Trump gaat Alcatraz weer inschakelen als hoge veiligheidsgevangenis, zo beweert hij toch. 62 jaar geleden, in 1963, werd de instelling verlaten omdat ze absoluut niet meer voldeed en renovatie te duur zou worden. In 1969 vormde Alcatraz Island het voorwerp van strijd voor de opkomende Red Power beweging.

Red Power was een Inheemse burgerrechtenbeweging van de VS die in de jaren 1960 en 70 opkwam om verzet te bieden tegen racisme, landonteigening en culturele onderdrukking. De beweging eiste erkenning van Inheemse soevereiniteit, herstel van landrechten en zelfbeschikking voor Inheemse volkeren in de VS.

Vandaag leeft haar invloed voort in hedendaagse Inheemse strijdbewegingen zoals de American Indian Movement (AIM) en grassroots-initiatieven tegen bijvoorbeeld olie- en gaspijpleidingen (zoals Standing Rock).

Bezetting

In 1969 eisten Red Power activisten het eiland terug op, gezien volgens het verdrag van Fort Laramie uit 1868 niet meer gebruikt land dat de VS van de Inheemsen afgenomen hadden, naar die Inheemsen hoorde terug te keren.

De bezetters noemden zich ‘Indians of all nations‘, ze waren letterlijk Inheemsen van verschillende nations die in San Francisco terecht gekomen waren na de Relocation-politiek van de VS-overheid.

De bezetting van Alcatraz duurde 19 maanden

De Indian Relocation Act zorgde er toen namelijk voor dat Inheemse mensen ‘vrijwillig’ konden verhuizen van hun verarmde reservaten naar grote steden zoals Chicago, Denver en San Francisco, waar hun jobs en huisvesting zouden opwachten.

Doel was de Inheemsen te laten opgaan in de witte maatschappij. Geen Inheemsen meer zou betekenen dat er ook geen reservaten meer nodig waren, en zo zou het laatste beetje Inheemse land in handen van de VS komen

Veel van die mensen vertrokken van hun reservaat met een ticket enkele reis, maar geraakten nooit aan de beloofde job of woning. In de steden vonden ze elkaar wel en stelden ze vast dat ze met veel waren die op dezelfde manier bedrogen uitkwamen.

Foto: National Park Service

De bezetting van Alcatraz duurde negentien maanden. De Inheemse bezetters boden de witten zelfs een verdrag aan. De tekst start als volgt:

“Wij, de oorspronkelijke Amerikanen, eisen het land dat bekendstaat als Alcatraz Island opnieuw op in naam van alle Amerikaanse Indianen door het recht van ontdekking. Wij willen eerlijk en eervol zijn in onze omgang met de witte inwoners van dit land en bieden hierbij het volgende verdrag aan.”

“Wij zullen het genoemde eiland Alcatraz kopen voor vierentwintig dollar in glazen kralen en rode stof, een precedent dat ongeveer driehonderd jaar geleden werd geschapen door de aankoop van een soortgelijk eiland door de witte man.”

“We weten dat 24 dollar in handelsgoederen voor deze 16 acres meer is dan werd betaald toen Manhattan Island werd verkocht, maar we weten dat de waarde van land in de loop der jaren is gestegen. Ons bod van 1,24 dollar per acre is hoger dan de 47 cent per acre die de witten nu aan de Californische Indianen betalen voor hun land.”

Het zogenaamd verdrag bood een koekje van eigen deeg aan de VS-overheid

“We zullen de inwoners van dit eiland een deel van dat land voor henzelf geven, dat in trust zal worden gehouden door de American Indian Affairs [sic] en door het bureau voor Kaukasische Zaken, voor eeuwig – zolang de zon zal opgaan en de rivieren naar de zee zullen stromen.”

“We zullen de inwoners verder begeleiden in de juiste manier van leven. We zullen hen onze religie, onze opvoeding en onze levenswijze aanbieden om hen te helpen ons beschavingsniveau te bereiken en hen en al hun witte broeders op te heffen uit hun primitieve en ongelukkige staat. We bieden dit verdrag aan in goed vertrouwen en willen eerlijk en eerbaar zijn in onze omgang met alle witte mensen. (…)”

Foto: National Park Service, Wikimedia Commons / Public Domain

Het zogenaamde verdrag bood een koekje van eigen deeg aan de VS-overheid. Het genoemde right of discovery verwijst zelfs naar de verdeling van het continent onder de kolonisten, op basis van een pauselijke bul uit 1493. En het Bureau of Caucasian Affairs uiteraard naar het Bureau of Indian Affairs, een koloniale instelling die zowat alles in verband met de Inheemse gemeenschappen regelt in de VS.

De bezetting van Alcatraz zorgde voor een golf van bewustwording onder de Inheemse bevolking van de VS

De bezetters eisten onder meer een Inheems cultureel centrum op Alcatraz, wat nooit werd toegekend. Maar de bezetting zorgde wel voor een golf van bewustwording onder de Inheemse bevolking van de VS.

De nieuwssite van VRT brengt vandaag ook het nieuws over het voornemen van Trump om Alcatraz opnieuw te openen. Het artikel heeft het over de zwaarbeveiligde gevangenis voor beruchte criminelen zoals Al Capone, over beruchte ontsnappingsverhalen, over toerisme en over de plannen van Trump met betrekking tot law en order.

Maar over de anderhalf jaar lange bezetting van het eiland geen woord… Ook De Morgen en De Standaard reppen er met geen woord over.

Een uitgebreider verhaal hierover, evenals over het Inheemse verzet op Turtle Island (Noord-Amerika), verschijnt binnenkort in het boek Voorbij Winnetou en Pocahontas, geschreven door Laura De Vos en mijzelf, en uitgegeven door EPO in september.

En wat Trump betreft, ook hij werd herhaaldelijk aangehaald door de Inheemsen die we interviewden met het oog op dat boek, maar dan wel als tegenpool van hun wereldbeeld.