Het is een mengeling van vreugde, opluchting, intens verdriet, en gerede twijfel over hoe het verder gaat in Gaza. Maar even is het feest. We zien een uitzinnige vreugdevolle massa op het Sarayaplein in Gaza, waar de auto’s met de drie gegijzelden die worden vrijgelaten doorheen rijden.
Opvallend is de aanwezigheid van een grote groep Hamas-strijders, die voor het eerst sinds lang in het openbaar zichtbaar zijn. De boodschap aan de wereld is duidelijk: hoe vaak Israël ook zal beweren dat Hamas bijna is verslagen, we zijn er nog!
Ahmed Alnaouq, directeur van de groep We are not numbers, komt uit Gaza maar woont en werkt nu in Groot-Brittannië. Hij vertelt zijn verhaal op Electronic Intifada, opgericht door Ali Abunimah.

Klik op de X-link voor de video’s https://x.com/intifada/status/1881870474310742075
Alnaouq is een groot deel van zijn familie verloren. Feest vieren is er dus niet zo bij. Maar dit is wat hij tot zijn eigen verbazing moet constateren: Israël heeft niet gewonnen. Netanyahu is er niet in geslaagd om het verzet uit te schakelen.
En nu moet hij bakzeil halen. Wat hem niet elegant lukt. Tot op het laatst moet er gemoord worden, als de lijst met de namen te laat arriveert kost dat weer meer dan tien doden, want tot het laatst moet duidelijk zijn wie hier eigenlijk de baas is.
“Denk je in, dat dat leger niet in staat is geweest om ons te verslaan op dit minieme stukje land waarop wij leven”, zegt Alnaouq. “Netanyahu wilde de totale overwinning, maar is er niet in geslaagd om onze spirit, onze geest te breken.”
“Hij wilde de complete controle over Gaza, maar keer op keer moest hij opnieuw terugveroveren wat hij al dacht gewonnen te hebben. Hoeveel we ook geleden hebben, we zijn niet gebroken, zegt hij. En de hele wereld heeft gezien waar Israël toe in staat was: het permanente bloedvergieten van burgers, vooral vrouwen en kinderen. Een eindeloze verwoesting die een gewoon leven onmogelijk maakt.”
“Het zou prachtig zijn als we nu weer een tijd genoeg te eten hebben, en kunnen beginnen aan de heropbouw. Maar daarmee is de strijd nog niet voorbij. Het einde van de oorlog is pas wanneer de apartheid en de bezetting zijn opgeheven.”
“In Groot-Brittannië kunnen we niet rekenen op onze regering”, zegt Alnaouq, “maar wel op de mensen zelf. Duizenden hebben gedemonstreerd tegen de genocide. Zij begrijpen dat deze strijd gaat om de vrijheid van de Palestijnen maar dat niet alleen”.
“Zij begrijpen dat dit een strijd is tegen de dehumanisering, tegen kapitalisme, tegen racisme. Het gaat ons allemaal aan. De steun aan de Palestijnen in hun strijd is ook voor henzelf, de bevolking. Gaza heeft niet alleen de bevolking van de westerse landen nodig, zij hebben ook ons nodig.”
Kritiek op Netanyahu
In de Israëlische media krijgt Netanyahu veel kritiek. Zozeer dat hij zelfs probeert de meest kritische krant, Haaretz, te boycotten. Netanyahu heeft vrijwel niets van zijn beloftes waargemaakt.
In april zei hij nog dat Israël maar één stap verwijderd was van de vernietiging van Hamas. In juni moest hij dat nog eens herhalen, “we zijn er bijna, we hebben Hamas bijna vernietigd”. En nu moet hij het aanzien dat een massa Hamas-strijders, volledig zichtbaar en aanwezig in hun herkenbare pak met de groene banden om het hoofd, de gegijzelden die vrijkomen vergezellen bij hun terugkeer. En dat hij het terechte verwijt krijgt dat dat veel eerder had gekund.
In de leugens dat het steeds Hamas was die een overeenkomst tegenhield, geloven nog maar weinigen. Het wordt Netanyahu zwaar kwalijk genomen dat hij de gegijzelden niet eerder vrij kreeg en dat een aantal van hen inmiddels niet meer leven.
