Waarom wil het imperialisme ons verdeeld zien?

Omdat het weet dat we samen onoverwinnelijk zijn. De Verenigde Staten, een mogendheid die zich kleedt in de mantel van de democratie terwijl het staatsgrepen exporteert, heeft zijn klauwen in onze landen geslagen met een duidelijke strategie: verdelen om te plunderen.

In Chili financierde het de staatsgreep tegen Allende om Pinochet aan de macht te brengen en het koper weg te geven aan zijn bedrijven.

In Nicaragua bewapende het de Contras om de Sandinistische Revolutie in bloed te smoren.

In Venezuela ontketende het een economische oorlog en criminele sancties om de olie te stelen en een volk te breken dat de toekomst met soevereiniteit durfde te omarmen.

In Brazilië gebruikte het ‘lawfare’[1] om Lula gevangen te zetten en de opkomst van de armen te stoppen.

In Bolivia steunde het een staatsgreep tegen Evo Morales om het lithium over te dragen aan multinationals.

In Cuba handhaaft het al zes decennia een genocidaal embargo, waarmee het een volk straft dat ervoor koos eigenaar van zijn eigen lot te zijn.

Elke wonde die in een land wordt geslagen, is een aanval op ons allemaal

Van de brandende gronden bij de Rio Bravo tot de woeste wateren van Vuurland, wij zijn één volk, één ziel geweven uit de draden van verzet, waardigheid en gedeelde dromen.

De Patria Grande[2] is geen utopie: het is de hartslag van onze geschiedenis, de levende herinnering aan degenen die vochten om ons vrij te zien, van Túpac Amaru tot Bolívar, van Martí tot Che Guevara.[3] Het is het territorium zonder grenzen waar het Quechua, het Spaans, het Portugees, het Guarani en alle inheemse talen samensmelten in een koor dat zingt: Eenheid![4]

Elke wonde die in een land wordt geslagen, is een aanval op ons allemaal. Het imperialisme vreest geen geïsoleerde regeringen, het vreest verenigde volkeren.

Ze hebben ons verdragen opgelegd die water, gezondheidszorg en onderwijs privatiseren. Ze hebben onze gebieden gemilitariseerd om grondstoffen te controleren. Ze hebben de media gemanipuleerd om angst en individualisme te zaaien.

Maar hun dodelijkste wapen is ons laten geloven dat we vijanden zijn, dat de armoede van de een de schuld is van de ander, en niet van het systeem dat ons leegzuigt.

De Patria Grande is het antwoord

Het is de solidaire omhelzing tussen de Argentijnse arbeider en de Colombiaanse boer, tussen de Mexicaanse lerares en de Venezolaanse ingenieur, tussen de jongeren die op de straten van Peru, Ecuador of Honduras gerechtigheid eisen.

Terwijl Wall Street speculeert, lijden onze volkeren honger

Het is het besef dat de onafhankelijkheid van Haïti, in bloed bevochten in 1804, net zo van ons is als de overwinning van Ayacucho.[5] Het is de wetenschap dat toen Paraguay werd afgeslacht in de Oorlog van de Drievoudige Alliantie, niet alleen de Paraguayanen verloren: wij verloren allemaal.

Kaart: CIA, Wikimedia Commons

Verenigd zijn we geen slachtoffers: we zijn titanen

De Zamba de Vargas, de Slag bij Carabobo, de Grito de Dolores, het Mapuche-verzet, de Moeders van Plaza de Mayo, de Zapatisten die hun stem verheffen in Chiapas … Elke strijd is een schakel in dezelfde keten die ons vandaag oproept om de ketenen te verbreken.

De geschiedenis wordt geschreven door de volkeren

Soevereiniteit is niet onderhandelbaar: het moet verdedigd worden. En om het te verdedigen, hebben we een politieke, economische en culturele eenheid nodig die ons in staat stelt om te handelen zonder afhankelijk te zijn van de dollar, voedsel te produceren zonder giftige chemicaliën, onderwijs te geven met bevrijdende pedagogiek en ons Amazonegebied te beschermen als de longen van de wereld.

De vijand is dezelfde

Terwijl Wall Street speculeert, lijden onze volkeren honger.

Terwijl Hollywood ons valse idolen verkoopt, begraven ze onze identiteiten.

