“Dit land staat voor grote uitdagingen. Onze budgettaire toestand is zorgwekkend.” Dat zijn de eerste twee zinnen van het federale regeerakkoord. De boodschap is duidelijk: er is nergens geld voor. Niet voor sociaal beleid, niet voor klimaatbeleid, niet voor cultuur.

Ondertussen is de minister van Buitenlandse Zaken, Maxime Prévot, in Den Haag om te beloven dat ons land 5 procent van het bruto binnenlands product zal gaan uitgeven aan het leger. Concreet gaat het om 3,5 procent zuiver militaire investeringen en 1,5 procent in veiligheidsinfrastructuur, wat breed geïnterpreteerd kan worden.

Op de knieën voor Donald Trump

Het stond in geen enkel verkiezingsprogramma. De voorzitters van de verschillende regeringspartijen hebben allemaal in de pers verklaard dat de 5 procent-norm waanzin is. En toch gaat onze minister van Buitenlandse Zaken die norm gewoon ondertekenen. Niet omdat de bevolking dat vraagt, maar omdat Donald Trump dat wil.

Foto: Het bericht van Rutte aan Trump.

Die vijf procent komt niet voort uit een militaire analyse van hoe groot de oorlogsdreiging is. Militaire experten geven aan dat het eigenlijk niet zo zinnig is om je veiligheid te gaan afmeten aan hoeveel procent van het bbp je in het leger investeert. De vijfprocentnorm is bedacht door Donald Trump. Hij wil die norm opleggen aan alle NAVO-lidstaten, behalve de VS zelf, zij halen die norm namelijk zelf niet eens.

Niet alleen is het zo dat de wapens die Europese landen volgens die norm massaal moeten aankopen, geproduceerd worden in de VS. De militaire opbouw moet er ook voor zorgen dat de VS zich militair op een confrontatie met China kan voorbereiden. “Omdat onze bondgenoten de lasten delen, kunnen we onze focus op de Indo-Pacific vergroten, want dat is onze prioritaire theater”, zo verklaart Pete Hegseth, de minister van Defensie van Trump.

VS haalt die norm zelf niet eens

“Het was niet gemakkelijk, maar we hebben iedereen laten instemmen met 5 procent.” Dat schreef NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte in een bericht naar Donald Trump. “Europa gaat ZWAAR betalen, zoals het hoort, en het zal jouw overwinning zijn.”

“De NAVO is de machtigste militaire alliantie in de geschiedenis van de mensheid. Het is zelfs machtiger dan het Romeinse Rijk. En machtiger dan het keizerrijk van Napoleon”, zo vertelde Rutte op 4 juni aan de wereldpers. Het zegt eigenlijk alles. Trump die zichzelf ziet als een soort nieuwe Napoleon die de wereld domineert, waarbij Europese leiders op hun knieën gaan en hun eigen democratie en soevereiniteit ondergeschikt maken aan de wil van de president van de Verenigde Staten van Amerika.

Rutte declares NATO “more powerful” than the Roman and Napoleon empires. pic.twitter.com/7nkNTeoZB2

— HatsOff (@HatsOffff) June 4, 2025

Democratisch debat

Tot voor kort besteedde België 1,3 procent van haar bbp aan defensie. Dat wilde men al optrekken naar 2 procent, of zo’n 13 miljard euro per jaar. Het geld daarvoor heeft men nog niet gevonden. “We weten nog niet hoe we de extra 4 miljard voor dit jaar zullen financieren om de 2 procent te kunnen bereiken”, zo verklaarde minister Prévot in De Afspraak.

Een verhoging naar 3,5 procent zou 24 miljard zijn. Dat is acht keer meer dan we jaarlijks uitgeven aan justitie, en dan hebben we de 1,5 procent in veiligheidsinfrastructuur nog niet meegerekend. Ter vergelijking: de meerwaardebelasting waarmee Vooruit wil verzekeren dat de regering ook de sterkste schouders aanspreekt, zal ongeveer een half miljard opbrengen.

“We kunnen nu eenmaal niet anders”, zo wordt dan vaak gezegd. “We maken deel uit van de club en dit is het lidgeld dat we moeten betalen.” Je kan je natuurlijk afvragen of een club waarin we allemaal moeten luisteren naar een pestkop die zich Napoleon waant, wel een club is waar we lid van willen zijn, maar het klopt ook niet dat de 5 procent-norm juridisch bindend is.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door DeWereldMorgen (@dewereldmorgen_be)

“Als soevereine staten zijn de bondgenoten niet verplicht hun beleid ondergeschikt te maken aan de gemeenschappelijke besluitvorming”, zo staat het in het Harmelrapport uit 1967, dat aangenomen is door de NAVO. Hoeveel we uiteindelijk investeren in bewapening is en blijft met andere woorden een politieke keuze waarover democratisch debat gevoerd dient te worden. Het zijn de vakbonden die samen met het brede middenveld dit democratisch debat afdwingen.

Het lijkt erop dat de regering ons allemaal voor dom aanziet. Dat ze kan herhalen dat we geen andere keuze hebben dan te besparen, en tegelijkertijd weg kan komen met het verhaal dat we eveneens geen andere keuze hebben dan miljarden uit te geven aan Amerikaanse wapens.

Gelukkig zijn de meeste mensen niet zo dom als de regering denkt. “Er zijn hier heel veel mensen aanwezig die op één van de regeringspartijen hebben gestemd”, zo vertelt een actievoerder. “Wat ze nu allemaal beslissen, hebben ze nooit gezegd voor de verkiezingen.” Zij zullen niet toestaan dat onze democratie in hun naam stap voor stap ontmanteld wordt.