VRT
Een van de hoofdpunten uit de buitenlandse berichtgeving in zowel het avondjournaal (vanaf 23’42”) als op de website ging over de oorlog in Oekraïne en meer bepaald over de inzet van Noord-Koreaanse soldaten in de enclave Koersk, waar Oekraïne eind 2024 een offensief uitvoerde.

x
De VRT berichtte dat er al meer dan 300 Noord-Koreaanse soldaten zijn gedood en duizenden gewond geraakt en dat Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten meldden dat die Noord-Koreaanse militairen door Rusland als “kanonnenvoer” worden ingezet in die regio Koersk.
Op lichamen van gesneuvelde Noord-Koreanen zouden instructies gevonden zijn waarin zelfmoord boven gevangenschap werd gesteld. De berichtgeving focuste dan verder op de gevangenname van twee gewonde Noord-Koreaanse soldaten door Oekraïense troepen.
Wat een contrast met de Financial Times. Daar lag de focus op de verliezen die het Oekraïens leger aan het incasseren is
Er was een video te zien waarin de gevangengenomen soldaten ondervraagd worden. Er volgde dan wat duiding over de vraag in welke mate dit propaganda was, of er van manipulatie of dwang sprake was, en hoe Rusland op die beelden had gereageerd.
Samengevat: de focus lag enerzijds op de zware verliezen van het Noord-Koreaans leger en op de gevangenneming van twee gewonde soldaten ervan.
Financial Times
Wat een contrast met de Financial Times. Daar lag de focus op de verliezen die het Oekraïens leger aan het incasseren is. De kop van het artikel luidde: “Russische troepen rukken op naar de Oekraïense regio Dnipro”. Op de foto geen gewonde Noord-Koreanen maar een gewonde Oekraïense soldaat in de regio waarnaar de Russen aan het oprukken zijn.

x
Volgens de Financial Times rukken Russische troepen de laatste dagen op richting de regio Dnipro (in het zwart omcirkeld) en omzeilen ze daarbij de verwachte zware stedelijke gevechten in het oostelijke Donetskgebied. In plaats van Pokrovsk, (in het blauw omcirkeld) een belangrijk logistiek knooppunt, direct aan te vallen, proberen de Russen via een zuidelijke route de toevoer naar de stad af te snijden.
Het Russisch leger zou zich nu op ongeveer 6,5 kilometer van de snelweg bevinden die naar de regio Dnipropetrovsk leidt, waar de stad Pavlograd en de vierde grootste stad van Oekraïne, Dnipro, liggen.

Oekraïne in het geel en Russische bezetting in het roze. Kaart: Wikimedia Commons
De snelheid van de Russische opmars hangt volgens de krant af van de Oekraïense verdedigingswerken en de beperkte beschikbare Oekraïense mankracht. De Russische strategie lijkt gericht op het verkrijgen van zoveel mogelijk gebied als onderhandelingspositie bij toekomstige onderhandelingen.
Op het einde van het artikel vermeldde de FT de gevangenneming van twee Noord-Koreaanse soldaten. Aan dat voorval werden amper twee zinnen gewijd, nog geen tiende van het totale artikel:
“Oekraïne kondigde zaterdag aan dat het zijn eerste Noord-Koreaanse krijgsgevangenen had genomen uit de zuidelijke Russische regio Koersk, wat verder bewijs levert van de betrokkenheid van Pyongyang. De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy verklaarde dat de gevangen mannen medische hulp kregen en voegde eraan toe: ‘De wereld moet de waarheid kennen over wat er gebeurt’.”
Het Russisch offensief werd netjes uit de berichtgeving van de VRT gegomd, de focus lag op de gevangenname van twee soldaten
De focus lag hier op het oprukken van het Russisch leger en de mogelijkheid dat het Oekraïens leger belangrijk terreinverlies zou kunnen leiden.
Van dit Russisch offensief was in de berichtgeving van de VRT geen sprake. Het werd netjes uit de berichtgeving gegomd en in plaats daarvan lag de focus op de gevangenname van twee soldaten.
Mainstreammedia versus zakenkrant
Vanwaar die grote verschillen?
De Financial Times is een Britse topkrant met internationale uitstraling, gericht op de economische toplaag van de samenleving. Geen medium voor het brede publiek, geen mainstream dus, maar eerder een elitekrant.
Als zakenkrant is de berichtgeving ook zakelijk. De economische toplaag wil namelijk exact weten hoe de wereld er aan toe is om te zien welke investeringen en of andere economische transacties ze best onderneemt. Ideologie of propaganda interesseert hen niet direct. Daarom is de berichtgeving zakelijk, sec, to the point, van een hoge kwaliteit en is de ideologische saus beperkt.
Propaganda en ideologische beïnvloeding laten zakenkranten als de Financial Times over aan de mainstream media
Deze krant heeft een vast lezerspubliek dat veel voor een abonnement betaalt. Spektakelberichten zijn dus niet nodig om leescijfers op te krikken, integendeel. Betrouwbaarheid, accuraatheid en kwaliteit zijn daarentegen essentieel om het elitair lezerspubliek te behouden.

x
Daarbij wordt systeemkritiek niet uit de weg gegaan, integendeel. Zo bijvoorbeeld brengt het boek van Martin Wolf, hoofdcommentator economie van de FT, een scherpe analyse van het kapitalisme dat in sommige opzichten zelfs radicaler is dan heel wat linkse auteurs.
Een uitvoerige bespreking van dit excellent boek kan je hier lezen.
Propaganda en ideologische beïnvloeding laten zakenkranten als de Financial Times eerder over aan de mainstream media. Die bedienen het grote publiek en die zijn ook meer afhankelijk van lees- en kijkcijfers en dus van spektakel.
Dat wil niet zeggen dat je alles blindelings moet geloven van wat kranten als de FT, of bij ons De Tijd, schrijven, maar wel dat hun berichtgeving stukken betrouwbaarder is. Het verklaart ook de soms grote verschillen qua berichtgeving.