Hoe kunnen we de Rik Torfs van tegenwoordig (pro Trump) begrijpen?

Update: 1)reactie van Doorbraak, Rik Torfs op interview bij de hoofdredacteur: 200325, 14u35. 2) Trump, Poetin versus Kamala Harris: de strijd gaat tussen mannelijke en vrouwelijke waarden: epiloog, 21III, 6u55. Rik Torfs, kerkrechtkenner en wellicht de meest ervaren, scherpzinnige en ironische columnist van Vlaanderen heeft een nieuwe pennenvrucht gelegd op onze bodem, via de site Doorbraak. We schrijven 15 maart, ik geef onderaan een proevertje mee uit de column. Torfs is toenemend de Meester der tegendraadsheid, brutaal op subtiele manier. Vanaf 2008 heb ik honderden columns gelezen en vaak van uitleg voorzien, want de kenmerkende spitsvondige, speelse ironie verwarde sommige lezers. De columns verschenen jarenlang in De Standaard, tot er een conflict rees met de redactie; daarna verschenen er enkele jaren drie columns per week (!) in Het Laatste Nieuws, waarbij de columnist zijn niveau aanpaste, ze bleven het lezen waard. Na enkele jaren stopte dit project. Recent ontdekte ik dat Rik Torfs de draad terug heeft opgenomen via de site van de Vlaamsgezinden. Doordat ik enkele jaren niets las, kan ik helder de verschillen zien tussen vroeger en nu. "Trump is good for you" is het subtiel verborgen leidmotief in de laatste reeks columns, zoals een jonge troubadour in al zijn kwetsbaarheid voorzichtig is met het uitspreken van zijn liefde voor zijn deerne. Ondertussen bombardeert die Trump die we volgens de canonicus beter aanbidden dan vervloeken omdat hij weer dynamiek in de dagen van oude geleerden zou hebben gebracht en in de wereldpolitiek, wel genadeloos de Huti militairen , zijn belofte niet oorlogszuchtig te besturen is, zoals bijna alle andere, al vergeten. Media rapporteren deze morgen van maandag 17 maart ook dat er voor de VS een brain-drain dreigt; de werkelijk intelligente en ondernemende mensen trekken er weg. Torfs zelf lijkt blind voor de schadelijkheid van Trump. Die brutale, onvoorspelbare narcist lijkt voor Torfs het nieuwe ideale ijkpunt en idool: voor hem die met rancune loopt nadat hij geen tweede termijn als rector kon verkrijgen, een roman schreef die flopte, en als senator al gauw de handdoek in de ring gooide, een schoolvoorbeeld van een mislukt "wit konijn" in de politiek. (Wat ons niet mag verwonderen, andere zeer intelligente mensen kregen het ook moeilijke in de politiek, waar de groepsgeest vaak het individuele denkwerk doorkruist, saboteert en dempt). Trump breekt intussen als nooit tevoren de democratische structuren af. Het lijkt erop dat Rik Torfs, zoon van een rechter en in zijn jongere jaren naar eigen zeggen een kneusje, momenteel verveld is tot een brenger van straffe boodschappen die via doordachte dwarsheid aandacht eisen, maar niet veel met de werkelijkheid en nog veel minder met de weg naar een goede toekomst verband houden. De ecologische beweging en haar vitale noodzaak gaat (nog altijd) duidelijk zijn petje te boven. Een veelzeggend en straf feit. De anekdotes en vergelijkingen die hij inlast, zijn en blijven echter om van te snoepen, evenals de verrassingseffecten. Hij hekelt als rechtgeaarde ouderling in het stukje van deze week bijvoorbeeld plots prachtig de verwezenlijkingen van het feminisme. Conclusie: Rik Torfs is een heerlijke oude krokodil met stekelige, soepele pen! Wàt hij schrijft, mag en moet je wel met een flinke korrel zout nemen. ___________________________________________________________ Uittreksel PLOTSELING LIJKT DE WERELD VERANDERD, MAAR DAT WAS HIJ AL EERDER Column Rik Torfs15/3/2025 "De wereld verandert langzaam. Vaak ongemerkt. Dat maakt verandering verraderlijk. Je ziet ze niet omdat je de verkeerde kant uitkijkt. De kant van het oppervlakkige spektakel. Zoals je op een boot zit die de rivier afvaart. Aan boord ben je enkel met jezelf bezig. Met je uiterlijk. Met je zielenroerselen. Met het net binnen de grenzen van het welvoeglijke lonken naar de dienster die een cocktail aanreikt. De kleinste details aan boord zijn wereldnieuws. Alles gebeurt daar. Tot je per ongeluk opmerkt — er was een schokje voelbaar — dat de boot zich niet meer op de rivier bevindt maar in volle zee is beland. Tot leven gewekt Donald Trump heeft Europa gewekt, misschien wel tot leven gewekt. Denk aan de voorbije jaren. Wat waren de berichten die we belangrijk moesten vinden? Anuna De Wever organiseert klimaatmarsen. Burgemeesters, schooldirecteurs en rectoren vallen beroepshalve in katzwijm van bewondering. Greta Thunberg scheldt hoogwaardigheidsbekleders de huid vol waarna ze rechtstaan en stormachtig applaudisseren. Besturen voeren lage-emissiezones in zodat cultuurambtenaren geen hinder ondervinden bij het fietsen in de stad en elektriciens met een goed gevulde agenda er niet langer willen werken. Grote winst Elke nieuwe trend wordt toegejuicht als grote winst. Kleiner gaan wonen? Hoera! Niet langer harken in de tuin, minder schoonmaken. Dure renovatieplicht? Een lonende investering die onze exorbitante energiekosten gaat verminderen. Meer verkeersboetes? Minder doden in het verkeer, elke parkeerbon redt een mensenleven. Nieuwe mannen voelden zich bevrijd. Eindelijk mochten ze stofzuigen als een miereneter." (...) ____________________________________________________________

