Nee, er komen geen vredevolle tijden aan. Aankomende president Trump heeft zijn kabinet volgepropt met oorlogshaviken en hij spoort nu ook Europa aan om de oorlogsinspanningen sterk op te drijven.
Chantage van Trump
Trump heeft Europese functionarissen laten weten dat NAVO-leden minimaal 5 procent van hun bruto binnenlands product (BBP) aan defensie moeten besteden. Dat is meer dan een verdubbeling van de huidige doelstelling van 2 procent.
Hoewel slechts 23 van de 32 NAVO-lidstaten momenteel voldoen aan de 2 procent-norm, zou Trump eventueel bereid zijn een compromis te sluiten op 3,5 procent als onderdeel van onderhandelingen.
Mark Rutte: “Het is tijd om over te schakelen op een oorlogsmentaliteit”
Trump koppelt de eis van hogere defensie-uitgaven aan economische voordelen voor bondgenoten. Landen die niet voldoen, zouden geconfronteerd kunnen worden met strengere handelsvoorwaarden, zoals hogere tarieven tot 20 procent. Een lager tarief zou mogelijk worden overwogen als landen instemmen met de voorgestelde verhogingen.
Tijdens zijn verkiezingscampagne had Trump NAVO-bondgenoten beschuldigd van het “parasiteren” op defensie-inspanningen van de VS. Hij stelde dat de oorlog in Oekraïne vooral een Europese verantwoordelijkheid is en dat de VS zich meer zou moeten richten op de groeiende dreiging van China in de Stille Oceaan.
Mark Rutte, de nieuwe NAVO-baas, zit op dezelfde golflengte. In een speech op 12 december wakkerde hij de oorlogszucht aan: “Het is tijd om over te schakelen naar een oorlogsmentaliteit. En onze defensieproductie en defensie-uitgaven een turboboost te geven.” Hij wil dat NAVO-landen hun uitgaven verhogen tot 3 procent van het BNP.
Sociale kaalslag
De verhoogde oorlogsuitgaven zullen grote financiële offers vragen van NAVO-landen. En het gaat hier niet over kleine bedragen. Een verhoging tot 3,5 procent zou voor de Europese NAVO-landen neerkomen op een jaarlijkse meeruitgave van 275 miljard euro. Een verhoging tot 5 procent loopt al op tot een jaarlijkse meeruitgave van 550 miljard euro.
Voor België zou de 3,5 procentnorm een jaarlijkse meeruitgave betekenen van 13,4 miljard euro
Voor ons land zou de 3,5 procentnorm neerkomen op een jaarlijkse meeruitgave van 13,4 miljard euro en de 5 procentnorm op 22,4 miljard. Dat belooft voor de begrotingsonderhandelingen. Nu al zitten we met een begrotingstekort van 26 miljard euro.
Als Trump zijn goesting krijgt of onze politici voor hem in het zand kruipen en meeheulen met de oorlogskoorts, dan zal het nu al aanzienlijke tekort met de helft toenemen of zelfs bijna verdubbelen.
Het geld moet ergens vandaan komen. Tenzij de grote vermogens worden aangesproken – wat gezien de huidige onderhandelingen zo goed als onbestaande is – zal dat onvermijdelijk ten koste gaan van sociale uitgaven. Dus: meer tanks maar minder pensioen, meer jachtvliegtuigen maar meer betalen voor onderwijs, gezondheidszorg of andere publieke dienstverlening.
Zelfs als we uitgaan van het compromisvoorstel van Trump (3,5 procent) dan moeten we 13,4 miljard meer ophoesten voor de oorlogsindustrie. Als dit bijvoorbeeld zou verhaald worden op de pensioenen dan zouden die met een vijfde moeten dalen. In zijn maximaal voorstel (5 procent) zou dat zelfs neerkomen op een derde van de pensioenen.
Twee vragen
Twee grote vragen dringen zich op. De eerste en meest belangrijke vraag: gaan wij met zijn allen mee in de oorlogshysterie? Gaan we het Militair Industrieel Complex achterna hollen en zijn we werkelijk bereid “om te sneuvelen” zoals van ons gevraagd wordt?
Dat Rusland een bedreiging vormt is een fabeltje. Het is een perfect excuus om de oorlogskoorts aan te zwengelen. Kijk gewoon naar de budgetten van de NAVO versus die van Rusland. In een conventionele confrontatie is het Russisch leger totaal geen partij voor de NAVO.
Als het tot een confrontatie zou komen, dan bestaat er wel een grote kans dat dit uitdraait op een nucleair conflict. Dat is het enige waarin Rusland een pariteit heeft met de NAVO. In zo’n nucleair treffen zijn er geen overwinnaars maar alleen megaveel verliezers. Is dat wat we willen? Hier ligt nog veel werk op de plank voor de vredesbeweging.
Ten tweede, als er dan toch toegeven wordt aan de oorlogskoorts, vanwaar zal men het geld dan halen? Zullen politici dat andermaal verhalen op de gewone mensen of zullen ze de moed hebben om aan te kloppen bij de grote vermogens? Jaarlijks transfereren Belgische rijkelui voor meer dan 200 miljard euro naar belastingparadijzen.
Aan geld geen gebrek dus. Nu nog de moed. Aan de vakbonden en andere middenveldorganisaties om de politici daarin een beetje te helpen.
Lees ook: Is Europa op weg naar oorlog?