Op 4 februari stuurden 163 vakbonden, mensenrechten- en maatschappelijke organisaties een klemmende oproep aan voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Daarin sporen zij de Commissie aan om eindelijk een verbod in te stellen op alle handel en ander zakelijk verkeer tussen de EU en Israëls illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden. De brief is hieronder te lezen. The Rights Forum is één van de 163 ondertekenaars.

Grootste handelspartner

Als grootste handelspartner van Israël heeft de EU de macht om Israël te dwingen tot beëindiging van zijn 57 jaar durende bezetting en illegale kolonisering van Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Het tegendeel is gebeurd: zelfs de handel met Israëls illegale nederzettingen in bezet gebied wordt nog steeds toegestaan.

Daarmee verzaken de EU en haar lidstaten hun verplichtingen onder internationaal recht, en maken zij zich medeplichtig aan ernstige schendingen van de mensenrechten waarop Israëls kolonisering is gebaseerd. In juli 2024 oordeelde het Internationaal Gerechtshof dat de Israëlische aanwezigheid in de Palestijnse gebieden illegaal is, en dat derde staten verplicht zijn om alle handelsrelaties en investeringen te verbieden die de illegale situatie in stand houden of bevorderen.

Nederland bewust medeplichtig

Ook Nederland heeft die verplichting, schreven we in een analyse. Sterker, al in 2014 werd de regering door haar eigen juristen met klem gewaarschuwd dat het toestaan van handel met de Israëlische nederzettingen in strijd is met onder meer het Palestijnse recht op zelfbeschikking en met Nederlands bindende verplichting om dat te respecteren.

Het niet naleven daarvan leidt tot aansprakelijkheid, schreven zij. Hun adviezen werden echter onder het tapijt geveegd en kwamen pas bijna tien jaar later boven water na een beroep op de Wet open overheid (Woo) door The Rights Forum en SOMO, waarover wij vijf artikelen publiceerden. In de praktijk bleek de overheid de handel juist te stimuleren en investeringen ongemoeid te laten.

Gevolg van deze politiek is dat Nederlandse bedrijven en instellingen tot op de dag van vandaag kunnen blijven profiteren van het leed van de Palestijnen. Voorbeelden zijn banken als ING, ABN AMRO en Rabobank, pensioenfondsen als ABP en PFZW, bedrijven als Booking.com (waartegen wij aangifte hebben gedaan), supermarkten en andere retailers.

In november 2024 publiceerden wij met 24 Palestijnse en Europese partners het rapport Don’t Buy Into Occupation, waaruit blijkt dat zeventien Nederlandse financiële instellingen ruim twintig miljard euro hebben geïnvesteerd in Israëls illegale nederzettingen.

Rechtszaken in voorbereiding

Onderstaande brief van 163 Europese organisaties is het voorlopige slotstuk van de jarenlange protesten tegen de praktijk waarin Europese burgers medeplichtig zijn gemaakt aan Israëls misdaden. Overal zijn rechtszaken in voorbereiding tegen overheden, bedrijven en instellingen die daarvoor verantwoordelijk zijn. The Rights Forum zal een leidende rol blijven spelen in de protesten. Zoals hierboven gesteld: het geduld is meer dan op.

Dit artikel is een overname van The Rights Forum.

De gehele open brief vind je hier.