Op 24 november 2024 won Yamandú Orsi, kandidaat van de linkse coalitie Frente Amplio, de presidentsverkiezingen van Uruguay met 50 procent van de stemmen. Hij won van Álvaro Delgado van de centrumrechtse Nationale Partij (46 procent). Sinds 1 maart is hij aangetreden als de nieuwe president.
De erfenis van Mujica
Orsi wordt gezien als de politieke erfgenaam van José ‘Pepe’ Mujica, een van de meest iconische linkse leiders van Latijns-Amerika. Zijn campagne was gericht op inclusiviteit, sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid, en sloeg aan bij een bevolking die worstelt met economische ongelijkheid, toenemende criminaliteit en ecologische uitdagingen.
De overwinning van Orsi biedt een belangrijk tegengewicht tegen rechtse en neoliberale krachten in Uruguay
De voormalige gouverneur van het departement Canelones is de eerste president van het Frente Amplio, die afkomstig is uit het landelijke binnenland van Uruguay. Dit onderstreept zijn brede maatschappelijke draagvlak.
Zijn vicepresident, Carolina Cosse, was burgemeester van de hoofdstad Montevideo, wat de brug slaat tussen de stad en het platteland.
Pepe Mujica. Foto: Pablo Valladares/Câmara dos Deputados/CC BY-SA 3:0
Belang voor Latijns-Amerika
Uruguya. Kaart: TUBS, Wikipedia
De verkiezing van Orsi betekent een terugkeer van het Frente Amplio na vijf jaar centrumrechts beleid onder president Luis Lacalle Pou. Dit is een cruciale ontwikkeling in een regio waar de politieke wind de laatste jaren sterk varieerde tussen linkse en rechtse tendensen.
De overwinning van Orsi biedt een belangrijk tegengewicht tegen rechtse en neoliberale krachten in Uruguay. Zijn beleid zal waarschijnlijk een impuls geven aan progressieve hervormingen die verder reiken dan Uruguay, aangezien hij samenwerking zoekt met andere linkse regeringen in Latijns-Amerika.
Programma voor de toekomst
Een van de grootste uitdagingen voor Orsi is de bestrijding van armoede en ongelijkheid. Momenteel leeft 25 procent van de Uruguayaanse kinderen in armoede, een cijfer dat hij wil terugdringen door verhoogde sociale investeringen, jobcreatie en onderwijsbeurzen.
De ervaringen uit zijn jeugd gaven hem inzicht in de sociale ongelijkheden die hij nu als politicus wil bestrijden
Zijn plannen omvatten ook een hervorming van het pensioenstelsel, mogelijk met een verlaging van de pensioengerechtigde leeftijd, en de invoering van een werkweek van 40 uur, een eis van de vakbonden.
Op milieugebied zet Orsi in op de uitbreiding van Uruguay’s al indrukwekkende hernieuwbare energiesector. Momenteel draait meer dan 98 procent van de energievoorziening op duurzame bronnen, en hij wil investeren in groene technologie en waterstofproductie.
Buitenlands beleid zal gericht zijn op regionale samenwerking via Mercosur (Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay), met een kritische houding tegenover vrijhandelsovereenkomsten die de nationale soevereiniteit kunnen ondermijnen.
Wie is Yamandú Orsi?
Orsi werd geboren in bescheiden omstandigheden in een landelijke regio van Uruguay. Zijn jeugd werd gekenmerkt door armoede en hard werken, maar ook door de waarden van gemeenschapszin en solidariteit. Hij groeide op in een klein boerengezin dat verhuisde naar Canelones om een buurtwinkel te runnen.
De overwinning van Orsi geeft hoop dat een rechtvaardiger en duurzamer continent mogelijk is
Deze ervaring gaf hem inzicht in de sociale ongelijkheden die hij nu als politicus wil bestrijden.
Zijn politieke interesse ontstond in de jaren 80, tijdens de overgang van Uruguay naar democratie na de militaire dictatuur. Hij werd lid van het Frente Amplio en sloot zich aan bij het Movimiento de Participación Popular (MPP), de beweging rond Mujica.
Na een carrière als geschiedenisleraar stapte hij over naar de politiek en werd uiteindelijk gouverneur van Canelones, waar hij zich onderscheidde door sociaal beleid en stedelijke ontwikkeling.
De impact van zijn presidentschap
De overwinning van Orsi is een overwinning voor de progressieve beweging in Latijns-Amerika. Het laat zien dat linkse politiek, wanneer het geworteld is in de behoeften en wensen van de bevolking, succesvol kan zijn.
In een wereld waarin ongelijkheid groeit en klimaatverandering een steeds grotere bedreiging vormt, biedt Uruguay onder Orsi een model voor duurzame en inclusieve ontwikkeling.
Zijn verkiezing sluit aan bij een bredere linkse heropleving in de regio, met leiders als Lula da Silva in Brazilië, Gustavo Petro in Colombia, Nicoals Maduro in Venezuela en Gabriel Boric in Chili. Dit kan leiden tot een sterker regionaal blok dat opkomt voor sociale rechtvaardigheid en economische onafhankelijkheid, en weerstand biedt tegen de neoliberale en imperialistische druk van de VS en andere grootmachten.
Orsi’s presidentschap biedt veelbelovende perspectieven weg van het neoliberalisme en het waanzinnig libertair kapitalisme in Argentinië. Het slagen van dit project kan inspirerend zijn voor andere landen in de regio.
De overwinning van Orsi geeft hoop dat een rechtvaardiger en duurzamer continent mogelijk is. En in een wereld vol crises is dat een boodschap die de moeite waard is om te koesteren.
Bronnen:
– A New Dawn for Uruguay
– Quién es latijn Orsi, el profesor de historia heredero de la izquierda de José Mujica que es el nuevo presidente de Uruguay
– Yamandú Orsi, el “gauchito de asfalto” que pasó del malambo a lo más alto de la política
