Het was een korte ontmoeting met de speciale gezant voor het Midden-Oosten van de Amerikaanse president Donald Trump, Steve Witkoff, die de 15 maanden durende oorlog van Netanyahu beëindigde. Na die éne ontmoeting werden alle rode lijnen uitgewist die Netanyahu in de loop van 15 maanden zo krachtig had getrokken en hertrokken.
Zoals de Israëlische expert Erel Segal zei: “Wij zijn de eersten die een prijs betalen voor de verkiezing van Trump. (De deal) wordt ons opgedrongen. We dachten dat we de controle over Noord-Gaza zouden krijgen, dat ze ons de humanitaire hulp zouden laten belemmeren.”
Hier tekent zich een consensus af. De stemming in Israël is sceptisch over beweringen over een overwinning. “Het is niet nodig om de realiteit te verbloemen: het opkomende staakt-het-vuren en de vrijlating van de gijzelaars is slecht voor Israël, maar het heeft geen andere keuze dan het te accepteren,” schreef columnist Yossi Yehoshua in Ynet.
In de ontwerpovereenkomst staat duidelijk dat Palestijnen terug kunnen keren naar hun huizen, ook in het noorden van Gaza. De poging om Gaza te ontdoen van zijn inwoners is mislukt. Dit is de grootste mislukking van de Israëlische grondinvasie.

Betoging Brussel mei 2024. Foto: Bea Vandewalle
Het Witkoff-debacle onderstreept hoe afhankelijk Israël van Washington is geweest voor elke dag van gruwelijke slachting in Gaza. Een hoge functionaris van de Israëlische luchtmacht heeft toegegeven dat de vliegtuigen binnen een paar maanden door hun bommen heen zouden zijn als ze niet door de VS waren bevoorraad. Het dringt door in de Israëlische publieke opinie dat de oorlog eindigt zonder dat ook maar één van Israëls belangrijkste doelen is bereikt.
Netanyahu en het Israëlische leger wilden Hamas “in elkaar laten storten” na de vernedering en schok van zijn verrassingsaanval op Zuid-Israël in oktober 2023. Ze hebben dit doel aantoonbaar niet bereikt.
Het dringt door in de Israëlische publieke opinie dat de oorlog eindigt zonder dat ook maar één van Israëls belangrijkste doelen is bereikt
Neem Beit Hanoun in het noorden van Gaza als een microkosmos van de strijd die Hamas voerde tegen de binnenvallende troepen. Vijftien maanden geleden was het de eerste stad in Gaza die werd bezet door Israëlische troepen, die oordeelden dat de stad het zwakste bataljon van Hamas had.
Maar na een golf van militaire operaties, die de stad zogenaamd ‘gezuiverd’ hadden van Hamas-strijders, bleek Beit Hanoun een van de zwaarste concentraties Israëlische militaire slachtoffers te hebben gemaakt. Hamas bleef uit het puin opduiken om terug te vechten en veranderde Beit Hanoun in een mijnenveld voor Israëlische soldaten.

Kaart: Gringer (talk). Bron: Wikimedia Commons
Sinds het begin van de meest recente militaire operatie in het noorden van Gaza, zijn er 55 Israëlische officieren en soldaten omgekomen in deze sector, waarvan 15 in Beit Hanoun alleen al in de afgelopen week.
Als er vandaag een leger bloedt en uitgeput is, dan is het dat van Israël wel. Het duidelijke militaire feit van het leven in Gaza is dat Hamas na 15 maanden sneller kan rekruteren en regenereren dan Israël zijn leiders of strijders kan doden.
De poging om Gaza te ontdoen van zijn inwoners is mislukt
“We zitten in een situatie waar het tempo waarin Hamas zichzelf herbouwt hoger ligt dan het tempo waarin het Israëlische leger hen uitroeit,” vertelde Amir Avivi, een gepensioneerde Israëlische brigadegeneraal, aan de Wall Street Journal. Hij voegde eraan toe dat Mohammed Sinwar, de jongere broer van de gedode Hamasleider Yahya Sinwar, “alles in goede banen leidt”.
