Belgische activisten in Jeruzalem: "De Palestijnse kleuren en het woord ‘Palestina’ worden stilaan weggeveegd"

Eenmaal per jaar gaan Belgische activisten op uitnodiging van Viva Salud mee op solidariteitsreis naar Palestina. Studenten, vakbondsleden en organisatoren van de beweging trekken naar de bezette gebieden om vanuit hun eigen ervaring te kunnen getuigen van de gevolgen van de Israëlische bezetting.

Dit jaar verbleven een zestal activisten een week op de Westelijke Jordaanoever. Ze konden er leren van lokale organisaties en met eigen ogen zien hoe de situatie er sinds 7 oktober 2023 verslechterd is.

“Zo is bijvoorbeeld het woord ‘Palestina’ nergens meer te vinden in Jeruzalem”, zegt Victor, een van de deelnemers, aan Peoples Dispatch.

Bij een bezoek twee jaar geleden verkochten de winkels nog souvenirs zoals tassen, postkaarten en posters met “Bezoek Palestina” erop. “Ik ben naar dezelfde toeristenwinkels gegaan, en geen enkele kon mij geven wat ik vroeg”, zeggen de activisten. “Zelfs de Palestijnse kleuren zijn er zeldzaam - het woord ‘Palestina’ is zo goed als verdwenen uit Jeruzalem.”

“Wegblokkades dicht bij de ziekenhuizen laten de ambulances niet meteen door, zodat mensen ter plekke sterven”

Bij hun bezoek aan enkele organisaties op de Westelijke Jordaanoever stuitten de activisten op honderden nieuwe checkpoints, die van bij het begin van de genocide in Gaza zijn opgezet. De Palestijnen moeten daar soms uren wachten, zelfs als ze maar een paar kilometer verder moeten zijn. “Er stapten gewapende soldaten op onze bus om ons te controleren terwijl ze hun wapens op ons richtten”, vertelt de groep.

Vooral de willekeur en de nonchalante manier waarop het Israëlische leger te werk ging bij die controle, trof de activisten. “Er zit geen lijn in”, legt Victor uit. “Als zij zin hebben om de poorten te openen, dan doen ze dat. Maar ze sluiten en elke auto inspecteren kan ook.”

Sinds oktober 2023 zijn die checkpoints als paddenstoelen uit de grond geschoten; ze maken het dagelijkse leven nog meer tot een hel dan voorheen. “Ziekenwagens worden tegengehouden”, zeggen de activisten. “Er zijn vrouwen die hun kind moeten baren aan de controleposten. Wegblokkades dicht bij de ziekenhuizen laten de ambulances niet meteen door, zodat mensen ter plekke sterven.”

Aanval op gezondheid en maatschappelijke organisaties

De Israëlische hindernissen voor het medisch transport hebben vooral enkele van de bezochte organisaties getroffen, onder andere Health Work Committees (HWC). Vroeger telde die organisatie tientallen gezondheidscentra en mobiele klinieken, maar sinds een paar jaar is ze het slachtoffer van een gecoördineerde campagne van het Israëlische leger.

De voormalige directrice, verpleegster Shatha Odeh, zat bijna een jaar in de gevangenis en haar organisatie kreeg het etiket van “terroristische groep”. Hoewel de organisatie een groot deel van haar personeel en fondsen verloor en noodgedwongen moest werken vanuit een magazijn omdat het hoofdkantoor in Ramallah nog altijd verzegeld is, blijft HWC de zo broodnodige gezondheidszorg bieden op de Westelijke Jordaanoever.

“De erkenning van de staat Palestina betekent meteen ook de erkenning van het Palestijnse volk”

Het personeel van het Bisan Center for Research and Development, dat ook een bezoekje kreeg van de delegatie, krijgt dagelijks te maken met dezelfde repressie en hetzelfde geweld van de bezetter. Toch slaagt het centrum erin partnerschappen af te sluiten met tientallen basisgroepen die werken rond landbouw, arbeidsrechten en vrouwenrechten.

Dankzij dit netwerk leerden de activisten niet alleen over de geschiedenis van Palestina en het organisatiewerk, maar ook waar vanuit lokaal standpunt prioritair moet op ingezet worden.

Voorrang aan initiatieven van internationale solidariteit

Een van die prioriteiten is volgens Victor de erkenning van de staat Palestina. Terwijl die erkenning voor de wereldwijde solidariteitsbeweging niet meer dan symbolisch is, benadrukten de lokale organisatoren toch het belang ervan. “De erkenning van de staat Palestina betekent meteen ook de erkenning van het Palestijnse volk – een volk met rechten – en net dat discours missen we in Europa”, zegt Victor nog.

Tegelijk waarschuwen de activisten dat de erkenning door de westerse regeringen een valkuil zou kunnen zijn, bijvoorbeeld door die afhankelijk te maken van de uitroeiing van Hamas, wat een onmogelijke eis is.

Daarom, argumenteren de activisten, moeten de internationale campagnes voor de erkenning van de Palestijnse staat de nadruk leggen op de onvoorwaardelijkheid ervan en intussen de regeringen en de instellingen onder druk zetten over andere kwesties.

“We moeten Israël zijn economische voordelen afpakken, zijn oorlogsmachine stilleggen”

Tot die prioriteiten behoort tevens de eis om alle economische en handelsrelaties met Israël te verbreken, ook de opschorting van het Associatieverdrag tussen de EU en Israël. “We moeten Israël zijn economische voordelen afpakken, zijn oorlogsmachine stilleggen”, aldus Victor. “Israël heeft de invoer vanuit de EU heel erg nodig. Het einde van die band zou zijn economie een ernstige opdoffer geven en de oorlogsmachine wat afremmen of, hopelijk, zelfs doen stoppen.”

De ontmanteling van zulke akkoorden vereist een gecoördineerde strategie en wettelijke actie, en er moet politiek gelobbyd worden. Die inspanningen zijn weliswaar complex, maar lijken toch almaar meer veld te winnen. Zelfs EU-regeringen die de Palestijnse zaak niet genegen zijn, overwegen de mogelijkheid om het verdrag te herzien omwille van de schendingen van de mensenrechten.

De weg is lang, en terwijl de westerse regeringen de genocide-oorlog van Israël blijven steunen, zag de groep hoe de Palestijnen het geloof in de internationale instellingen verliezen.

“Volgens mij hebben ze volledig het geloof in de internationale gemeenschap en de belofte van internationale wetgeving verloren”, beweert Victor. “Ze hebben al zo lang om hulp gesmeekt, en wij hebben ze het minimum van het minimum gegeven, en het is maar de vraag of we dat al gedaan hebben.”

“Zij hopen nog altijd dat zij uiteindelijk zullen winnen en dat het systeem van binnenuit ineen zal storten”

En toch: ondanks de desillusie blijft de hoop bestaan. “Zij hopen nog altijd dat zij uiteindelijk zullen winnen en dat het systeem van binnenuit ineen zal storten”, zeggen de activisten.

Wereldwijde mobilisatie en solidariteit hebben er op zijn minst gedeeltelijk voor gezorgd dat die hoop blijft leven. En daarom moeten we blijven solidariteitsinitiatieven ontwikkelen.

“Wereldwijd beginnen mensen zich te realiseren dat wat er nu gebeurt niet oké is en erkennen ze dat wij de macht hebben om het tegen onze regeringen op te nemen en verandering af te dwingen”, besluit Victor.

Dit artikel verscheen eerder op Peoples Dispatch. De vertaling is van Marina Mommerency.