Mysterie in Whitehall is voorlopig de strip die het best de geest van de stad Londen vat en in beeld brengt die ik ken, hij kwam onlangs in mijn bezit. Een story met meer kenmerkende city scapes, stadsgezichten, dan in de lopende reeks De vier van Baker street. Het betreft een spannend verhaal op scenario van Rodolphe uit 1984/85. De artiest is tot op vandaag actief in het vak, maar meestal als tekenaar. Een plezant boekje in de Crime-traditie is dit, met een reeks onopgeloste moorden waarop held en hoofdpersonage Cliff Burton, agent van de contraspionage, wordt losgelaten.
Aan Blake en Mortimer doet de sfeer denken, de dialogen tussen voorname heren die de misdaad (trachten ) te bestrijden en zelf perfecte mensen lijken, zoals dat in boeken en film(serie)s in die tijd ging. Een interessante inhoud ook, want de moorden op hooggeplaatste en symbolische Engelsen, zoals een paar Horse Guards op hun paarden voor een paleis, door verdachten uit India lijken een vooruitblik op de animositeit die vanaf zowat 2000 zou ontstaan naar de kolonisatie. De trend is er een van pogend samenwerken met de verre landen rond de-kolonisatie, bijvoorbeeld in het terugbezorgen van exotische kunstschatten met religieuze betekenis door tal van musea in Europa, zoals het British museum in Londen.
__
__ Ik herinner mij dat wij op school en aan de universiteit in de jaren zeventig en tachtig weinig of niets over het onrecht van de kolonisatie te studeren kregen. De kolonisatie werd positief bekeken, daar was niets verdachts aan. De bevrijding van India van de sekte van de Thughs, die moorden uitvoerden met een wurgkoord, door strenge inzet van de Britse politiediensten, een thema in dit tekenboek, werd lange tijd als voorbeeld gebruikt in het debat om aan te tonen dat de Britten in India vooral heil en vooruitgang brachten. Ook door grote autoriteiten zoals prof William Manchester in de befaamde driedelige biografie van Churchill. Die er overigens ook op wijst dat de Britten wel delfstoffen weghaalden, maar aan de plus zijde ook hospitalen, universiteiten met wetenschappelijke vakken en spoorwegen brachten.
Het tekenwerk is interessant in dit verband, met interieurs van welstellende burgers gedecoreerd met tijgerhuiden en boeddha's die doen denken aan de woonkamer van Blake en Mortimer aan Park Lane in Londen in de reeks die werd opgestart in volle oorlog door Edgard Jacobs. In de jaren 80 waren professoren inderdaad meer dan vandaag een elite waar burgers, ook stripmakers, met ontzag naar opkeken.
__
Dit verhaal, deel 1 in een grotere geschiedenis, ademt interesse en eerbied voor het Britse Rijk. Dat is wel zo logisch: ook juist dankzij de beschermde ligging van het Engelse eiland en de strijdlust van dit volk en zijn leider Winston Churchill kon het nazi-rijk gestopt worden. Dit geschiedde zoals bekend amper een kwarteeuw voor de publicatie van deze strip. Als toenmalig stripparadijs was België, niet anders dan de rest van Europa, als vanzelfsprekend dank verschuldigd voor die gigantische bevrijding. Pas recenter, na de Koude Oorlog, drong het ook bij ons door dat de Duitse legers ook juist verslagen raakten in de strijd met het Rode Leger. De sfeer in deze strip, Brits én internationaal, doet denken aan films als "Around the world in 80 days" die ca. 1965 uitkwam naar het verhaal van Jules Vernes, de grote Franse scifi-auteur. Hoofdpersoon Cliff Burton is lid van MI-5, de Britse contraspionagedienst, en zijn zelfbewuste flair lijkt op die van de rijke weduwnaar Phileas Fogg gespeeld door David Niven in de film over de avontuurlijke wereldreis. Die film eindigt met het huwelijk van de snobistische rijke burgerman met een Indische prinses die hij persoonlijk van de brandstapel heeft gered. Amor omnia vincit, de liefde overwint alles, ook de culturele en raciale verschillen, zo lijkt de moraal.
De toon en waarden en de karakters van de personages kan je dus gedateerd noemen, dit boek levert echter entertainment dat de tand des tijds heeft doorstaan, ook juist voor de lezer vandaag, 40 jaar na publicatie. Zeker voor wie interesse koestert in (strip)geschiedenis, strips, crime & spionage en, 'among all nations', in Engeland en het UK. Op vergelijkbare manier worden de detective story's rond Sherlock Holmes tenslotte elk jaar door nieuwe generaties ontdekt en met smaak gelezen, ook al is hun verschijningsdatum en het moment van de actie iets als 1888, zowat 140 jaar voor vandaag. De lezing is dus ook historiografisch interessant: je krijgt een venster op de mentaliteit en de waarden uit de tijd van productie.