Als er iets is dat aantoont hoe zinloos het is om militair succes alleen af te meten aan het aantal gedode leiders of vernietigde raketten, dan is het dit wel.
Internationale paria
“Israël heeft niet alleen de steun van het Mondiale Zuiden verloren, waarin het zoveel geïnvesteerd had in Afrika en Zuid-Amerika. Het heeft ook de steun verloren van een generatie in het Westen, wiens herinneringen niet zo ver teruggaan als die van Biden.” Dit is niet mijn punt. Het is gemaakt door Jack Lew, de man die Biden een maand voor de Hamas-aanval benoemde tot zijn ambassadeur in Israël.
In zijn afscheidsinterview vertelde Lew, een orthodoxe jood, aan de Times of Israel dat de publieke opinie in de VS nog steeds grotendeels pro-Israël was, maar dat dit aan het veranderen was. “Ik heb de mensen hier verteld dat ze zich zorgen moeten maken als deze oorlog voorbij is, dat het generatiegeheugen niet teruggaat tot de oprichting van de staat, of de Zesdaagse Oorlog, of de Jom Kippoer Oorlog, of zelfs tot de Intifada.”

Betoging Brussel mei 2024. Foto: Bea Vandewalle
“Het begint met deze oorlog en je kunt de impact van deze oorlog op toekomstige beleidsmakers niet negeren – niet de mensen die vandaag de beslissingen nemen, maar de mensen die vandaag 25, 35, 45 zijn en die de leiders zullen zijn voor de komende 30 jaar, 40 jaar.”
Biden, zei Lew, was de laatste president van zijn generatie wiens herinneringen en kennis teruggaan tot het ‘oprichtingsverhaal’ van Israël. Lew’s afscheidsschot aan Netanyahu is ruimschoots gedocumenteerd in recente peilingen. Meer dan een derde van de Amerikaanse Joodse tieners sympathiseert met Hamas, 42 procent gelooft dat Israël genocide pleegt in Gaza en 66 procent sympathiseert met het Palestijnse volk als geheel.
De oorlog in Gaza is het prisma geworden waardoor een nieuwe generatie het conflict ziet
Dit is geen nieuw fenomeen. Peilingen twee jaar voor de oorlog toonden aan dat een kwart van de Amerikaanse Joden het ermee eens was dat Israël een apartheidsstaat is, en een meerderheid van de respondenten vond die uitspraak niet antisemitisch.
De oorlog in Gaza is het prisma geworden waardoor een nieuwe generatie toekomstige wereldleiders het Israëlisch-Palestijnse conflict ziet. Dit is een groot strategisch verlies voor een land dat op 6 oktober 2023 dacht dat het de kwestie Palestina had afgesloten en dat het de wereldopinie in zijn zak had.
Maar de schade gaat verder en dieper dan dit. De anti-oorlogsprotesten, die door westerse regeringen eerst als antisemitisme werden veroordeeld en vervolgens als terrorisme werden bestempeld, hebben een wereldwijd front voor de bevrijding van Palestina gecreëerd. De beweging om Israël te boycotten is sterker dan ooit tevoren.
Israël staat als nooit tevoren in het beklaagdenbankje van de internationale justitie. Er zijn niet alleen arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen Netanyahu en Gallant wegens oorlogsmisdaden en een voortdurende genocidezaak bij het Internationaal Gerechtshof, maar een groot aantal andere zaken staat op het punt om de rechtbanken in elke grote westerse democratie te overspoelen.
In het Verenigd Koninkrijk is een rechtszaak aangespannen tegen BP voor het leveren van ruwe olie aan Israël, die vervolgens door het Israëlische leger zou worden gebruikt, via de pijpleiding van Azerbeidzjan naar Turkije.
Een staakt-het-vuren in Gaza is dus niet het einde van de nachtmerrie van Palestina, maar het begin van die van Israël
Bovendien heeft het Israëlische leger onlangs besloten om de identiteit van alle soldaten die hebben deelgenomen aan de campagne in Gaza te verbergen, uit angst dat ze vervolgd zouden kunnen worden als ze naar het buitenland reizen.
