De internationale “Global March to Gaza” die gepland stond om op 15 juni aan de grens van Gaza aan te komen is op het laatste moment stilgelegd door massale repressie vanuit de Egyptische autoriteiten. De actie, waarbij duizenden mensen uit meer dan 50 landen symbolisch richting de Gazastrook zouden stappen om humanitaire hulp en solidariteit te tonen, werd de kop ingedrukt nog voor het van start kon gaan. Lisa Snyders, een Belgische deelnemer, getuigt over de onrust, angst en hoop die ze samen met haar groep doormaakte.

 “Vooral mensen met Marokkaanse achtergrond hadden problemen”

“We zijn aangekomen in Egypte, maar veel mensen zijn al tegengehouden in de luchthaven zelf,” begint Lisa haar verhaal. “Vooral de niet-blanke mensen met bijvoorbeeld een Marokkaanse achtergrond hebben problemen gehad. De aanvraag voor een visum was meestal niet zo moeilijk, maar velen zijn daarna ondervraagd geweest door immigratie. Sommigen zijn daarna binnengelaten, anderen zijn meteen gedeporteerd.”

Auto’s worden tegengehouden. Foto: Lisa Snyders.

Zelfs in Caïro voelden ze de druk. “Hotels kregen instructies om toeristen aan te geven bij de politie. Daardoor zijn er veel mensen opgepakt in hun hotel en teruggestuurd. Sommigen moesten zelfs hun telefoon tijdelijk afgeven. Anderen durfden hun hotel niet in of uit, uit angst dat de receptie hen zou aangeven.”

Plan B

Het oorspronkelijke plan was helder en vastberaden: een gezamenlijke busreis naar El Arish en dan elke dag 15 kilometer stappen richting Gaza. “Er werd altijd wel verwacht dat we ergens zouden gestopt worden. De vraag was alleen waar.” Maar dat moment kwam sneller dan gedacht.

Paspoorten worden ingenomen. Foto: Lisa Snyders.

“Laat donderdagavond kregen we te horen dat het plan niet meer mogelijk was, gewoon door de politie-aanwezigheid.” Een plan B volgde snel: “We zouden om 12u vertrekken, en om 10u30 te horen krijgen op welke plek we moesten zijn. Uiteindelijk werd gezegd dat we allemaal apart naar Ismailliah moesten reizen, in kleine groepjes, ergens tussen 13u en 16u.”

Maar onderweg liep het fout. “Iedereen is rond 12-13u vertrokken, maar werd tegengehouden aan één van de drie voornaamste checkpoints.” Paspoorten werden ingenomen, en mensen werden aangehouden door het Egyptische leger.

“Gelukkig heeft onze delegatie met de ambassade gecommuniceerd en zijn, geloof ik, alle paspoorten teruggekregen. Sommigen werden terug naar de luchthaven gestuurd, anderen zijn letterlijk op straat gezet tussen Caïro en de luchthaven.”

Vermomd als toeristen

Lisa reisde met twee andere Belgische vrouwen. “We zijn eerst naar de piramides van Gizeh gegaan, omdat ik dacht dat dit een logischer verhaal zou vormen als we zouden worden tegengehouden. Van daaruit namen we een taxi naar Ismailliah en hebben we de chauffeur betrokken bij ons plan. Hij was gelukkig bereid om te helpen en heeft ons via een grote omweg en in contact met iemand uit Ismailliah langs de checkpoints geleid.”

Eens aangekomen, begon de zoektocht naar onderdak. “Alles zat vol of was 300 euro per nacht. Een Airbnb die we boekten, werd gecanceld. Via een lokale app vonden we uiteindelijk iets, maar bij aankomst stond een bewaker van het gebouw klaar. Hij vroeg onze paspoorten – we weigerden. De eigenaar zei dat we mochten blijven, maar de bewaker dreigde de politie te bellen.”

“Uitendelijk heeft een lokale restauranthouder ons laten overnachten bij hem thuis”

“Toen zijn we weggegaan naar een restaurant waarvan we wisten dat de eigenaar te vertrouwen was. Hij heeft rondgebeld om een studio te vinden, maar het bleek dat ook die mensen ons geen onderdak durfden te bieden. Uiteindelijk heeft die restauranthouder ons zelf laten overnachten bij hem thuis.”

De volgende ochtend vertrokken ze naar Hurghada, ver weg van de politieke onrust. “Hier zijn we veilig – het is super toeristisch. Maar de rest van onze delegatie zit nog grotendeels in Caïro. Ik geloof dat er ook een Belgische advocaat in Suez is.”

“Je kan mensen niet kwalijk nemen dat ze bang zijn”

Lisa benadrukt dat de repressie niet zomaar op het conto van ‘de Egyptenaren’ mag worden geschreven. “Ten eerste hadden wij dit nooit kunnen doen zonder de hulp van de lokale Egyptenaren. Daarnaast geloven sommige mensen oprecht dat wij gekomen zijn om hun land te destabiliseren. Ze denken dat we gestuurd zijn door Westerse mogendheden. Egypte staat onder druk, en dat voelen de burgers ook.”

Foto: Lisa Snyders.

De activiste begrijpt ook de moeilijke positie van Egypte. “Ze willen vermijden dat de vredevolle protesten aan de grens met Gaza toch uit de hand lopen – dat zou een ramp zijn voor hun land. Maar het feit dat ze onze actie tegenhouden, toont ook hun medeplichtigheid. Ze hadden de kans om een moreel standpunt in te nemen. Dat hebben ze niet gedaan.”

Hoop en frustratie

Hoewel velen teleurgesteld zijn dat de mars is stopgezet, benadrukt Lisa dat het gevoel van solidariteit blijft. “De organisatie zegt: we moeten tevreden zijn met wat we bereikt hebben. Nog nooit is iemand erin geslaagd om zoiets groots op te zetten. Dit is niet de laatste keer. Wij doen verder tot Gaza vrij is.”

Dit is niet de laatste keer. Wij doen verder tot Gaza vrij is

Ze zag deelnemers van alle leeftijden, allemaal bereid om dagen door de woestijn te stappen. “Iedereen is emotioneel en verdrietig dat we zo machteloos zijn. We wilden echt helpen.”

De nasleep

De organisatie houdt contact met de overgebleven deelnemers, hergroepeert waar mogelijk en wacht op een reactie van de Belgische ambassade. Iedereen wordt aangemaand geen individuele acties te ondernemen om de veiligheid van de groep niet in gevaar te brengen.

Lisa en haar reisgenoten trokken uiteindelijk naar Hurghada, waar het toeristisch karakter van de stad hen voorlopig bescherming biedt. De meerderheid van de Belgische delegatie zit echter nog steeds vast in Caïro.

DeWereldMorgen blijft de situatie opvolgen. Heb je info of getuigenissen? Mail naar: redactie@dewereldmorgen.be