Vertegenwoordigers van het Israëlische leger waarschuwden al veel eerder dat het Netanyahu niet zou lukken om Hamas uit te schakelen. Het is met een traditioneel leger, dat niet op eigen bodem moet functioneren, met lompe voertuigen als tanks en bulldozers niet mogelijk om te winnen van een guerrilla-leger dat bestaat uit kleine en bewegelijke bataljons, soms van maar drie man.
Zij kennen hun omgeving tot in de kleinste uithoeken en weten waar ze zich moeten verbergen. Wie wekelijks op Electronic Intifada de berichten van de zeer goed ingevoerde Jon Elmer volgt over de stand van zaken binnen het Palestijnse verzet, die wist dat al.
Als Netanyahu het heeft over duizenden verslagen Hamas-terroristen dan liegt hij. Wat Israël kan, en doet, is de bevolking terroriseren vanuit de lucht. Maar de goed getrainde en buitengewoon gemotiveerde verzetsstrijders ondermijnen, lukt nauwelijks.
Die bewegen zich in geheel Gaza door de tunnels en het puin die Israël zelf geschapen heeft. Ze hebben wapens zat, die maken ze zelf. Ze hebben de tijd en het geduld, ze zijn inmiddels meesters in het naar beneden halen van drones en het recyclen van Israëlische bommen die niet zijn afgegaan.
Ze zijn in staat om tanks en de vervoersmiddelen van de soldaten kapot te schieten. Het lukt het leger niet om zich te verschuilen. De plekken waar de Israëlische militairen proberen een onderkomen te vinden, worden opgeblazen, met de manschappen er in.
De tunnels zijn geboobytrapped, daar durven ze niet in. En waar verzetsmensen van Hamas en andere groepen sneuvelen, staat de nieuwe verzetslichting al in de startblokken om het over te nemen. Hamas is nog nooit verslagen, doordat hun leiders werden vermoord. Dat zou toch inmiddels bekend kunnen zijn.
Er worden veel meer Israëlische soldaten gedood en verwond dan Israël wil toegeven, maar het leger zelf weet dat maar al te goed. Het heeft tot gevolg dat de soldaten gedemoraliseerd raken, en zich vaak verzetten als ze een tweede keer opgeroepen worden.
Wie kan, vertrekt. Er zijn al 28 zelfmoorden gemeld. En dit is een probleem voor Israël: wapens kun je kopen, geld kun je bij de VS krijgen. Maar geen soldaten.
En wie bedenkt waarom Netanyahu nu pas op het idee kwam dat het tijd werd om toch maar een staakt-het-vuren-overeenkomst te sluiten om de gijzelaars eindelijk vrij te krijgen, wat hij een jaar geleden ook al had kunnen doen, moet één reden zien: het leger wil niet meer. Er is aan deze oorlog geen eer te behalen. Er is geen moment dat ze kunnen zeggen: we hebben gewonnen.
Israel is in crisis
Dat, en de demoralisatie slaat toch toe onder de Israëlische bevolking. Intussen is een meerderheid van de Israeli’s vóór het eindigen van de strijd. Niet dat het ze ook maar iets kan schelen dat er een gehele bevolking aan de andere kant van de grens aan gort wordt gebombardeerd.
De Palestijnen bestaan voor hun niet. Maar het kost Israël zelf te veel. De voormalige Israëli Shir Hever, die uit een Joods-Duitse familie stamt, en nu van zijn ‘recht op terugkeer’ gebruik maakt en weer in Duitsland woont, onderzoekt als wetenschapper de situatie in Israël en met name ook de wapenhandel voor de BDS-beweging waar hij voor werkt.
Ook hij spreekt op de podcast van Electronic Intifada. Het gaat niet goed met Israël, is zijn conclusie. Israël is in crisis. Door de interne tegenstellingen, onder andere. De ultra-orthodoxen zijn niet bereid om mee te vechten.
Ze beroepen zich op hun belangrijke taak om het land te dienen door veel te bidden, en zijn niet bereid om hun privilege dat ze niet hoeven te sneuvelen, op te geven. Wat niet goed valt bij de soldaten die er ook geen zin in hebben maar wel moeten, met het risico er niet meer levend uit te komen.