Update. De vraagstelling in onze titel "Hoe kunnen we Rik Torfs nog begrijpen, nu hij zich opwerpt als promotor van Trump?", heeft ook de hoofdredacteur van Doorbraak, Pieter Bauwens, in die functie sinds 2010, geboeid. Hij heeft de columnist met langdurige, wereldwijde reiservaring, scherpe intelligentie en brede belezenheid bij zich geroepen en sinds de middag van 20 maart staat het gesprek dat beiden voerden als podcast op de site, voorzien van een korte uitgeschreven samenvatting. Rik Torfs legt uit, speels en spits als naar gewoonte, dat Trump een soort incarnatie is van de tijdsgeest. Een fenomeen dat niet mag verwonderen, want "wij" en de toonaangevende media zoals De Standaard en zijn hoofdredacteur Karel Verhoeven, zaten al een tijdje in een "bubbel". We hielden ons bezig met nieuwe en 'zachte' onderwerpen als [trans]gender, milieu, neo-kolonialisme, mentale gezondheid en klimaat, terwijl de tijd ongemerkt heel andere aandachtspunten, standpunten en waarden aan het vormen was. Die je niet kunt negeren of aanvechten (zoals de jonge filosoof Seppe De Meulder onlangs deed in een column op DWM), maar die de gegroeide consensus van wat "fatsoenlijk" is, doorbreken. Niet toevallig gaat het om meer rechtse, flinke waarden en gedachten.

