Lieke De Vry draagt Ultima voor Circus op aan Palestijnse circusdocent Mohamed Abu Sakah

Het is acht jaar geleden dat ik wakker werd in Zuid-Afrika. Ik liep naar beneden, nam een koffie en zette me aan tafel, er lag een boek over Nelson Mandela. Ik begon te lezen en kwam op de quote: ‘We know too well that our freedom is incomplete without the freedom of the Palestinians’.

Het was een aantal maanden later dat ik wakker werd en een mailtje kreeg van Circus Zonder Handen, de circusschool in Molenbeek, met de vraag of ik mee wou in de zomer voor een project met de Palestijnse Circusschool. Een aantal maanden later vertrok ik naar een plaats die mijn hoofd en hart nooit meer zou verlaten.

Ik leerde er een land kennen met zoveel onderdrukking, zoveel apartheid, maar ongelooflijk veel warmte. Ik leerde er vele namen kennen die mijn hart nooit meer zouden verlaten.

Eén naam leerde ik kennen door de verhalen van anderen: Mohamed Abu Sakah, circusartiest en sociaal circuslesgever. In 2015 werd hij opgepakt onder administratieve detentie, op 30 augustus 2017 kwam hij vrij. Anderhalf jaar vast, zonder aanklacht, zonder proces.

Onze vriend Mohamed Abu Sakah werd opnieuw opgepakt door Israël

Het was een maand geleden dat ik wakker werd en een prijs won voor cultuur, binnen de circussector. Voor mijn wortels in de circuswereld, en het project Circus ID, een samenwerking met zes Belgische circusateliers en de Palestijnse Circusschool. Met een fantastisch team deden we ons best veertig jongeren van Palestina en België samen te brengen, een verhaal te schrijven en het voor te stellen.

Het eerste deel van het project startte ik met een barst in mijn hart in de zomer van 2023. Onze collega, maar bovenal vriend, Mohamed Abu Sakah, werd opnieuw opgepakt door Israël. Administratieve detentie noemen ze dat. Of laten we het juist benoemen: Abu Sakah werd gegijzeld door Israël.

De zomer erna kwam er een groep van de Palestijnse Circusschool naar België, voor Circus ID 2.0. Ondertussen was mijn hart al zo goed als verbrijzeld.

Een genocide die plaatsvindt in Palestina, meer dan 3.577 Palestijnen die onschuldig vastzitten, waaronder Abu Sakah, een wereld waar er tegenwoordig zoveel kan gebeuren, en hieraan niets gedaan wordt. Die genocide is nog steeds bezig, Abu Sakah zit nog steeds opgesloten, ergens. Zonder proces, zonder aanklacht, zonder dat iemand weet in welke omstandigheden of zelfs waar hij precies is.

Ik draag mijn prijs op aan hem vandaag, met in het achterhoofd elke persoon die vastzit door het strijden voor een eerlijke en betere toekomst. Voor ieder mens die onschuldig gevangen zit.

Een leven kunnen we redden door onze monden te voeden en wapens te laten zwijgen

Ik wil de circussector bedanken om dit project in de kijker te zetten. Cultuur en kunst zijn broodnodig om jongeren hoop te geven, hen perspectief te bieden en hen te laten ontsnappen. Maar helaas kunnen we hier geen levens mee redden. Een leven kunnen we redden door onze monden te voeden en wapens te laten zwijgen.

Op een ochtend hoop ik dat ik wakker word. Dat ik naar beneden loop, een kop koffie neem, de krant opensla en lees dat er gerechtigheid zal zijn. Dat elk mens die ooit mensenrechten geschonden heeft, gestraft wordt. Dat elk mens vrij kan leven, zonder de angst te hebben zich te moeten verantwoorden waarom ze het recht zouden hebben te leven.

Dus België, genoeg zitten niets doen. Ik zou zo graag zeggen: doe iets voor het te laat is. Maar te laat is het al. Tijd voor acties, want jammer genoeg: nog beter veel, veel, veel te laat, dan nooit.