President Donald Trump verklaarde dat de luchtaanvallen gericht waren op het beschermen van de scheepvaart in de Rode Zee. De aanvallen waren gericht op militaire bases in Jemen, op het leiderschap van de Houthi’s en op raketverdedigingssystemen in het land.
Bij deze aanvallen zijn volgens berichten minstens 53 burgers omgekomen en meer dan honderd mensen gewond geraakt.
De Houthi’s, gesteund door Iran, hebben de aanvallen veroordeeld als oorlogsmisdaden en hebben gezworen te reageren. Dat deden ze al met een aanval op het Amerikaanse vliegdekschip USS Harry S. Truman
Wie zijn ze?
In het Westen spreken de mainstreammedia over de Houthi’s. Hun werkelijke naam is Ansar Allah of ‘aanhangers van God’. Zij zijn een gewapende groep en vormen de facto de regering van Jemen. Zij controleren de meest bevolkte delen van Jemen, waar ongeveer 80 procent van de bevolking woont, inclusief de hoofdstad Sanaa en westelijke en noordelijke gebieden.
De Houthi’s controleren het westen en delen van het noorden van Jemen, daar woont 80 procent van de bevolking. Kaart: Wikimedia Commons
Deze beweging ontstond al in de jaren tachtig als verzet tegen de religieuze invloed van buurland Saoedi-Arabië in Jemen. Pas in 2014 kreeg ze bekendheid toen ze in opstand kwam tegen de regering van Jemen. Onder haar impuls moest die regering aftreden en verkreeg ze controle over een belangrijk deel van het land.
De afgelopen jaren hebben ze veel gevechtstraining opgedaan en volgens experts zijn ze ook zeer goed georganiseerd
Dat was echter niet naar de zin van buurland Saoedi-Arabië die samen met andere landen uit de regio en met steun van de VS een uiterst bloedige oorlog uitvocht tegen Ansar Allah.
Naar schatting kan Ansar Allah rekenen op 20.000 strijders. Ze zijn goed bewapend. Van de voormalige regering hebben ze Russische wapens geërfd en hun regio ligt op een kruispunt van wapensmokkel. De afgelopen jaren hebben ze veel gevechtstraining opgedaan en volgens experts zijn ze ook zeer goed georganiseerd.
De groepering behoort tot de Zaydi-sjiitische sekte. Ideologisch is die niet zo sterk verbonden met Iran als andere sjiitische militante bewegingen in de regio, zoals Hezbollah. Bij de oorlog tegen Saoedi-Arabië konden ze rekenen op steun van Iran en daardoor is er meer toenadering met Teheran.
Waarom vielen ze schepen aan in de Rode Zee?
Ansar Allah begon met de militaire operaties als antwoord op de genocide van Israël tegen Gaza. Ze begonnen met die aanvallen kort na 7 oktober 2023.
Ansar Allah had het in de eerste plaats gemunt op commerciële en militaire schepen van of naar Israël. Ze zei dat de aanvallen tegen schepen met potentiële Israëlische banden in de eerste plaats bedoeld waren om Tel Aviv onder druk te zetten om de oorlog tegen Gaza te beëindigen.
Op 18 november 2023 enterde de groep een vrachtschip, genaamd de Galaxy Leader, dat ze sindsdien hebben omgebouwd tot een toeristische attractie voor Jemenieten.
Het geënterde schip de Galaxy Leader. Foto: Ansar Allah, Wikimedia Commons / CC-BY-4.0
“We hebben tegenover iedereen benadrukt dat operaties [van Ansar Allah] bedoeld zijn om het Palestijnse volk in de Gazastrook te steunen. We kunnen niet werkloos toekijken tegenover de agressie en belegering”, zei Houthi-hoofdonderhandelaar en woordvoerder Mohammed Abdulsalam tegen Al Jazeera in december 2023.
Naast een onmiddellijk staakt-het-vuren eiste de groepering ook dat Israël meer humanitaire hulp aan Gaza toestaat.