Ware onafhankelijkheid wordt veroverd met onderwijs, organisatie en naastenliefde

Maar wij hebben iets wat zij nooit zullen hebben: de zekerheid dat de geschiedenis wordt geschreven door de volkeren.

Vandaag, nu het neoliberalisme zijn gezicht heruitvindt met valse beloften, nu de Vierde Amerikaanse Vloot de Caraïben bewaakt en militaire bases zich vermenigvuldigen in Colombia en Brazilië, is het tijd om met één stem te schreeuwen:

“Genoeg inmenging, genoeg plundering.”

“Laat UNASUR herleven, laat ALBA groeien, laat CELAC ons schild zijn.[6] Laten we volksvergaderingen organiseren, onze eigen communicatienetwerken opbouwen, regionale valuta creëren, legers van leraren en kunstenaars vormen die bewustzijn wekken.”

Laten wij de loopgraven, het gedicht, het zaad zijn

“Want ware onafhankelijkheid wordt veroverd met onderwijs, organisatie en naastenliefde.”

“Wij zijn de generatie die de droom van San Martín en Manuelita Sáenz kan waarmaken.[7]”

“Laten we niet wachten om gered te worden: laten wij de loopgraven, het gedicht, het zaad zijn. Laat elke wijk, elke fabriek, elk klaslokaal een vrij gebied zijn van de Patria Grande.”

“Lang leve het verenigde Latijns-Amerika. Tot de overwinning, altijd!”

“Want in onze eenheid ligt onze kracht, en in onze strijd, onze vrijheid.”

Deze tekst verscheen eerder op People’s World.

Notes:

[1] Lawfare is een combinatie van de woorden law (wet) en warfare (oorlogsvoering) en verwijst naar het strategisch misbruiken van juridische systemen en rechtsprocedures om politieke of geopolitieke tegenstanders te verzwakken, te delegitimeren of uit te schakelen. Dit gebeurt vaak door middel van politiek gemotiveerde rechtszaken, corruptieonderzoeken of juridische vervolgingen die bedoeld zijn om leiders of bewegingen in diskrediet te brengen zonder concreet bewijs.

In Latijns-Amerika is lawfare een veelvoorkomend fenomeen en is het onder meer gebruikt tegen linkse leiders zoals Luiz Inácio Lula da Silva in Brazilië en Cristina Fernández de Kirchner in Argentinië, waarbij juridische vervolging werd ingezet om hen politiek uit te schakelen (nvdr).

[2] Patria Grande is een concept dat verwijst naar de eenheid en integratie van Latijns-Amerikaanse landen als één geopolitiek en cultureel geheel, gebaseerd op gedeelde geschiedenis, taal en anti-imperialistische strijd. Het idee werd gepopulariseerd door vrijheidsstrijders zoals Simón Bolívar en José de San Martín, en wordt vandaag gebruikt door progressieve bewegingen die streven naar regionale soevereiniteit en samenwerking, los van buitenlandse inmenging (nvdr.).

[3] Túpac Amaru (1738-1781) was een Peruaanse inheemse leider die in 1780 een grootschalige opstand tegen het Spaanse koloniale bewind leidde, bekend als de Túpac Amaru-revolte. Hij streed voor de rechten van inheemse volkeren en tegen de onderdrukking door de Spaanse kroon.

Simón Bolívar (1783-1830) was een Venezolaanse militaire en politieke leider die een sleutelrol speelde in de onafhankelijkheid van verschillende Zuid-Amerikaanse landen van de Spaanse overheersing, waaronder Venezuela, Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia (dat naar hem is vernoemd). Hij wordt beschouwd als een van de grootste bevrijders van Latijns-Amerika en streefde naar de politieke eenheid van het continent onder de Gran Colombia. Zijn idealen van vrijheid, soevereiniteit en Latijns-Amerikaanse integratie maken hem een iconische figuur in de regio’s geschiedenis.
José Martí (1853-1895) was een Cubaanse schrijver, dichter, journalist en revolutionair leider, bekend als de vader van de Cubaanse onafhankelijkheidsbeweging. Hij speelde een sleutelrol in de strijd tegen de Spaanse koloniale overheersing en was een voorvechter van Latijns-Amerikaanse eenheid en anti-imperialisme. Zijn geschriften, waaronder het beroemde “Nuestra América”, benadrukten de noodzaak van zelfbeschikking en nationale soevereiniteit. Martí stierf in 1895 in de strijd tegen de Spanjaarden en wordt beschouwd als een nationale held van Cuba en een icoon van de Latijns-Amerikaanse onafhankelijkheidsbeweging.

