Waar is Dr. Hussam Abou Safiya en wat doet Israël met hem?

Zijn witte doktersjas steekt scherp af tegen de grijze as en het puin rond het ziekenhuis dat hij de voorbije maanden onvermoeibaar heeft verdedigd. Twee gigantische tanks richten hun kanonnen op hem, klaar om het vuur te openen. Vanuit de tank roept een stem zijn naam die nu is uitgegroeid tot het symbool van standvastigheid, heroïsme en tragedie in Gaza: Dr. Hussam Abou Safiya.

Dit gebeurde op 27 december tijdens de finale opmars van het Israëlische leger naar het wekenlang belegerde Kamal Adwanziekenhuis, dat deel uitmaakte van de aanhoudende etnische zuiveringscampagne in Noord-Gaza.

Toen de soldaten zijn naam riepen, waagde Dr. Abou Safiya zich tussen het puin en stapte naar de tanks toe. De foto ging viraal en legde wellicht het laatste moment van de arts vast, voor hij door het Israëlische leger werd ontvoerd.

Dr. Abou Safiya en een aantal patiënten, journalisten en leden van het ziekenhuispersoneel werden ontvoerd, geslagen en mishandeld door de soldaten

Ooggetuigen in het ziekenhuis zeggen dat Dr. Abou Safiya, ongeacht het dreigende gevaar dat hem te wachten stond, niet aarzelde om naar het leger toe te gaan en nogmaals het voortouw nam om het ziekenhuis, de patiënten en het personeel erin te beschermen.

Later zou het Israëlische leger beelden vrijgeven van het ogenblik waarop Dr. Safiya naar de tanks toeliep. Via de luidspreker beval de soldaat hem zijn sweater omhoog te trekken voor inspectie. Daarna openden de soldaten de deur. Dr. Safiya buigt het hoofd om naar binnen te gaan en reikt de Israëlische officier de hand. De officier beantwoordt het gebaar en spreekt hem aan in het Arabisch: “Goedemorgen. Kom binnen, dokter, kom binnen. Hoe gaat het met u? Is alles oké?“

Afbeelding

De beelden van de Israëlische media tonen verder hoe Dr. Abou Safiya de tank verlaat en terugkeert naar het ziekenhuis. Een serie opnames volgen de ‘veilige’ evacuatie van patiënten, personeel en noodhulpdiensten uit het ziekenhuis.

Wat de Israëlische beelden echter niet laten zien is dat, zodra de camera’s stilvallen, Dr. Abou Safiya en een aantal patiënten, journalisten en leden van het ziekenhuispersoneel werden ontvoerd, geslagen en mishandeld door de soldaten. Mondoweiss interviewde getuigen die toen in het ziekenhuis waren. Volgens hen deelde Dr. Abou Safiya bij zijn terugkeer mee dat de aanwezigen op bevel van de soldaten het ziekenhuis moesten evacueren.

"Sommige patiënten, burgers en artsen werden gearresteerd, het medisch personeel en de gewonden werden gefolterd”

Meteen daarna bestormde het leger het ziekenhuis en begonnen de soldaten mannen, vrouwen, artsen en patiënten te verdelen in groepen die naar verschillende delen rond het ziekenhuis werden gebracht alvorens hen aan te houden.

“Zodra we naar beneden kwamen omsingelde het leger het ziekenhuis, nam ons mee en verdeelde ons in groepen. We moesten ons meteen uitkleden, waarna ze mijn groep voor verhoring naar een commando- en controlecentrum in het Al-Fakhouragebied in Jabalia brachten."

“In het centrum zijn verhoorkamers en folterkamers”, zei Mohammad Al-Sharif aan Mondoweiss. De journalist werd elf uur vastgehouden in het Kamal Adwan ziekenhuis en later vrijgelaten in Gaza City.

Dr. Safiya werd voor het laatst gezien toen hij werd weggeleid nadat Israëlische soldaten hem onder handen hadden genomen

Al-Sharif beschrijft wat er verder gebeurt: “We moesten ons uitkleden en het was erg koud. De soldaten beledigden, bedreigden en vernederden ons. Daarna werden we om beurt onderzocht. Sommige patiënten, burgers en artsen werden gearresteerd, het medisch personeel en de gewonden werden gefolterd”.