“We kunnen niet werkeloos toekijken tegenover de agressie en belegering”
Hun aanvallen, ook al hadden ze beperkt succes, hadden wel zeer grote gevolgen. De Rode Zee is een van de dichtst bevolkte scheepvaartkanalen ter wereld. Het ligt ten zuiden van het Suezkanaal, de belangrijkste waterweg die Europa met Azië en Oost-Afrika verbindt. Langs daar passeert 30 procent van het containerschipverkeer in de wereld.
Sinds het begin van de aanvallen hadden verschillende grote rederijen beslist om niet langer door de Rode Zee te varen, maar de schepen via Afrika om te leiden. Dat kostte heel veel geld en tijd.
Reactie van de VS en GB
Als reactie op aanvallen van Ansar Allah kondigde de VS op 18 december 2023 de oprichting aan van Operatie Prosperity Guardian, een alliantie om een escorte te vormen voor de schepen in de regio. Washington wist echter weinig landen te overhalen om mee te werken. Slechts twaalf landen namen er aan deel.
Washington onthield zich van directe confrontatie tot 31 december 2023. Toen vielen helikopters van de marine een groep kleine boten aan die probeerden aan boord te komen van een containerschip. Daarbij kwamen tien militanten van Ansar Allah om. Dat markeerde een nieuwe fase in de crisis.
Op 9 januari 2024 schoten Amerikaanse en Britse oorlogsschepen 21 drones en raketten neer die waren afgevuurd door Ansar Allah. Op 11 januari werden dan verschillende stellingen van de beweging in Jemen aangevallen door raketten.
Die aanval was weinig effectief, laat staan zinvol. Volgens een analist bij het Sana’a Centrum voor Strategische Studies was het moeilijk om doelen te vinden in Jemen die aanzienlijke schade kunnen toebrengen. De leiding van Ansar Allah was volgens hem ondergronds gegaan.
Volgens hem zou een aanval tegen Ansar Allah hun populariteit in Jemen alleen maar vergroten. Eigenlijk bewezen de Verenigde Staten hen daarmee een dienst.
“Ansar Allah zal Israëlische schepen of schepen die op weg zijn naar de havens van bezet Palestina blijven aanvallen”
Na de aanvallen begin 2024 van de VS en GB kondigde de Jemenitische groepering aan dat ze hoe dan ook zouden doorgaan met het aanvallen van Israëlische schepen. “Ze hadden het mis als ze dachten dat ze Jemen zouden afschrikken om Palestina en Gaza te steunen.
De groep zou “Israëlische schepen of schepen die op weg zijn naar de havens van bezet Palestina blijven aanvallen”. En dat gebeurde tot aan het staakt-het-vuren op 19 januari van dit jaar.
* * *
De maritieme acties van Ansar Allah waren en zijn vermoedelijk te maken met de eerste humanitaire zeeblokkade uit de wereldgeschiedenis. De hele wereld stond op deze genocide te kijken zonder dat iets ondernomen wordt. Behalve wat gemakkelijke retoriek deden Westerse landen niets. Integendeel, via wapenleveringen vanuit hun (lucht)havens waren ze zelfs medeplichtig aan deze slachting.
De enige daadwerkelijke steun op het terrein die werkelijk druk uitoefende, kwam van een straatarm land, dat zelf zwaar gehavend uit een militair conflict kwam. Het contrast met het rijke Westen kan niet groter zijn.
Bronnen:
– Who are Yemen’s ‘Houthis’? Why are they attacking Israel-bound ships in Red Sea?
– Who are the Houthis?
– Who are the Houthis and how did the US and UK strikes on Yemen come about?
– Who are the Houthis?
– Who are the Houthis? A simple guide to the Yemeni group
– U.S. Launches Military Strikes in Yemen
– Houthis and US both vow escalation after wave of deadly American airstrikes in Yemen
