Dit is nooit gezien en dreigt een ongekende bedreiging voor de journalistiek te veroorzaken. De Britse politie heeft herhaaldelijk geprobeerd de wachtwoorden van de telefoons van de Britse onafhankelijke journalist Richard Medhurst te verkrijgen.

Hij is de eerste journalist die in Londen is gearresteerd onder Sectie 12. Zijn analyses en commentaren op het bloedbad in Gaza – dat door Amnesty International als genocide is aangemerkt – zijn door de politie geïnterpreteerd als steun aan organisaties die in het VK verboden zijn, zoals Hamas en Hezbollah.

Als Medhurst wordt aangeklaagd en veroordeeld onder Sectie 12, riskeert hij veertien jaar gevangenisstraf

Medhurst, zoon van twee VN-vredeshandhavers, werd afgelopen augustus gearresteerd op luchthaven Heathrow in Londen. Zodra hij landde, werd hij door zes politieagenten van het vliegtuig gehaald.

In een interview met Il Fatto Quotidiano vertelde Medhurst dat hij onderweg was naar het Beautiful Days Festival, waar hij zou spreken met voormalig Brits ambassadeur Craig Murray en Britse rapper Lowkey.

Hij werd bijna een hele dag vastgehouden, twee uur lang ondervraagd, en zijn twee telefoons, oordopjes, kabels, microfoons en simkaarten werden in beslag genomen. Sindsdien wordt Richard Medhurst onderzocht op terrorisme. Als hij wordt aangeklaagd en veroordeeld onder Sectie 12, riskeert hij veertien jaar gevangenisstraf.

De Britse journalistenbond, de NUJ, en de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ) hebben zijn arrestatie en het gebruik van antiterrorismewetten tegen journalisten “gewoon omdat ze hun werk uitvoeren” publiekelijk veroordeeld.

Richard Medhurst had een iPhone en een Google Pixel bij zich met een Graphene-besturingssysteem, dat privacygericht is en als bijzonder veilig wordt beschouwd. Hij weigert de wachtwoorden te overhandigen omdat, zoals op de telefoons van alle journalisten, deze informatie bevatten die zijn bronnen zou kunnen identificeren.

Voor een journalist betekent het overhandigen van wachtwoorden aan de politie vaak het overhandigen van de namen en contactgegevens van zijn bronnen.

Het recht om deze te beschermen wordt erkend voor elke journalist in de vrije wereld en bevestigd door vele uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, omdat als wij journalisten degenen die vertrouwelijk met ons spreken niet beschermen, niemand meer vertrouwelijk met ons zal spreken.

Deskundigen, geraadpleegd door Il Fatto Quotidiano, zoals Steven Murdoch, professor beveiligingstechniek aan University College London, zijn van mening dat de politie op basis van publiek beschikbare informatie vanaf juli vorig jaar geen kans heeft om de informatie uit de Graphene-telefoon te halen met de bekende technologie van het Israëlische bedrijf Cellebrite.

Als de Britse autoriteiten hun zin krijgen, is geen enkele journalist die naar Londen reist nog veilig

En met andere technologieën? Murdoch noemt de XRY-software van MSAB: “Er is minder publiek bekend over XRY, dus het is moeilijk te zeggen of het de politie in staat zou stellen gegevens te verkrijgen.”

De Britse autoriteiten kunnen ook naar de rechtbank stappen en een rechter vragen om de journalist te bevelen de wachtwoorden te overhandigen. Als Richard Medhurst dit niet doet, riskeert hij twee tot vijf jaar gevangenisstraf.

Il Fatto Quotidiano probeerde te achterhalen of er andere gevallen zijn in westerse democratieën waar journalisten gevangenis riskeren als ze hun wachtwoorden niet overhandigen. Helaas hebben noch de Internationale Federatie van Journalisten noch Reporters Zonder Grenzen (RSF) hierover statistieken.

Maar Rebecca Vincent, die de campagnes van RSF leidt, heeft geen twijfels: “We hebben gevallen gevolgd waarin autoriteiten journalisten dwongen wachtwoorden te onthullen of anderszins hun apparaten verstoorden in elke regio van de wereld, van westerse democratieën tot meer autoritaire regimes”, vertelt ze aan onze krant.

“De impact is hetzelfde: op zijn best intimideert het journalisten die aan gevoelige onderwerpen werken, en op zijn slechtst wordt de bescherming van journalistieke bronnen gecompromitteerd.”

De Britse politie betwist niet dat Medhurst journalist is en dat de in beslag genomen telefoons hulpmiddelen zijn die worden gebruikt in de journalistieke beroepspraktijk.

Het probleem is echter dat ze desondanks toegang tot de gegevens eisen via een procedure als deze: de journalist onthult wachtwoorden, de informatie in de telefoons komt in handen van een ‘onafhankelijke’ politieagent of advocaat, die moet beslissen welke gegevens worden beschermd door journalist-bronvertrouwelijkheid en welke niet.

Kortom, een manier om gevoelige informatie op een presenteerblaadje aan de Britse regering te geven. Als de Britse autoriteiten hun zin krijgen, is geen enkele journalist die naar Londen reist nog veilig.

Dit artikel verscheen eerder op Il Fatto Quotidiano.