd werd.

Het woord ‘omvolking’, dat zowel Van Langenhove als Vandendriessche gretig gebruiken, is geen neutrale term, maar wortelt rechtstreeks in de naziretori­ek over bevolkingsvervanging. Daarom moet deze vergelijking politieke gevolgen hebben.

Boycot geschiedvervalsing

Ik roep elk democratisch verkozen gemeenteraadslid in Brugge op om voorlopig niet langer in debat te treden met Tom Vandendriessche. Niet te antwoorden op een interpellatie. Geen replieken meer op tussenkomsten. Wanneer Vandendriessche het woord neemt, met stilzwijgen te antwoorden, of desnoods de raadzaal te verlaten.

Op de schouw van die zaal, waar de gemeenteraad bijeenkomt, staat een zin die onze stedelijke traditie samenvat: “Dat alle poorters in het schependom van Brugge, ambachtsman of andere, zijn vrij, zo even de een als de andere.” Vrijheid betekent ook de vrijheid om leugenachtige provocaties niet te aanhoren. Vrije burgers aanvaarden geen normalisering van geschiedvervalsing en haatspraak.

Sommigen zullen opwerpen dat deze uitspraak van Vandendriessche geen zaak van de Brugse gemeenteraad is. Dat hij spreekt als Europees Parlementslid, en dat de vergelijking met Mandela niets te maken heeft met lokaal beleid.

Maar elke norm wordt ergens gesteld. Omdat een verkozene van deze stad ook verantwoordelijkheid draagt voor het politieke en sociale klimaat in die stad. Het was de Amerikaanse politicus Tip O’Neill die ooit zei: “All politics is local.” En haat wortelt ook in het stilzwijgen van haar steden.

Laat deze boycot gelden tot Vandendriessche zich ondubbelzinnig en publiekelijk excuseert voor zijn uitspraken en de vergelijking van Van Langenhove met Nelson Mandela intrekt.

Weigeren van dialoog

Is dit juridisch verdedigbaar? Volmondig ja! De Raad van Europa erkent het recht van parlementen en gemeenteraden om zich te onttrekken aan samenwerking met wie systematisch democratische waarden ondergraaft.

Zolang dat gebeurt op basis van inhoud en niet op basis van afkomst of partijkaart, is dit een politieke keuze. Een cordon, dat te lang verwaarloosd is geweest, wordt zo in ere hersteld. Niet als wraak, maar als signaal dat de stad Brugge niet lacht met de rechtsstaat en niet wenst mee te dansen in een ideologische duisternis.

Zolang we doen alsof dit normaal is, knikken we als burgers en verkozenen mee met de leugen. Dan lachen we beleefd naar de man die, volgens getuigen in De Standaard en Knack, tijdens een Brugse cantus theelichtjes schikte in de vorm van een hakenkruis.

Die zich op internetfora Grossfaz noemde, een afgeleide van Großvater, de bijnaam van Adolf Hitler. Die poseerde met white supremacy-tekens in het Europees Parlement en achteraf zei dat het “een grapje” was. Een man die medewerkers in dienst heeft bij wie Hitler-marsen en antisemitisch beeldmateriaal werden aangetroffen. En nu dus een van zijn voor racisme veroordeelde politieke vrienden vergelijkt met Nelson Mandela.

Vandendriessche doet de waarheid op de meest virulente wijze geweld aan. Hij instrumentaliseert het historische lijden van miljoenen voor electoraal gewin.

Wees moedig, dames en heren van CD&V, Vooruit, Groen, Open VLD en N-VA. Laat dit een breuklijn zijn. Stel een voorbeeld, met mogelijk internationale gevolgen. Democratie vereist soms niet méér dialoog, maar het weigeren van dialoog. Was het niet Hannah Arendt, die waarschuwde dat waarheid in een leugenachtige tijd revolutionair wordt? Verdraagzaamheid, zegt politicoloog Michael Walzer, betekent niet dat je het onverdraaglijke verwelkomt. Wie zwijgt, maakt ruimte voor vergif.