De afgelopen dagen is er heel wat commotie ontstaan over de aangekondigde tariefverhogingen in het volwassenenonderwijs. Minister Demir begint trumpiaans met prijsverhogingen, maar heeft een agenda die enkel gekend is door haarzelf en enkele trouwe kabinetsleden: het volledige volwassenenonderwijs privatiseren.

Mijn collega’s schatten dat ze tot 50 procent van hun cursisten niet zullen terugzien in september

Ruim 350.000 werkende mensen volgen een opleiding in het volwassenenonderwijs, en een groot deel van hen zou plots tussen de 320 en 480 euro per semester meer moeten betalen voor die opleiding. Velen laten weten dat ze zich niet opnieuw zullen inschrijven, of daar op zijn minst ernstig over twijfelen. Mijn collega’s schatten dat ze tot 50 procent van hun cursisten niet zullen terugzien in september.

Demir probeert die prijsstijging demagogisch te verantwoorden door het te hebben over opleidingen zoals “theesommelier, bierkennis, bloemschikken of tuinieren”, maar in werkelijkheid gaat het vooral over opleidingen zoals Frans, Engels en Fotografie. De lijst van opleidingen die als hobbycursus worden weggezet, lijkt op het eerste gezicht arbitrair. Want waarom zijn steenkapper en toeristisch gids wél beroepsopleidingen, en fotografie of zakelijk Engels niet?

Ondertussen wordt het steeds duidelijker dat deze tariefverhoging slechts de eerste stap is

Op zich is dat een discussie die voorbijgaat aan het pedagogische idee achter het volwassenenonderwijs. Het gaat immers niet enkel om mensen een beroepsopleiding te geven. Het gaat ook over empowerment: mensen vaardigheden aanleren waardoor ze sterker in het leven staan. Soms gaat het gewoon ook over mensen uit hun isolement halen.

Ondertussen wordt het steeds duidelijker dat deze tariefverhoging slechts de eerste stap is. Dat was niet duidelijk voor de mensen die mee aan tafel zaten om te onderhandelen, maar dat wordt nu duidelijk doordat kabinetsleden de plannen van Demir lekken in de pers. Terwijl de minister demagogie verkoopt over bierkennis, lekken kabinetsleden de ware toedracht van de hele operatie.

“Rationaliseren dus? Dat is de minister ook van plan. Haar kabinet bevestigt dat het de bedoeling is dat er binnen het jaar een plan klaarligt om het volwassenenonderwijs grondig te hervormen. En waar nodig te knippen en samen te voegen. Lees: er gaan dus opleidingen verdwijnen. “In de eerste ronde pakken we de tarieven aan, in de tweede fase de opleidingen zelf”, viel te lezen op 30 mei.

Betaalbare tarieven zijn een doorn in het oog voor privéspelers

Op Crescendo-CVO, waar ik lesgeef, volgen elk jaar gemiddeld 400 tot 500 cursisten de lessen fotografie. Zij kiezen voor ons omdat ze degelijk, diplomagericht onderwijs krijgen aan een betaalbaar tarief. Dat is natuurlijk een doorn in het oog van een aantal privéspelers die gelijkaardig onderwijs aanbieden, maar veel duurder zijn. Voor die privéspelers moeten eerst de gesubsidieerde opleidingen geschrapt of kapot bespaard worden, zodat het terrein vrijkomt voor de privésector.

Eigenlijk wil de Vlaamse regering de weg opgaan van Nederland. Daar zijn dergelijke opleidingen al volledig geprivatiseerd en betaal je voor een opleiding fotografie bijvoorbeeld zo’n 5.000 tot 6.000 euro per schooljaar. Voor een conversatiecursus Engels betaal je al snel 3.200 euro per schooljaar. Engels voor beginners kost er 440 euro per schooljaar, maar dan krijg je slechts een derde van het aantal lesuren dat wij in Vlaanderen aanbieden. Bovendien werken de leerkrachten er in de meest precaire statuten.

Voor werkende mensen is dit een zoveelste aanslag op de koopkracht

Die hele besparingsoperatie van de minister zou 70 miljoen euro moeten opleveren. Dat lijkt veel, maar op een budget van 16,7 miljard is dat peanuts. Die 70 miljoen is dus niet de echte inzet; het gaat om het vrijmaken van de onderwijsmarkt voor privéspelers.

Voor werkende mensen is dit bovendien een zoveelste aanslag op onze koopkracht. Want wie zal er meer moeten betalen voor zijn opleiding? Of wie zal die opleiding niet meer kunnen volgen omdat ze te duur geworden is?

Demir wil de hele hervorming wegzetten als een gedane zaak.  Maar de tarieven en ook al de andere plannen moeten nog besproken worden in het parlement en daar een meerderheid achter zich krijgen. De verontwaardiging is groot en de minister had zich duidelijk niet verwacht aan zoveel weerstand.

Teken hier de petitie om het volwassenonderwijs toegankelijk te houden voor iedereen.