1 januari 2025

Beste heer formateur Bart De Wever,

De afgelopen maanden werden gaandeweg tipjes van de sluier opgelicht van wat er in uw regeerakkoord zou staan. In de krant van De Morgen van 4 december, stond er nog een artikel te lezen met de voorstellen uit de laatste onderhandelingsnota van Theo Francken.

De maatregelen die op tafel liggen met betrekking tot migratie, deden ons schrikken.

Mensenrechten

Als organisatie die dagelijks in aanraking komt met de realiteit van het migratiebeleid, in het bijzonder het asielbeleid, zijn wij gealarmeerd door het gebrek aan besef van de menselijke kost die uw maatregelen met zich zouden meebrengen. Fundamentele mensenrechten zouden verder met de voeten getreden worden, en dat heeft niet enkel gevolgen voor vluchtelingen, maar ook voor de hele Belgische samenleving.

Verschillende rechtbanken hebben de Belgische staat al meer dan 9000 keer veroordeeld in verband met het recht op onderdak

Ten eerste is er de kwestie van de opvangplaatsen. Elke migrant die in België toekomt, heeft volgens de Conventie van Genève niet enkel het recht om asiel aan te vragen, maar ook recht op onderdak zolang die aanvraag in procedure is.

De Belgische overheid faalt consequent om dat fundamentele recht in te willigen. De afgelopen jaren hebben verschillende rechtbanken de Belgische staat daarvoor al meer dan 9000 keer veroordeeld.

In de VRT-uitzending De Afspraak van 29 november gaf Theo Francken aan dat de volgende regering wil snoeien in het opvangnet. Er wordt gesproken over het terugschroeven van opvangplaatsen van 35.000 tot 11.000 over de komende vijf jaar.

Dat is een verpauperingsbeleid. We hebben het enkele jaren geleden al gezien toen 250 vluchtelingen in een tentenkamp rond het Klein Kasteeltje moesten zien te overleven.

Mannen, vrouwen en kinderen belanden op straat, zonder dat hen enig perspectief gegeven wordt. Dit drijft mensen tot wanhoop en duwt hen in de criminaliteit en illegaliteit.

Meer nog: na 9000 veroordelingen het probleem doelbewust verergeren staat haaks op de rechtspraak van de Belgische arbeidsrechtbanken en van het Europees Hof van de Rechten van de Mens. Dit beleid ondergraaft de Rechtsstaat. Waar u zo hard tekeer gaat tegen “de straffeloosheid”, geldt diezelfde verontwaardiging blijkbaar niet voor de mensenrechtenschendingen van onze regering.

Maar het recht op huisvesting is niet het enige fundamentele recht dat de regering met voeten wil treden. We weten allemaal dat een leefloon het absolute minimum is om in onze samenleving te functioneren. Toch lezen we in uw nota’s dat u gedurende de eerste vijf jaar van de erkende vluchteling, zijn recht op een leefloon zou willen vervangen door ‘het recht op een inburgeringsbudget’ of zelfs door voedselbonnen.

Dit beleid ondergraaft de Rechtsstaat

En dat alles voor een besparing van 500 miljoen euro. Wat een onrecht tegenover mensen die oorlog, economische ontwrichting of klimaatrampen ontvluchten.

Dagelijks zien wij hoe mensen die ondanks de traumatische bagage die zij meedragen ten gevolge van het moeten vluchten, hun uiterste best doen om hun plaats te vinden in de Belgische samenleving. Uw voorstel zou de weinige stabiliteit die deze mensen kennen, verder ontnemen.

En nog los van dit verarmingsbeleid dat mensen in de marginaliteit zal duwen, moeten we het ook hebben over de fundamentele mensenrechten.

Naar aanleiding van de erbarmelijke omstandigheden waarin Joodse vluchtelingen terechtkwamen in de jaren 30, bepaalde de Conventie van Genève dat vluchtelingen nooit een ander statuut mogen hebben dan autochtone inwoners.

Door vluchtelingen nu slechts recht te geven op een lagere uitkering dan Belgen, veegt u ook daaraan uw voeten. Dergelijke maatregelen zijn een hellend vlak.

© Amnesty International/Aysenur Özdemir

Symptoombestrijding

Al uw voorstellen staan zogezegd in het kader van het beperken van de instroom van migratie.

Ze richten zich helemaal niet op de oorzaken van migratie, zoals economische onstabiliteit en oorlog. Integendeel: de volgende regering zou zelfs het budget voor ontwikkelingshulp willen halveren en jaarlijks 4 miljard extra investeren in defensie daar waar iedereen weet dat alleen onderhandelingen en diplomatie de oplossing kunnen brengen.

Om grote budgettaire problemen op te lossen wil u de instroom van migranten beperken. Dat zal een miniem budgettair effect hebben maar wel een groot ideologisch effect met populistische inslag dat sociale vooroordelen verder zal voeden.

Zolang de oorzaken van migratie niet duurzaam aangepakt worden, zullen de ontradende maatregelen de migratie niet beperken

Boven de reeds aangehaalde voorstellen, liggen er ook maatregelen ter discussie. Een ervan is het opsluiten van mensen zonder geldig verblijf (men zaait verwarring door over criminelen te spreken) in Kosovo. Een tweede denkpiste zijn de woonstbetredingen en een derde het mogelijk maken om gezinnen met kinderen op te sluiten in gesloten centra.

Zolang er geen duurzaam werk gemaakt wordt van de oorzaken van migratie, zullen die ontradende maatregelen de migratie helemaal niet beperken. Ze zullen enkel tot gevolg hebben dat de menselijke kost van het beleid aanzienlijk toeneemt.

Alarmbel

Beste heer formateur Bart De Wever, de voorstellen rond migratie maken ons bezorgd. De regering die stelt migratie te willen tegengaan, zal minder moeite doen om de oorzaken van migratie aan te pakken.

De regering die stelt dat ze irreguliere migratie en criminaliteit wil tegengaan, duwt meer dan ooit kwetsbare gezinnen in armoede, marginaliteit en clandestiniteit. De regering die stelt dat vluchtelingen moeten “integreren”, ondergraaft de weinige zekerheid die die mensen hebben.

Met deze maatregelen bekampt u niet extreem rechts maar brengt u juist nog meer hardvochtigheid in onze maatschappij

Onze organisatie trekt daarom aan de alarmbel. Met de voorliggende maatregelen wilt u zogezegd extreem rechts bekampen. Maar u brengt juist nog meer hardvochtigheid in onze maatschappij. Wij roepen op tot een warme en solidaire samenleving waarin mensen die migreren ondersteund worden, in plaats van in de marge geduwd.

Bovendien brengt een menselijke aanpak grotere veiligheid in onze straten en wijken.

Met vriendelijke groeten,
Vriendschap Zonder Grenzen.
Riet Dhont
Gil Puystiens