"Wetenschap laat zich continu misbruiken", "de meest heikele discussies worden vaak formeel 'afgesloten'", "wetenschappers zijn nooit helemaal waardenvrij, ze zouden dat beter openlijk zeggen", "Trump is brutaal en liegt (meer openlijk dan anderen), en hij heeft ongelijk dat hij aan universiteiten bepaalde debatten onmogelijk maakt; hij is echter alleen katalysator van dingen die al bezig zijn"; "de verengelsing van de humane wetenschappen dreigt de kloof tussen universiteit en lokale bevolking te vergroten". Al bij al krijgen we niet veel te weten over de waarden waar Rik Torfs wél voor staat, tenzij "het ongebreideld debat". We vernemen nog dat hij als Twitteraar ook "bagger en beledigingen" als een compliment opvat: "daaruit blijkt dat je de mensen geraakt hebt met je tweet; tweets moeten eye-openers zijn die doen nadenken". Rik Torfs merkt op dat jonge mensen, twintigers, vaak positiever in het leven staan dan dertigers; het lijkt er op dat we zijn vaststelling mogen uitbreiden tot de zeventiger die hij is. Inhoudelijk is er atrofiëring opgetreden; de vrolijke, uitdagende vorm van de woorden van de oude vos redden het zaakje voorlopig, hij is nog niet vervelend. Bij het gedrag van de nog oudere man aan de andere kant van de Atlantische oceaan moeten wij wél fronsen, en voor het goede leven vrezen. Het blijft merkwaardig dat Rik Torfs er zo gerust op is. Is dit het après nous le déluge-standpunt van een man die na een vol en betekenisvol leven, de dood elke dag meer weet naderen?

Epiloog: een historische strijd tussen mannelijke en vrouwelijke kijk en waarden nadert zijn paroxisme

De verschuiving in waarden en aandacht die Torfs vaststelt, lijkt mij te beantwoorden aan een werkelijkheid; in mijn eigen geliefkoosde concepten geformuleerd, zie je onderhuids de versnelling van de Feminisatie sinds WO II, met de aandacht voor thema's die Rik Torfs trefzeker opnoemt. Dekolonisatie, (trans)gender, emotioneel welzijn, tijdige zorg voor de afremming van de klimaatcatastrofe (een beweging door jonge vrouwen opgestart!)... Een vervrouwelijking in de levensstijl die recent toenemend op weerstand stuit. In 1997 schreef ik twee opiniestukken voor De Standaard die daar over gingen, met als titel "Vrouwelijke waarden als maatschappelijk medicijn". Een deel van de tijdgenoten lijkt niet overtuigd van toegevoegde waarde voor een goed leven voor iedereen vanwege deze soft power, van deze aandacht voor de emoties en dan vooral voor liefde en zorg (Torfs: "Je leest in de krant eindeloos over het welbevinden van jonge paren"), en deze kritische massa verwerpt dan ook het icoon van deze beweging, Kamala Harris, ten voordele van een mannelijke, mannelijke, mannelijke man als Donald Trump.

Persoonlijk lijkt mij de tijd en de strijd van de humane waarden, waar de vrouw al veel, veel langer voor staat dan de figuur van Jezus Christus, nog niet verloren; de eeuwige humanist ziet zich op dit historische moment uitgedaagd door de machtsgreep vanwege de incarnaties van het betere macho-werk: het is nu aan het kamp van "het vrouwelijke soort mensen' om de principes die zij sinds tachtig jaar met toenemend succes beleden hebben, zo scherp te formuleren, dat ze boosaardige mannen als de beide (would be) heersers in Rusland en de VS ontmaskeren. Geen gemakkelijke uitdaging is dit, uiteraard. Je moet veel te weten komen over de persoonlijkheid van je tegenstander, om hem te kunnen vloeren door de vinger op zijn meest "persoonlijke wonde" te leggen. Van Hitler hadden de volkse mensen in het UK tijdens de oorlog in een liedje al geraden dat hij slechts één teelbal bezat; hij compenseerde met zijn immense drang naar erkenning dit gemis dat in de doktersverslagen staat opgetekend, opgemaakt tijdens zijn gevangenschap in de beruchte gevangenis na zijn mislukte gewapende putch. Hitler, zo getuigt Leni Riefenstahl, was zeer geremd naar vrouwen, hij was niet in staat op normaal-gezonde manier te flirten, het hof te maken en de liefde te beleven. Welke kenner van emoties, liefde, gender en seksualiteit staat morgen op om Poetin en Trump te duiden als de "naakte keizers" die ze zijn? ____________________________________________________________ Illustratie: portret van de columnist in 2016, Ludo Coenen, Flickr