Ernesto “Che” Guevara (1928-1967) was een Argentijnse revolutionair, marxistisch theoreticus, guerrillaleider en een sleutelfiguur in de Cubaanse Revolutie (1959), waarin hij samen met Fidel Castro het regime van dictator Fulgencio Batista omverwierp. Na zijn rol in de opbouw van het socialistische Cuba probeerde hij revoluties te verspreiden naar andere delen van Latijns-Amerika en Afrika. Hij werd in 1967 gevangen genomen en geëxecuteerd door het Boliviaanse leger, met steun van de CIA. Guevara blijft wereldwijd een symbool van anti-imperialisme, revolutionaire strijd en linkse politieke idealen (nvdr.).

[4] Quechua is een inheemse taal uit de Andes-regio van Zuid-Amerika, die voornamelijk wordt gesproken in Peru, Bolivia, Ecuador, Colombia, Argentinië en Chili. Het was de taal van het Incarijk en is vandaag nog steeds een van de meest gesproken inheemse talen in Latijns-Amerika, met miljoenen sprekers. In landen zoals Peru en Bolivia heeft Quechua een officiële status naast het Spaans. De taal kent verschillende dialecten en varianten en speelt een belangrijke rol in de culturele identiteit en tradities van inheemse gemeenschappen.

Guarani is een inheemse taal die voornamelijk wordt gesproken in Paraguay, waar het samen met het Spaans een officiële taal is. Daarnaast wordt het ook gesproken in delen van Bolivia, Argentinië en Brazilië. Guarani behoort tot de Tupi-Guarani taalfamilie en is een van de weinige inheemse talen in Amerika die een officiële status heeft en door een groot deel van de niet-inheemse bevolking wordt gesproken. Het speelt een belangrijke rol in de Paraguayaanse nationale identiteit en cultuur (nvdr.).

[5] De Slag bij Ayacucho (1824) was een beslissende militaire confrontatie in de onafhankelijkheidsstrijd van Latijns-Amerika. Deze slag, uitgevochten op 9 december 1824 in Peru, markeerde het definitieve einde van de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika. Het patriottenleger, onder leiding van de Venezolaanse generaal Antonio José de Sucre, versloeg de Spaanse troepen, wat leidde tot de volledige onafhankelijkheid van Peru en de rest van het continent (nvdr.).

[6] UNASUR (Unie van Zuid-Amerikaanse Naties) is een regionale organisatie opgericht in 2008 om politieke, economische en sociale integratie tussen Zuid-Amerikaanse landen te bevorderen.
ALBA (Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van Ons Amerika) is een samenwerkingsverband tussen linkse Latijns-Amerikaanse en Caribische landen, opgericht in 2004 door Cuba en Venezuela, gericht op sociale, politieke en economische integratie als alternatief voor neoliberale vrijhandelsovereenkomsten.
CELAC (Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten) is een regionaal samenwerkingsverband, opgericht in 2010, dat 33 landen uit Latijns-Amerika en het Caribisch gebied verenigt om politieke, economische en sociale integratie te bevorderen, zonder de invloed van de VS en Canada (nvdr.).

[7] José de San Martín (1778-1850) was een Argentijnse generaal en vrijheidsstrijder die een sleutelrol speelde in de onafhankelijkheid van Argentinië, Chili en Peru van de Spaanse overheersing, en wordt beschouwd als een van de grote bevrijders van Latijns-Amerika, samen met Simón Bolívar.

Manuela (Manuelita) Sáenz (1797-1856) was een Ecuadoraanse revolutionaire en vrijheidsstrijdster die een cruciale rol speelde in de onafhankelijkheidsstrijd van Latijns-Amerika en een vertrouweling en partner was van Simón Bolívar. Ze wordt erkend als een van de eerste feministische figuren van de regio, vanwege haar politieke en militaire betrokkenheid bij de bevrijdingsbeweging tegen de Spaanse overheersing (nvdr.).