Opmars AI laat sociale ongelijkheid toenemen

Recente studies van MIT, Jonathan Choi en co-auteurs naar artificiële intelligentie (AI) gaven hoopvolle resultaten. Zo kon het mensen ondersteunen in hun beroep of opleiding. Minder talentvolle personen verbeterden hun productiviteit en de kwaliteit van hun werk ging omhoog dankzij AI. Dit zou de prestatiekloof tussen de talentvolste en minder talentvolle werknemers laten afnemen.

Het Britse magazine The Economist brengt een ander verhaal. Volgens hen zal de economische en sociale ongelijkheid juist toenemen dankzij AI.

Ongelijke verhoudingen vergroten

Nieuwe bevindingen schetsen dat minder getalenteerde werknemers achterop zullen geraken in de toekomst.

Zo staat er in The Economist dat AI een hulpmiddel kan zijn voor starters om een basisniveau te bereiken, maar het blijkt onvoldoende om ook mee door te groeien met degenen aan de top. Terwijl er in vroegere studies juist werd gesuggereerd dat iedereen mee ging liften op het succes van AI.

Ingewikkeldere taken, zoals onderzoek uitvoeren, zal vooral worden gedaan door mensen die veel kennis hebben over hoe ze AI efficiënt kunnen gebruiken. Strategisch denken en resultaten begrijpen, wordt op die manier overgelaten aan experts. Zo evolueren we naar een scheefgetrokken situatie op de arbeidsmarkt, die de besten in een bevoorrechte positie plaatst.

Onderzoek van de Haas School of Business heeft aangetoond dat meer ervaren ondernemers hun winst kunnen vergroten door alternatieve oplossingen te gebruiken die AI hen biedt. Slechter presterende ondernemers kregen standaardadvies dat niet van toepassing was op hun situatie.

Werknemers van wie de taken worden overgenomen door AI zullen een lager inkomen hebben. Zij zullen hierdoor achterop raken tegenover degenen die beter kunnen omgaan met AI en meer zullen verdienen, concludeerde Kristalina Georgieva van het Internationaal Monetair Fonds.

Lager inkomen voor werknemers die minder taken hebben door AI

Niet alleen binnen landen zal AI de ongelijkheid vergroten. Ook tussen landen is dit het geval. Zo zullen landen die economisch minder sterk staan minder voordeel halen uit AI. Zij hebben daar niet de infrastructuur voor of mensen met de juiste vaardigheden.

Hierdoor kan AI de ongelijkheid tussen verschillende landen laten toenemen, verduidelijkt Kristalina Georgieva van het IMF. Innovatie in AI is nu in handen van een kleine club van bedrijven en landen die hun positie in bepaalde sectoren zoals defensie en farmaceutica kunnen uitbreiden.

Vooringenomenheid

Ook is er gebleken dat de gegevens die AI gebruikt niet neutraal zijn. De gegevens waarmee AI getraind wordt, zijn gevormd op basis van vooroordelen van mensen. Op deze manier kruipt er discriminatie in het systeem dat wordt doorgegeven en verder versterkt wordt.

Zo was er een AI-programma van Amazon dat mannelijke kandidaten bevoordeelde op de arbeidsmarkt. Er waren ook AI-overheidssystemen die migranten valselijk beschuldigden van fraude.

Recent onderzoek van VUB-professor Bircan onderstreept het belang van transparantie en inclusie omdat AI-data van gebruikers komt. AI mag niet enkel in handen zijn van techgiganten. Anders zal het de digitale kloof en sociale en economische ongelijkheid versterken.

Mannen werden bevoordeeld op arbeidsmarkt in AI-programma van Amazon

Shift in arbeidsmarkt

Daarnaast zal er minder vraag zijn naar werk voor taken die geautomatiseerd kunnen worden. Dit is al gebeurd in de klantenservice waar AI-chatbots meer en meer taken overnemen. Sommige vaardigheden zullen minder waardevol worden en uiteindelijk zullen de lonen op hetzelfde niveau blijven voor bepaalde jobs.

AI is in staat om zelf zijn kennis bij te schaven en kan aan patroonherkenning doen. AI zal ook taken volledig op zich kunnen nemen die voordien door mensen werden gedaan. Hierdoor zullen ook hooggeschoolden risico lopen dat hun taken overgenomen worden door AI.

Als je succesvol wil zijn op de toekomstige arbeidsmarkt, is het aangewezen dat je op correcte wijze leert omgaan met AI.

Samenwerking voor gelijkheid

VUB-professor Bircan maakt duidelijk dat we tijdig maatregelen moeten invoeren om te kunnen bijdragen aan meer sociale rechtvaardigheid. Verantwoordelijkheid en eerlijkheid moeten vanaf het begin centraal staan in AI-technologie, zodat het niet verder bijdraagt aan systematische ongelijkheden.

Gepast beleid kan sociale rechtvaardigheid versterken

Bircan benadrukt hiermee dat AI ook een motor van positieve verandering kan zijn in de maatschappij. We hoeven de beperkingen dus niet zomaar te aanvaarden.

Bijscholingen en het toegankelijk maken van AI-technologieën moeten ervoor zorgen dat iedereen mee profiteert van de toegenomen welvaart en groei. Als de gehele samenleving mee wilt gedijen op AI, dan moeten alle verschillende belanghebbenden zoals bedrijven, overheden en middenveldorganisaties mee evolueren door in te zetten op onderwijs en coaching van deze technologieën.