De Britse stad Bristol heeft als antwoord op de genocide in Gaza de Bristol Apartheid Free Zone geïnstalleerd. De stad heeft een rijke geschiedenis van solidariteitsacties en is opnieuw het toneel van grassroots-verzet. In reactie op de genocide in Gaza zetten lokale activisten een brede boycotcampagne op touw tegen Israëlische producten, de Bristol Apartheid Free Zone (BAFZ).
De watermeloen is een symbolisch alternatief voor de Palestijnse vlag. Publiekelijk ermee zwaaien is in Israël verboden omdat als ‘steun voor terrorisme’. Poster: bafz.org
“We willen ervoor zorgen dat onze stad niet medeplichtig is aan genocide”, zegt Megan, activiste van Bristol Apartheid Free Zone (BAFZ). Bristol ligt in het zuidwesten van Engeland (de regio Engeland binnen Groot-Brittannië). BAFZ werd gelanceerd in mei 2023 met het doel vanuit de gemeenschap een boycot van Israëlische producten te starten als verzet tegen de genocide in Gaza.
Praten en motiveren
“We willen met de mensen praten over Palestina. We willen dat het normaal is om een standpunt te hebben – om je te verzetten tegen wat er gebeurt.” Ik vroeg Megan hoe de campagne is begonnen. “Er waren heel wat winkels in de stad die reeds Israëlische producten boycotten. Dit zijn vaak lokale winkels die niet per se publiekelijk zouden verklaren dat ze betrokken zijn bij een boycot.
Aan de voordeur wil iedereen die ik spreek betrokken raken, iets kunnen doen
“Dus gingen we van deur tot deur om handtekeningen te verzamelen en mensen te vragen of ze een winkel zouden steunen die Israëlische producten boycot. Vervolgens namen we die handtekeningen mee naar winkels om te tonen: jullie hebben de steun van de klant.”
Van Zuid-Afrika naar Palestina
De campagne inspireerde zich op de St Paul’s Apartheid Free Zone uit het midden van de jaren 1980, die ontstond uit verzet tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika. St Paul is een district van Bristol met een multiraciale bevolking, n.v.d.r.). Megan vertelt me dat de anti-apartheidsboycotzone in St Paul’s internationale erkenning kreeg en een van de grootste van het land werd.
Foto: mapyourbristol.org.uk
In 1985 overhaalde die actie de winkels in Bristol om Zuid-Afrikaanse goederen uit de schappen te halen. Deze succesvolle anti-apartheidsaanpak voor Zuid-Afrika stond model voor de huidige Apartheid Free Zone tegen de apartheid in Israël en de genocide in Gaza.
“Ze hadden structuur, beschikten over de wervingsmethodiek, ze hadden in wezen alles wat wij nu doen, dus we hebben het draaiboek overgenomen en aangepast.”
Succes
Het succes van de actie is verbazingwekkend. Toen Megan zich in januari 2025 bij de campagne aansloot, mikten ze op 500 handtekeningen. Op dit moment naderen ze de 2.000. Ze hebben 50 plaatselijke winkels kunnen overtuigen en hopen nu gesprekken te kunnen voeren met plaatselijke leveranciers en met de winkels zelf.
Ik vroeg Megan naar hun strategie – hoe heeft de campagne zo’n lange tijd zo succesvol kunnen zijn? “Het belangrijkste is aankloppen. Het doel is om elk huis in de stad te bereiken. Maar we gaan niet alleen maar rond om mensen iets te laten ondertekenen. We willen dat deze gesprekken mensen helpen om zich over deze kwestie te informeren en ze laten zien hoe ze er iets aan kunnen doen.”
Naast een grootscheepse wervingscampagne houdt BAFZ ook wekelijkse evenementen en bijeenkomsten, samen met andere lokale organisaties en politieke partijen. Carla Denyer, parlementslid van de Green Party voor Bristol Green, heeft de campagne bijzonder sterk gesteund.
Hoop levend houden
Als ik vraag naar hun volgende stappen, zegt Megan dat ze hopen meer aanwezig te zijn in de gemeenschap en meer mensen te ondersteunen om betrokken te raken. “De volgende stap is om uit te zoeken hoe we de apartheidvrije zone levend kunnen houden, verder dan ze alleen maar gerealiseerd te hebben.”
Carrefour toont ongegeneerd een groot schap vol Israëlische producten (mei2025). Foto: Rein van Gisteren
“We willen mensen echt betrokken houden. De mensen die betrokken zijn, moeten de ruimte krijgen om meer te leren en over hun betrokkenheid te praten. Dus we hopen meer gemeenschapsevenementen, informatie-evenementen en diners te organiseren. Allemaal manieren om de lokale gemeenschap te betrekken en mensen in contact te brengen met anderen die denken zoals zij.”
Inspirerend voorbeeld voor andere steden
Ik vroeg Megan hoe het is om bij BAFZ betrokken te zijn: “Toen ik naar de stad verhuisde had ik alleen nog maar deelgenomen aan grote protestmanifestaties, nooit aan het organiseren vanuit de basis.”
“Het is leuk om te protesteren en met mensen om te gaan die je politieke overtuigingen delen, maar met wat ik nu doe, spreek ik voornamelijk met mensen die op dit moment niet betrokken zijn bij de Palestijnse solidariteitsbeweging”.
“Aan de voordeur wil iedereen die ik spreek betrokken raken, iets kunnen doen. Ze willen dat dit stopt. Ze weten alleen niet wat ze moeten doen.”
Megan vertelt verder nog hoe stimulerend het is om zelf in actie te komen en om anderen, die hetzelfde voelen, te steunen om mee te doen aan de campagne. Ze spreekt ook over het ongelooflijke gemeenschapsgevoel en de collectieve vreugde die voortkomt uit het succesvol organiseren vanuit de basis, in haar lokale gemeenschap.
Grace Blakeley. Aasgierkapitalisme – Bedrijfsmisdaden tegen de menselijkheid. Arbeiderspers, Amsterdam, 2024, 470 pp. ISBN 978 9029 5465 84 – vertaald door Bart Gravendeel