Vrouwen tegen bezetting. Foto: anjameulenbelt.nl
Veel Israëli’s vertrekken. Dat betekent niet alleen minder joden, het gaat vooral om welke Israëli’s vertrekken zegt Hever: de goed opgeleide, die ook makkelijk elders kunnen werken, die hun talen spreken, die connecties hebben.
Soms zijn ze niet officieel vertrokken, maar ‘op vakantie voor een jaartje’ maar of ze ooit nog terugkomen is de vraag. De brain drain, onder andere van leerkrachten en universitair personeel is nu al te merken in de verslechterende resultaten van het onderwijs.
En zelfs met de bewapening gaat het slecht. De VS levert nog steeds, maar is ook afhankelijk van het vervoer naar Israël, en steeds meer transitielanden weigeren om de ladingen door te voeren, onder andere door vakbondsleden die staken omdat ze niet het risico willen lopen eens nog aangeklaagd te worden wegens medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden.
Israël overweegt meer eigen wapens te produceren, maar heeft daar het geld niet voor, dus maken ze schulden. En veel van de technische deskundigen zijn al weg. Kortom, ook met de emmers geld die uit de VS komen gaat het slecht met de Israëlische economie.
En dan is er nu, misschien tot verrassing van velen, Trump die anders dan Biden niet alleen moppert, maar zegt dat het nu uit moet zijn. Ook dat gebeurt niet uit sympathie voor de Palestijnen, maar waarschijnlijk gewoon door de constatering dat de VS maar doorgaat met de rekeningen betalen en daar niets voor terugkrijgt dat Trump interesseert.
De onderhandelingsstijl is al een stuk minder minzaam dan die van Biden. Trump laat graag weten wie de baas is, en dat is niet Netanyahu. De aangewezen boodschapper van Trump, de vastgoedmagnaat Steve Witkoff, liet Netanyahu weten dat hij op zaterdagochtend in Tel Aviv zou arriveren. Toen Netanyahu tegen hem zei dat hij tot de avond zou moeten wachten op een gesprek vanwege sabbat, zei Witkoff Trumpiaans lomp dat hij met sabbat niets te maken had.

x
Witkoff kreeg zijn zin. En inmiddels weten we: Trump heeft zijn eigen ideeën, en het lijkt hem een goed idee de nog levende Palestijnen over te hevelen naar Egypte en Jordanië. Behalve dat die landen dat idee al eerder definitief van de hand hebben gewezen.
Wat dit alles gaat betekenen, ook voor de voortgang van de staakt-het-vuren-overeenkomst waarover in verschillende fasen wordt onderhandeld, weet niemand. Trump staat bekend om zijn grillige onberekenbaarheid. Het idee ‘rechtvaardigheid’ staat niet op zijn lijstje.
Hij heeft lak aan Internationaal Recht. Hij heeft lak aan de Palestijnen. Wel is duidelijk dat Trump de fratsen van Netanyahu zat is, en het is de vraag of hij het er mee eens is dat Netanyahu al gedreigd heeft dat de oorlog tegen Gaza binnenkort weer wordt voortgezet om toch nog Hamas uit te schakelen. Iedereen weet inmiddels dat dat niet kan.
En Netanyahu wordt nog steeds onder druk gezet door de families die hun dierbaren terug willen hebben, en de bevolking die er grotendeels weinig voor voelt om nog meer jonge mensen te laten sneuvelen, en voor wat? Met een leger dat het niet meer ziet zitten is ook weinig te beginnen.
Of de politici als Ben-Gvir en Smotrich, die in zijn oren schetteren dat geheel Gaza ontvolkt moet worden, daar tegenop kunnen is de vraag. Maar juist als zulke mannen dreigen hun macht te verliezen, zijn ze op hun gevaarlijkst. Ze gaan door roeien en ruiten. Niemand weet wat er nog staat te gebeuren.
Maar nu zijn duizenden Gazanen op weg naar huis, hoewel hun huis er niet meer is. Toch.
Het voelt als een overwinning. Ze bestaan nog.
Bron:
Day 468: How Gaza’s resistance defeated Israel. The Electronic Intifada Podcast, 18 januari 2025