Een van hen was Dr. Hussam Abou Safiya. In tegenstelling tot wat hierboven werd vermeld, legde de foto die viraal ging op de sociale media niet het laatste ogenblik vast dat Dr. Abou Safiya nog in leven was. Hij werd voor het laatst gezien toen hij werd weggeleid van het ziekenhuis, nadat Israëlische soldaten hem onder handen hadden genomen, zei een getuige.

“Niemand weet hoe het Dr. Hussam Abou Safiya verder is vergaan. Noch het ministerie van Gezondheid, noch de familie van de arts, noch de mensenrechtenorganisaties weten wat er met hem gebeurd is na de evacuatie van het ziekenhuis. Zijn lot is nog altijd onbekend, en ik heb contact met zijn familie, maar ook zij hebben nog altijd geen informatie”, zei Al-Sharif.

Wordt Dr. Abou Safiya vastgehouden in een berucht folterkamp?

Dat niemand weet waar Dr. Abou Safiya zich bevindt, heeft geleid tot speculatie over zijn lot. Velen vrezen dat de Israëlische soldaten hem ernstig mishandelen vanwege zijn belangrijk profiel en zijn herhaaldelijke weigering in de voorbije maanden om zijn patiënten en personeel in de steek te laten tijdens de Israëlische raids.

Toen Mondoweiss hem enkele dagen voor zijn aanhouding in een interview vroeg naar de aanvallen waaraan het Kamal Adwanziekenhuis werd blootgesteld, zei Dr. Abou Safiya vol overtuiging: “We zullen weggaan wanneer de laatste Palestijn het noordelijke deel van Gaza verlaat. We zullen blijven en de aanwezigen blijven dienen."

"Dit is een humanitaire missie en onze boodschap aan de wereld is dat wij humanitaire zorg verlenen en daarbij niet mogen worden gehinderd. We hebben ons geëngageerd om zorg te bieden aan zij die het nodig hebben en wij zullen onze eed als artsen gestand doen, hier, in het Kamal Adwan-ziekenhuis.”

Er circuleren geruchten dat Dr. Abou Safiya is opgesloten in de beruchte folgergevangenis Sde Teiman

Na de ontvoering van Dr. Abou Safiya circuleerden er geruchten dat hij was opgesloten in de beruchte Israëlische foltergevangenis Sde Teiman, waarvan bewezen is dat Palestijnse gevangenen er worden gefolterd en vermoord.

Door CNN gebrachte getuigenissen van voormalige gevangen die recent uit Sde Teiman werden vrijgelaten, zeggen dat ze de naam van Dr. Hussam Abou Safiya hadden horen roepen en dat zij van mensen die de arts hadden gezien, hadden gehoord dat hij gefolterd was geweest, waardoor het bloed uit zijn ogen liep.

De organisatie Physicians for Human Rights Israel (PHRI) liet weten dat ze een petitie hadden ingediend bij het Israëlische Hooggerechtshof met als voornaamste eis de onmiddellijke onthulling van de verblijfplaats van Dr. Abou Safiya.

Het leger beweerde dat Dr. Abou Safiya ervan verdacht werd een terrorist te zijn

Op 2 januari zei de organisatie dat het leger hun had laten weten “dat uit een onderzoek geen enkele aanwijzing bleek dat de betrokken persoon was aangehouden of opgesloten”, een bewering die rechtstreeks de beweringen van ooggetuigen in het ziekenhuis tegenspreekt.

Een dag later echter, en te midden almaar meer druk van mensenrechtengroepen, bevestigde het leger dat het Dr. Abou Safiya had opgesloten en dat hij “momenteel werd onderzocht door de Israëlische strijdkrachten”.

Het leger beweerde verder dat Dr. Abou Safiya ervan verdacht werd een terrorist te zijn en een een rang had in Hamas. Israël heeft ter rechtvaardiging van hun opsluiting en foltering herhaaldelijk gelijksoortige ongegronde beschuldigingen gebruikt tegen andere Palestijnse artsen uit Gaza.

