Brugge heeft 650 dak- en thuislozen; waar blijft hun plek van rust en herstel?

Wie de voorbije maanden aan het station van Brugge passeerde (als pendelaar, toerist of stadsmedewerker) heeft het misschien gemerkt. De sfeer is rustiger geworden. Sinds het alcoholverbod daalde de overlast, de zichtbare aanwezigheid van dakloosheid en verslaving nam af. Maar verdwenen zijn ze niet. De mensen zijn er nog. Hun problemen ook.

Brugge telt volgens Het Nieuwsblad meer dan 650 dak- en thuislozen. Velen onder hen dragen meer dan één kwetsbaarheid: verslaving, psychische ontregeling, ontheemding. De nood is groot, het aanbod blijft beperkt. In hulpverleningskringen klinkt het grapje: “In Brugge krijg je als dakloze een ticket naar Gent.” Of dat werkelijk zo vaak gebeurt, weet niemand precies. Maar het zegt iets. En waar rook is, is vuur.

Maar wat wacht er dan in Gent?

Villa Voortman, bijvoorbeeld. De Villa is een vrijplaats voor mensen die nergens meer terechtkunnen. Mensen met een dubbeldiagnose (psychische kwetsbaarheid én verslaving), voor wie het reguliere zorgtraject niet werkt. Of niet meer. Villa Voortman biedt geen pasklare oplossingen, maar wel nabijheid, structuur en warmte. Een plek om opnieuw verbinding te maken: met anderen, met zorg, maar vooral met zichzelf. Zonder voorwaarden vooraf. Al gelden er twee duidelijke grenzen: geen geweld, geen gebruik ter plaatse.

Een plek om opnieuw verbinding te maken: met anderen, met zorg, maar vooral met zichzelf

De Villa ligt aan de rand van het Vogelenzangpark, in de Brugse Poort, een levendige wijk net buiten de Gentse stadsring. Geen afgelegen terrein, geen gesloten instelling. De buurt is sociaal gemengd en de Villa is zichtbaar, niet verstopt. Herstel gebeurt niet achter spiegelglas, maar in het ritme van het dagelijks leven: met soep, met stilte, met muziek. Met iemand die naast je blijft zitten, ook als je niks zegt.

Dat maakt verschil. In Gent zijn er sinds de oprichting minder crisissituaties, minder politie-interventies, minder overlijdens onder de bezoekers. Mensen vinden er een rustpunt, soms een keerpunt. Villa Voortman geneest niet, maar verzacht. En soms begint daar iets wat op een begin van herstel lijkt.

Brugge heeft nood aan een gelijkaardig huis. Geen kopie, maar een vertaling naar de Brugse context. Een plek waar mensen mogen zijn zonder zich te moeten verklaren. Waar niemand naar een oplossing gevraagd wordt, maar waar er wel tijd is om te ademen. Waar samen gekookt wordt, gezwegen, een lied wordt gespeeld. Wie eraan toe is, kan via de begeleiders aansluiting vinden bij verdere hulp. Maar niets moet. Geen nieuwe procedure. Geen toetsing of je wel gemotiveerd genoeg bent. Alleen de kans om het verhaal opnieuw te laten beginnen.

De kans om het verhaal opnieuw te laten beginnen

Geef dat huis ook een gezicht naar buiten. Een koffiehoek, een tearoom, eenvoudig en open. Niet als etalage van sociaal beleid, maar als brug. Bruggelingen en bezoekers, onverwacht tegenover elkaar aan tafel. Omdat het goed is. Omdat het kan.

Brugge heeft stappen gezet. Nog niet op het vlak van straathoekwerk, wel in buurtwerking en preventie. Wat ontbreekt, is een echte, laagdrempelige plek voor mensen die overal uit de boot vallen. En intussen is de stad veranderd. Sinds de dagen van Patrick Moenaert, die van Brugge in 2002 een Culturele Hoofdstad maakte, is ze gegroeid en geëvolueerd.

Vandaag is Brugge superdivers en welvarend. Een florerende toeristische sector, een rijk cultureel aanbod en sterke dienstverlening trokken de voorbije jaren steeds meer nieuwe bewoners aan. Maar dat succes bracht ook grootstedelijke uitdagingen met zich mee: dakloosheid, verslaving, sociaal isolement.

We kunnen dat negeren. Of we kunnen iets doen.

Dit voorstel is geen aanklacht, maar een uitnodiging om het Brugse fundament van welzijn, veiligheid en leefbaarheid verder te versterken. Niet met slogans of prestigeprojecten, maar met een plek die mensen opvangt vooraleer ze helemaal de dieperik ingaan. In het belang van de hele stad.

Tot spijt van wie het benijdt: Brugge ís de mooiste stad van ons land. Toerisme en haven zorgen voor een flinke geldstroom naar ondernemers, horeca en de bredere toerisme-industrie. Maar ook naar de stadskas. Laten we voor een keer niet de reflex volgen van economische meeropbrengst. Alsof dat het enige kompas is. Laten we kiezen voor maatschappelijke meerwaarde. Voor een plek die toont dat Brugge niet alleen mooi is, maar ook moedig.

Tijd om Bruggelingen in nood niet langer naar Gent te sturen, maar hen een menswaardige plek te bieden. In eigen stad.