Als kind van verzetsmensen sta ik hier, nederig en dankbaar voor de strijdvaardige, enthousiaste en vooral warme mensen vandaag hier aanwezig. Door vandaag hier te zijn, tonen we samen respect voor de vele verzetsmensen die de moed, kracht en solidariteit toonden om zich te verzetten tegen het toenmalige fascisme.

Een hele generatie getekend voor het leven, meestal stilzwijgend om niet te moeten herinnerd worden aan die vreselijke periode van hun leven. Een volgende generatie ongevraagd belast voor het leven.

Bangelijk dat door extreemrechtse politiek nu in andere delen van de wereld exact hetzelfde aan het gebeuren is, en wat me vooral verontrust is het feit dat mensen hier blindelings in mee gaan en ondanks het vele protest, er veelal oogkleppen worden opgezet.

Als er één ding is die ik uit het verhaal van mijn familie geleerd heb, dan is dat verzet nodig is

Eerlijk je zou er moedeloos van worden, vooral als je soms de misselijk makende replieken op sociale media leest. Een duidelijk gevolg van de constante indoctrinatie en normalisering door extreemrechtse media.

We hoeven niet alles te slikken wat de mainstreammedia ons inlepelt. We mogen kritisch blijven en hierop reageren. Nu meer dan ooit moeten we ons verzetten en neen zeggen tegen de verwoestende impact van extreemrechts.

Als er één ding is die ik uit het verhaal van mijn familie geleerd heb, dan is dat verzet nodig is. Verzet vergt inzet, moed en kracht. Maar hoe klein je verzet ook is, het verschuift wel degelijk iets.

Je kan het vergelijken met, wanneer je een steen in het water gooit en het water rimpelt verder… Bundel al die kleine stenen van verzet in een sterke specie en je bouwt een onverwoestbare basis.

Ellen De Soete nabij het fort van Breendonk. Foto: Karina Brys

Hier, vandaag, ligt die fundatie voor een hoopvolle strijd en toekomst. Het is aan ons allen om op te staan en onze stem te laten horen tegen extreemrechts. Op te komen voor een inclusieve maatschappij waar het goed wonen is ongeacht je afkomst, je gender, je geloof, je seksuele of politieke voorkeur.

Net zoals bij het verzet, waar rang of stand, of gelijk welke ideologie van geen tel was. Het enige wat hen verbond was vrijheid.

Voor die vrijheid, onze vrijheid hebben velen gestreden en vandaag plukken we daar nog altijd de vruchten van. Maar dit staat nu allemaal onder druk.

Daarom mogen we nooit vergeten dat mensen voor ons, op de barricades stonden in het sociaal verzet maar ook dat vele burgers uit alle lagen van de bevolking opkwamen tegen het fascisme met zijn extreemrechts geweld.

Het verbindend symbool voor sociale vooruitgang werd in handen van de fascisten een veroordelend stigma en in veel gevallen een doodvonnis

De rode driehoek is hiervan een mooi symbool, oorspronkelijk stond die voor de sociale strijd op de dag van de arbeid, waarbij de drie punten stonden voor 8 uur werk, 8 uur rust en 8 uur vrije tijd.

Het verbindend symbool voor sociale vooruitgang werd in handen van de fascisten een veroordelend stigma en in veel gevallen een doodvonnis.

Nu staat deze rode driehoek voor strijd, solidariteit en verzet tegen extreemrechts.

Ik zou zeggen, draag je rode driehoek met trots!

Als besluit heb ik jullie nog 3 hartewensen mee te geven die we samen kunnen verwezenlijken:

• Ervoor gaan dat 8 mei een betaalde feestdag wordt voor iedereen.
• Dat er in iedere lagere, middelbare, hogeschool of universiteit een plaats, ruimte of aula de naam krijgt van een lokale verzetsvrouw of man, zodat we nooit hun naam en verhaal vergeten en daar lessen uit te trekken voor de toekomst.
• Dat iedere stad of gemeente zichzelf uitroept tot antifascistische stad, zodat het cordon sanitair terug opgetrokken wordt en blijft. Het cordon is er ooit gekomen met een grondige reden. Het is meer dan ooit nodig als we niet opnieuw willen dat een geschiedenis als dat van Breendonk zich herhaald.

Ik ga afronden met de voor iedereen gekende woorden: No pasaran!

Ellen De Soete is initiatiefneemster van de 8 meicoalitie, een samenwerkingsverband van vakbonden, middenveldorganisaties en culturele en academische figuren. Het voornaamste doel van deze coalitie is om 8 mei, de dag van de overwinning op het fascisme in 1945, opnieuw tot een officiële feestdag in België te maken. Ellen is de dochter van verzetsleden.