Nieuwe peiling toont verrechtsing en broos vertrouwen: “Vooruit is de zwakste schakel”

In opdracht van De Standaard, VRT NWS en RTBF voerden de Universiteit Antwerpen en de ULB een grootschalige peiling uit in beide landsdelen. Ze peilden onder andere naar het vertrouwen in de nieuwe regering en de geplande maatregelen.

Hieronder belichten we enkele belangrijke aspecten van deze peiling.

Verrechtsing

Vooreerst is er in de publieke opinie een duidelijke verrechtsing vast te stellen. Een meerderheid steunt strengere maatregelen zoals het beperken van de werkloosheidsuitkering tot twee jaar en harde migratiemaatregelen zoals woonstbetredingen en zelfs het opsluiten van mensen zonder papieren in buitenlandse gevangenissen.

Daarnaast is er brede steun voor het optrekken van het defensiebudget tot 2 procent van het bbp, voor het gelijkschakelen van pensioenregels voor ambtenaren met die van de privésector en voor de invoering van een pensioenbonus én -malus.

Hoewel veel Belgen vinden dat kwetsbare groepen zoals zieken, armen en ouderen benadeeld worden, is er opvallend minder begrip voor vluchtelingen en werklozen.

Politiek links en het progressief middenveld staan hier voor een dubbele uitdaging

Die verrechtsing hoeft op zich niet te verwonderen. Ze is in lijn met de kiesresultaten van vorig jaar en is mee het resultaat van jarenlange consequente rechtse berichtgeving in de commerciële media, met inbegrip van de openbare omroep.

Politiek links en het progressief middenveld staan hier voor een dubbele uitdaging: niet alleen inhoudelijk een geloofwaardig en sociaal alternatief formuleren, maar ook het dominante rechtse discours actief en zichtbaar doorbreken. Om het tij te keren, zullen ze hun best moeten doen om opnieuw houvast en perspectief te bieden aan wie vandaag onverschillig of vijandig tegenover solidariteit staat. Bart redt de meubels Concrete maatregelen genieten steun, maar dat plaatje verandert als er gekeken wordt naar het geheel. In alle landsdelen zijn de federale en regionale regeringen gebuisd qua tevredenheid.

Afbeelding

Nog geen veertig procent van de Vlamingen steunt de plannen van de regering, de rest is tegen of neutraal. In Wallonië en Brussel is die steun nog lager. Slechts 22 procent van de Walen steunt de plannen van de federale regering.

Gelukkig voor de regering is er de kopman Bart De Wever. Bij de bevolking is er - iets - meer vertrouwen in hem dan in de regering. Over geheel België scoort hij gemiddeld 5,5 op tien voor zijn geschiktheid als premier. In Wallonië is dat 4,5 en in Vlaanderen 6,1. Bij de helft van de Vlamingen scoort hij zelfs boven de 7.

In onzekere tijden doen ‘sterke’ leiders het altijd goed

Ook dat hoeft niet te verwonderen. In onzekere tijden doen ‘sterke’ leiders het altijd goed en daarnaast kan De Wever rekenen op een zeer gedweeë pers.

Democratie

In de media zijn de eerste commentaren op deze peiling heel positief als het gaat over de tevredenheid ten aanzien van het democratisch gehalte van ons politiek stelsel.

Blijkbaar is men vlug tevreden. Slechts vier op tien Vlamingen geeft aan tevreden te zijn met de manier waarop de democratie in België werkt, de rest is neutraal of ontevreden. In Wallonië is amper een kwart tevreden.

Afbeelding

Van een goed draaiende democratie zou je toch minstens mogen verwachten dat een duidelijke meerderheid tevreden zou zijn. Daar zijn we in elk geval nog ver van verwijderd.

Voor Vlaanderen geven de cijfers een opmerkelijke vooruitgang in vergelijking met de vorige jaren. Misschien speelt hier het De Wever effect en het feit dat we nog in de wittebroodsweken van de nieuwe regering zitten. Bovendien relativeren de onderzoekers deze cijfers zelf door te wijzen op een andere onderzoeksmethode (verschillende samenstelling van panel) in vergelijking met vorige jaren.

Een groot deel van de bevolking voelt zich niet gehoord of vertegenwoordigd

Wat er ook van zij, als dit al reden tot optimisme is, dan is het een voorbarig optimisme. Het vertrouwen van de burger in onze democratie blijft broos en wankel. De cijfers tonen dat een groot deel van de bevolking zich niet gehoord of vertegenwoordigd voelt. Er is dus nog heel wat werk aan de winkel om dat vertrouwen te herstellen en de democratie werkelijk als een zaak van iedereen te maken.

Vooruit met de armen

Is de globale steun voor de regering niet denderend, dan zien we dat er nog meer twijfels zijn over de vraag of het regeringsbeleid de lasten wel eerlijk verdeelt. Een meerderheid van de ondervraagde beoordeelt de maatregelen van de regering onrechtvaardig en in het nadeel van zwakkere groepen.

Volgens de bevolking zullen zieken, arme burgers, ouderen, werklozen, vluchtelingen en asielzoekers benadeeld worden door het beleid van de regering, terwijl de rijkere burgers de winnaars zijn van De Wever.

"De vraag is of de communicatie van Vooruit 'dat het zonder ons nog veel erger zou zijn' blijvend zal aanslaan bij de achterban"

Het hoeft niet te verwonderen dat dit bij de kiezers van Vooruit als problematisch aangevoeld wordt. Slechts 18 procent van die kiezers vindt dat de lasten eerlijk verdeeld zijn. Evenmin hoeft het te verwonderen dat de meeste kiezers van MR en N-VA hierover tevreden of heel tevreden zijn.

Professor Walgrave, die mee het onderzoek voerde, ziet in dat verband mogelijke problemen bij Vooruit: "De vraag is of de communicatie van Vooruit 'dat het zonder ons nog veel erger zou zijn' en dat ze net in regering zijn gestapt om het worstcasescenario te vermijden blijvend zal aanslaan bij de achterban."

Protest

Het gevoel bij grote delen van de bevolking dat de lasten niet eerlijk verdeeld zijn, verklaart ook waarom er veel begrip is voor de sociale protestacties.

In Vlaanderen is er 59 procent steun of begrip voor de protestacties tegen de regeringsmaatregelen van de Arizona coalitie. In Wallonië is dat zelfs 78 procent.

Afbeelding

Professor Walgrave besluit dat wanneer mensen het gevoel hebben dat de lasten oneerlijk verdeeld zijn, ze minder bereid zullen zijn om nog offers te brengen. Vooral de achterban van Vooruit is daar erg gevoelig voor. “Vooruit is daarom de zwakste schakel in de regering”, besluit de professor.

Vandaag kwamen enkele tienduizenden van de non profit op straat om te protesteren tegen de aanvallen van regering-De Wever. Bekijk hieronder een kort beeldverslag.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door DeWereldMorgen (@dewereldmorgen_be)