Er is een grens. Een grens tussen satire en sadisme. Een grens tussen humor en onmenselijkheid. Maar wanneer je met een helm en kogelvrij vest de genocidale slachting van tienduizenden Palestijnen parodieert alsof het een sketch in F.C. De Kampioenen is, dan ben je niet de grens aan het opzoeken — dan ben je er met een bulldozer overheen geknald.

Wat Birgit Aertgeerts, de “journalist” van het VRT-programma ‘De Ideale Wereld’, in haar zogenaamd satirisch item heeft neergezet, is geen satire. Het is geen kritiek. Het is geen humor. Het is pure, laffe, ontmenselijkende vuilspuwerij over de lijken van tienduizenden onschuldige burgers. En het feit dat het op publieke omroep werd uitgezonden, betaald met belastinggeld, maakt het des te walgelijker.

Laat ons even de groteske absurditeit kaderen: terwijl in Gaza kinderen creperen onder het puin, hun ouders verslinden door bommen en honger, komt Aertgeerts aandraven met een segment dat de uitverkoop bij Casa vergelijkt met een genocide. En dat noemt ze dan de Casa-strook.

Een woordgrap zo plat, zo ziekelijk ongepast, dat je zou zweren dat hij ontsnapt is uit een Discord-groepje van ‘Schild & Vrienden’. Je verwacht dit soort misselijkmakende opmerkingen van de groep rond Dries Van Langenhove na een mislukte meme-sessie op een dronken studentenavond in een Gents kot, niet in een programma dat pretendeert kritisch en maatschappelijk bewust te zijn. Maar nee, voor deze witte Vlaamse bubbel is Gaza blijkbaar slechts een punchline.

Voor deze witte Vlaamse bubbel is Gaza blijkbaar slechts een punchline

Ze staat daar met helm en kogelvrij vest — alsof ze de frontlinie van Rafah betreedt — terwijl ze in feite aan de ingang van een winkel staat waar mensen vechten om een vaas van 3 euro, bij wijze van spreken. En in die setting beweert Aertgeerts doodserieus (maar met die Vlaamse “knipoog”): “In conflictgebied als dit veranderen zelfs de braafste mensen in monsters.”

Excuseer? Over wie heb je het hier, Birgit? Wie zijn die “brave mensen” die nu “monsters” zijn geworden? Of erger nog: zeg je eigenlijk dat de inwoners van Gaza, die hun kinderen hebben moeten begraven met hun blote handen, “monsters” zijn geworden? Of doelt u op de Israëlische bezetters die al 76 jaar met ijzeren vuist en apartheid regeren over een volk dat nooit een moment vrede heeft gekend? Als het een poging was tot ironie, dan faalde ze. Grandioos.

Het wordt nog gruwelijker: “Een grote groep mensen opeengepakt op een veel te kleine oppervlakte als beesten.” Deze uitspraak gebruikt ze om te suggereren hoe de massa in Gaza wordt behandeld – als beesten, als prooien voor de slacht. Wat nog absurder is, is dat ze deze veroordelende term doortrekt naar een situatie waar klanten bij een Casa-uitverkoop simpelweg op hun koopjes jagen.

Zo’n vergelijking reduceert de brute onderdrukking van Palestijnen tot een absurde koopjesjacht en ontmenselijkt hen

Zo’n vergelijking reduceert de brute onderdrukking van Palestijnen tot een absurde koopjesjacht en ontmenselijkt hen, alsof het loze gezelschap bij een uitverkoop hetzelfde is als mensen die dagelijks moeten overleven onder bombardementen en uithongering.

En alsof dat allemaal nog niet misselijkmakend genoeg is, heeft ze het lef om te zeggen: “Zo’n complex verhaal, niemand weet nog wie er gelijk heeft.” Pardon? Niemand weet wie er gelijk heeft? Meent ze dat serieus? Is dit de intellectuele standaard bij de VRT vandaag? Gaza is geen ‘complex conflict’, het is een humanitaire ramp met een dader en een slachtoffer.

De ene kant heeft tanks, drones, jets, kernwapens en een bezettingsleger. De andere kant heeft zand, stenen en een blokkade. Dit ‘niemand weet wie er gelijk heeft’-narratief is de favoriete propaganda truc van zionisten om verwarring te zaaien en morele verontwaardiging plat te walsen. En jij, Birgit, herkauwt het gewillig na, verpakt in satire, zodat het nog “grappig” klinkt ook.

En nu, met de storm aan kritiek, probeert de VRT krampachtig de brokken te lijmen. Hun woordvoerster kwam via De Morgen verklaren dat de redactie “al maanden geschokt is door wat er zich in Gaza afspeelt” en dat ze zogezegd met dit item de banaliteit van sommige nieuwsberichten wilden aanklagen.