Een belangrijke stap werd gezet door een kleine activistengroep die vernoemd is naar Hind Rajab, een zesjarige die in januari 2024 door Israëlische troepen werd gedood in Gaza. Deze in België gevestigde groep heeft bewijzen van oorlogsmisdaden ingediend bij het Internationaal Strafhof tegen 1.000 Israëli’s, waaronder video’s, audio, forensische rapporten en andere documenten.

Betoging Brussel mei 2024. Foto: Bea Vandewalle
Een staakt-het-vuren in Gaza is dus niet het einde van de nachtmerrie van Palestina, maar het begin van die van Israël. Deze juridische stappen zullen alleen maar aan kracht winnen als de waarheid over wat er in Gaza is gebeurd aan het licht komt en wordt gedocumenteerd nadat de oorlog is afgelopen.
Interne verdeeldheid
Thuis zal Netanyahu uit de oorlog terugkeren naar een land dat intern meer verdeeld is dan ooit tevoren. Er is een strijd tussen het leger en de Haredim die weigeren dienst te doen. Er is een strijd tussen seculiere en nationale religieuze zionisten. Met Netanyahu’s terugtrekking uit Gaza voelt extreemrechts van de kolonisten dat de kans om Groot-Israël te vestigen is vervlogen. Ondertussen is er een ongekende exodus van Joden uit Israël.
Regionaal gezien heeft Israël nog steeds troepen in Libanon en Syrië. Het zou dwaas zijn om te denken dat deze lopende operaties de afschrikking herstellen die Israël verloor toen Hamas toesloeg op 7 oktober 2023. De Iraanse as van verzet heeft misschien een paar stevige klappen gekregen nadat het leiderschap van Hezbollah was weggevaagd en nadat het zichzelf enorm had overbelast in Syrië. Maar net als Hamas is Hezbollah niet uitgeschakeld als strijdmacht.
De soennitische Arabische wereld is door Gaza en de voortdurende onderdrukking op de bezette Westelijke Jordaanoever meer dan ooit in beroering gebracht. Israël’s onverhulde poging om Syrië in kantons te verdelen is net zo provocerend voor Syriërs van alle denominaties en etniciteiten als zijn plannen om de gebieden B en C van de Westelijke Jordaanoever te annexeren een existentiële bedreiging vormen voor Jordanië. Annexatie zou in Amman worden behandeld als een oorlogsdaad.
Conflictontmijning zal het geduldige werk zijn van tientallen jaren wederopbouw, en Trump is geen geduldig man.
66 procent van de Amerikaanse Joodse tieners sympathiseert met het Palestijnse volk als geheel
Hamas en Gaza zullen nu op de achtergrond raken. Met de enorme kosten in levens is elke familie geraakt door verlies. Maar met wat Gaza de afgelopen 15 maanden heeft bereikt, zou het conflict wel eens kunnen veranderen.
Gaza heeft alle Palestijnen – en de wereld – laten zien dat het een totale oorlog kan weerstaan en niet zal wijken van de grond waarop het leeft. Het vertelt de wereld, met terechte trots, dat de bezetters alles wat ze hadden naar ons gooiden en dat er niet nóg een Nakba (De verdrijving van bijna een miljoen Palestijnen uit 500 dorpen in 1948) kwam.
Gaza vertelt Israël dat Palestijnen bestaan en dat ze niet zullen worden gepacificeerd, totdat en tenzij de Israëli’s met hen praten op gelijke voorwaarden over gelijke rechten. Het kan nog vele jaren duren, voordat dat besef doordringt, maar voor sommigen is dat al gebeurd: “Zelfs als we het hele Midden-Oosten veroveren en zelfs als iedereen zich aan ons overgeeft, zullen we deze oorlog niet winnen”, schreef columnist Yair Assulin in Haaretz.
Maar wat iedereen die in Gaza is gebleven heeft bereikt, is van historische betekenis.
Dit is een ingekorte vertaling van een artikel dat eerder verscheen op Defend Democracy Press.