De familie van Abou Safiya heeft een verklaring uitgegeven met getuigenissen van vrijgelaten gevangenen, die bevestigden dat hij was opgesloten in de Sde Teiman gevangenis en mishandeld en vernederd werd. Zo moest hij al zijn kleren uittrekken en werd hij ingezet als menselijk schild.

De ontvoering van Dr. Abou Safiya richt opnieuw de schijnwerpers op het Israëlische patroon van belegering van ziekenhuizen in Gaza, ontvoering, foltering en moord van medisch personeel

“Sinds het begin van de oorlog in Gaza heeft mijn vader buitengewone inspanningen gedaan om het gammele gezondheidssysteem te ondersteunen. Hij is een steun en hulp geweest voor de patiënten van Noord-Gaza, die het hoofd moesten bieden aan de moeilijkste omstandigheden van een verstikkende belegering die 84 dagen duurde met bombardementen, honger, onderdrukking en ontberingen.”

“In die periode verloor onze vader zijn geliefde zoon Ibrahim en raakte hij zelf ernstig gewond, en tot vandaag lijdt hij aan de gevolgen ervan. Desondanks is onze vader in alle eerlijkheid zijn plicht blijven doen. Vandaag is hij opgesloten in de Israëlische Sde Teiman gevangenis, die bekend staat voor zijn misdaden tegen Palestijnse gevangenen.”

De familie riep de internationale humanitaire organisaties en de Wereldgezondheidsorganisatie op onmiddellijk tussen te komen om de arts te beschermen en zijn leven te redden voor het te laat was.

“We roepen alle artsen ter wereld op tot dringende en onmiddellijke actie om druk uit te oefenen op de bezettingsoverheid met het oog op de vrijlating van Dr. Hussam Abou Safiya, voor hij het lot ondergaat van de vele artsen en medisch personeel die bezweken aan de foltering of opzettelijke medische verwaarlozing, of die tot op heden vermist blijven”, zei de familie.

VN-experts hebben bevestigd dat sinds september 2024, minstens drie Palestijnse artsen het leven lieten in een Israëlische gevangenis

Zoals de familie heeft opgemerkt heeft de ontvoering van Dr. Abou Safiya opnieuw de schijnwerpers gericht op het Israëlische patroon van belegering van ziekenhuizen in Gaza, ontvoering, foltering en moord van artsen en medisch personeel in de gevangenis.

Het bekendste geval is dat van de Palestijnse arts Adnan al-Bursh, hoofd van de afdeling orthopedie van het al-Shifaziekenhuis in Gaza-stad. Naar verluidt werd Al-Bursh zwaar gefolterd in Sde Teiman voor hij werd overgebracht naar een andere gevangenis waar hij, volledig naakt, op de binnenplaats werd achtergelaten om te sterven. Sinds september 2024 hebben VN-experts bevestigd dat minstens drie Palestijnse artsen uit Gaza het leven lieten in een Israëlische gevangenis.

Volgens getuigenissen van Human Rights Watch, afkomstig van gevangenen die tijdens de Israëlische belegering van een ziekenhuis werden ontvoerd, moesten de gevangenen zich volledig uitkleden, en werden ze gedurende verschillende opeenvolgende weken geslagen, geblinddoekt en geboeid.

Ze werden tevens onder druk gezet om te bekennen dat ze lid waren van de Hamasbeweging, waarbij Israëlische officiers hen bedreigden met levenslange opsluiting en verkrachting, en dat hun families in Gaza zouden worden vermoord als ze niet bekenden.

Op het ogenblik van de publicatie, één week nadat Dr. Abou Safiya werd gevangengenomen, is er nog altijd niets geweten over zijn exacte locatie en zijn toestand.

Lees ook:

- De mensheid mag niet wegkijken: bescherm zorgsysteem in Gaza - Dringend: Actie 6 januari in Brussel voor vrijlating Dr. Hussam Abu Safia

Dit artikel verscheen eerder op Mondoweiss. De vertaling is van Marina Mommerency.