Het hyperkapitalisme is de ver doorgedreven vorm van kapitalisme die al onze maatschappelijke domeinen binnendringt. Gedreven door een neoliberale ideologie ontwricht het niet alleen de economische sfeer, maar heeft het ook invloed op ecologische, maatschappelijke, politieke en culturele dimensies.
Het systeem leidt vanzelfsprekend tot economische uitbuiting, waarbij werknemers worden gereduceerd tot een handelswaar op de arbeidsmarkt. Wie niet competitief genoeg is, wordt uitgesloten en draagt volgens het systeem zelf de schuld van zijn falen.
Tegelijkertijd vervreemdt dit systeem mensen van elkaar door concurrentie centraal te stellen, wat solidariteit ondermijnt en een kwalitatieve samenleving ondergraaft.
De democratie zoals die door het liberalisme wordt gepresenteerd, is in werkelijkheid een lege huls
Hyperkapitalisme tast onze democratie aan. De democratie zoals die door het liberalisme wordt gepresenteerd, is in werkelijkheid een lege huls. Het betreft een bestuursvorm die voorbijgaat aan de economische greep van kapitaal op de samenleving.
Het heeft geen oog voor de diverse wegen waarlangs het kapitaal zijn wil oplegt aan de politiek. Politieke structuren worden namelijk gedomineerd door de belangen van het kapitaal. De schijn van vrijheid en gelijkheid is slechts een façade.
Ook op cultureel vlak heeft het kapitalisme zijn stempel gedrukt. Door de vermarkting van cultuur slaagde de heersende klasse erin om zijn invulling van cultuur op te leggen aan de gehele samenleving. Cultuur wordt gereduceerd tot koopwaar en de arbeiderscultuur wordt gemarginaliseerd.
De digitalisering heeft geleid tot een hyper-individualisering, waardoor mensen meer dan ooit geïsoleerd zijn
Een belangrijke pijler van het hyperkapitalisme is de controle over informatie. Via technologie en media heeft het een ongekende macht over menselijke gedragingen en opinies verworven. De informatica-giganten beschikken over de technieken om het menselijk gedrag wereldwijd te ontleden, te bepalen, te voorspellen en te commercialiseren, vaak zonder medeweten van de betrokkenen.
Sociale media hebben gebruikers afhankelijk gemaakt en hen gereduceerd tot mediagebruikers die ongemerkt worden gemanipuleerd. Tegelijkertijd heeft de digitalisering geleid tot een hyper-individualisering, waardoor mensen meer dan ooit geïsoleerd zijn. Dit heeft geleid tot een desintegratie van solidariteit en een toename van onverdraagzaamheid, racisme en xenofobie.
De nood aan sociaal verzet
Sociaal verzet is een essentiële reactie op de wereldwijde onderdrukking door hyperkapitalisme. Dit verzet moet niet alleen lokaal, maar ook grensoverschrijdend georganiseerd worden. Traditionele actiemiddelen zoals stakingen en boycots blijven relevant, maar moeten worden aangevuld met nieuwe strategieën die rekening houden met de invloed van sociale media en globalisering.
De strijd tegen het overwicht van kapitaal in de informatiestromen is cruciaal. Het nastreven van een evenwicht in de informatievoorziening kan bijdragen aan een meer rechtvaardige samenleving. Een politiek van informatiebeheersing door de invloed van kapitaal in de informatiestromen in te perken, kan daarbij soelaas bieden.
Traditionele actiemiddelen moeten worden aangevuld met nieuwe strategieën die rekening houden met de invloed van sociale media en globalisering
Daarnaast is het essentieel dat sociale bewegingen opnieuw de banden met politieke partijen herstellen. Zonder een sterke politieke basis blijft sociaal verzet ontoereikend. Politieke en sociale strijd zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en beide zijn nodig om de effecten van het hyperkapitalisme te bestrijden.
Wereldwijde samenwerking is noodzakelijk, omdat de problemen die voortkomen uit hyperkapitalisme grensoverschrijdend zijn. Internationale solidariteit en samenwerking bieden hoop voor een betere toekomst. De opkomst van sociale verzetsbewegingen wereldwijd toont aan dat er nog steeds een sterke basis is voor gezamenlijke actie.
Het behoud van menselijke waardigheid en sociale weerbaarheid vereist een brede, gecoördineerde aanpak op sociaal, ecologisch, politiek en pedagogisch vlak. Sociaal verzet is niet alleen een kwestie van overleven, maar ook van menselijkheid. Ondanks de obstakels en uitdagingen biedt de wereldwijde groei van verzetsallianties inspiratie en vertrouwen in de voortzetting van de strijd tegen kapitalistische onderdrukking.
Dit is een ingekorte versie. Het volledige artikel kan je hier lezen.