Echt waar? Dat is pas vijgen na Pasen. Ik heb die uitzending gezien — nergens werd die context ook maar gesuggereerd. Dit is geen satire met een hoger doel, dit is pure damage control. En dan die holle uitleg dat ze het filmpje offline halen “wanneer het buiten context gedeeld wordt”? Komaan. Ze hebben het zelf online gezet, exact zoals het is.

De context ontbreekt niet omdat kijkers te dom zijn — de context ontbreekt omdat er geen was. Als ze echt zo geschokt waren over Gaza, waarom is dat dan nergens in het fragment voelbaar? Waarom zie je dan alleen maar een lacherige parodie op mensen die in doodsangst leven?

Zouden jullie ook gelachen hebben met een sketch over de “Auschwitz-expres”

Laat ons de satire even doortrekken: zouden jullie ook gelachen hebben met een sketch over de “Auschwitz-expres” om een nieuwe NMBS-actie aan te kondigen? “Stap op, een enkeltje Auschwitz voor 9,90 euro, — heerlijk douchen voor terugkomst inbegrepen.”

Of de oudejaarsactie bij Bol.com: “Bataclan-korting” – 130% korting op alles wat knallen kan? Absurd? Juist. Walgelijk? Uiteraard. Maar dat is exact wat ‘De Ideale Wereld’ deed. Alleen dan met Palestijnen, want dat is blijkbaar veilig. Daar zijn geen gevolgen. Daar komt geen storm. Want dode Arabieren, die doen het goed in de lachband. Die zijn nu eenmaal “grapbaar”. De rest van de wereld huilt, maar Vlaanderen lacht.

Dode Arabieren, die zijn wel “grapbaar”

En wat dan te zeggen over haar slotzin: “Mooi om te zien hoe verzwakte, wanhopige mensen blij kunnen zijn met banale brol.” Banale brol? Wie is hier banaal, Birgit? De kinderen die onder het puin liggen in Khan Younis? De ouders die hun baby’s in koelkasten stoppen omdat er geen elektriciteit is voor een mortuarium? Of bedoel je de duizenden journalisten die hun leven riskeren om waarheid te brengen, terwijl jij met een helm en kogelvrij vest een grap komt tappen op kosten van hun bloed? En wie is er hier blij?

De mensen die op TikTok afscheid nemen van het leven, hun laatste woorden fluisteren terwijl bommen vallen? De gezinnen die wekenlang geen eten of water hebben en hun kinderen zien sterven van de honger? Jullie reduceren ondraaglijk menselijk lijden tot een punchline — dat is geen satire, dat is moreel bankroet.

Brigit draagt dracht van journalisten in Gaza, maar niet hun pijn en moed

We moeten ook eens heel scherp zijn over het frame dat hier onbewust of bewust geschetst wordt: de heldhaftigheid van journalisten in Gaza — waarvan er ondertussen honderden gedood zijn door Israël — wordt hier besmeurd. Birgit draagt hun dracht: een vest, een helm, maar niet hun moed, niet hun ethiek, niet hun pijn, niet hun menselijkheid. In plaats van verslag te doen over genocide, maakt ze er een meme van. Een soort VRT-versie van een TikTok-parodie, schandalig.

Laat dit duidelijk zijn: ik vergeet dit niet, ik vergeef dit niet en ik zwijg al helemaal niet. Want als er nu nog bekende Vlamingen zijn die het gore lef hebben zich te verschuilen achter holle hashtags als ‘#SpeakUpForPalestine’, terwijl ze als makke schapen zwijgen wanneer hun collega’s openlijk de spot drijven met genocide, dan zeg ik: bespaar ons jullie schijnheilige pose.

Want als dit jullie interpretatie is van ‘spreken voor Palestina’, doe ons dan een plezier en hou jullie mond — dat is minder giftig. Wie grappen maakt over lijken, over kapotgebombardeerde kinderen, over uitgehongerde families, die spreekt niet voor een volk, maar spuugt erop. Zulke figuren vertegenwoordigen niets behalve hun eigen leeggelopen geweten en moreel failliete ego’s. Geen geweten, geen ruggegraat — enkel ijdelheid in een designerjasje.

De Ideale Wereld is niet meer ideaal. Het is ziek. En het is medeplichtig. Dit is geen satire, dit is verraad. Dit is geen humor, dit is collaboratie met de normalisering van genocide.

Schrap het woord ‘Ideaal’. Dit is ‘De Verziekte Wereld’!

Sidi El Omari is Jeugdwerker, humanitaire hulpverlener, content creator, opiniemaker en politiek activist.