De onrust in Georgië begon nadat premier Irakli Kobajidze op 28 november aankondigde dat de autoriteiten de onderhandelingen over toetreding tot de EU opschorten tot eind 2028.
Daar had hij zo zijn redenen voor. De EU, in de feiten steeds meer een verlengstuk van de NAVO, probeert haar tanende invloed te behouden. Wat zij te bieden heeft, is niet zo attractief.
Landen zoals Georgië die met de EU ‘in associatie’ gaan moeten de eigen belangen ondergeschikt maken. Richtlijnen uit Brussel moeten worden nageleefd, zelfs als ze de situatie van de lokale bevolking slechter maken.
Soevereiniteit?
Voor Georgië zou het overnemen van de EU-sancties tegen Rusland alleen maar miserie brengen. De huidige vrij gunstige economische situatie zou onmogelijk zijn mocht Georgië de vijandige koers tegen Rusland en China steunen.
China bouwt een diepzeehaven aan de Georgische Zwarte Zeekust en Rusland is Georgië’s belangrijkste handelspartner. Georgië krijgt China’s steun via het “One Belt One Road”-initiatief. De regering van premier Irakli Kobakhidze kiest bewust voor neutraliteit. China en Rusland hebben daar geen probleem mee, de EU duidelijk wel.
Als buurland van Rusland is Georgië strategisch gezien van groot belang voor het Westen
Niet voor niets werd in 2008, samen met de uitnodiging aan Oekraïne, ook voor Georgië de deur naar NAVO-lidmaatschap op een kier gezet. Als buurland van Rusland is Georgië strategisch gezien van groot belang voor het Westen.
Een toenemende verwijdering tussen Georgië en de EU raakt dus ook de NAVO en de belangen van de westerse hegemonie. Met het ‘inlijven’ van Georgië zou de omsingeling van Rusland nog sterker worden.
De retoriek over democratie en respect voor soevereiniteit zijn een dunne dekmantel. De EU en de NAVO erkennen zogezegd soevereiniteit, maar eigenlijk willen ze enkel onderdanigheid. Respect voor democratie houdt op wanneer die niet in het voordeel van het Westen uitpakt.
Kaart: Ssolbergj, Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0
Dat geldt niet alleen voor Georgië ook voor EU-lidstaat Roemenië. Daar won de NAVO-kritische outsider Calin Georgescu de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. De EU greep in en het Roemeense Grondwettelijk Hof annuleerde de verkiezing.
De zogenaamd wettelijke basis daarvoor is de “Digital Service Act”. Rusland zou via sociale media de verkiezing hebben gemanipuleerd en Georgescu bevoordeeld. Het Roemeense Hof benoemt echter geen enkele concrete Russische bron voor de manipulatie. Toch moeten de verkiezingen over gedaan worden.
Deze redenering van de EU kan eigenlijk zo goed als altijd gebruikt worden. Dat bedreigt elke toekomstige verkiezing.
Vreedzaam democratisch protest?
Na de verkiezingsoverwinning van de partij “Georgische Droom”, braken protesten uit die sterk doen denken aan de Maidanopstand in Oekraïne in 2013-2014: protesten die van buitenaf aangewakkerd worden. Duitse politici mengen zich momenteel actief in die protesten. Zo ondersteunt Michael Roth (Sozialdemokratische Partei Deutschlands) de beweging ter plaatse.
Wat opvalt zijn de twee maten en twee gewichten. Terwijl de bestorming van het Capitool in de VS en een aanval op de Reichstag in Duitsland nog tot grote zorgen leidden over de democratie, wordt de bestorming van het parlement in Tbilisi beschreven als burgerlijke ongehoorzaamheid van “democraten”.
Demonstranten gooien vuurwerk, brandbommen, glazen en ijzeren flessen naar de ordehandhavers. Tientallen mensen – waaronder demonstranten, journalisten en 143 politieagenten – raakten naar verluidt gewond tijdens de rellen.
Premier Kobajidze verzekerde dat het scenario van de Oekraïense Maidan zich niet zal herhalen in Georgië
De Georgische president Salome Zurabishvili, die in Parijs is geboren en zowel de Franse als Georgische nationaliteit heeft, beweert dat de regering onrechtmatig is, want aan de macht gekomen via verkiezingsfraude.
Bewijzen toont ze niet, en uit een officieel onderzoek bleek geen spoor van manipulatie. Desondanks verspreiden zij en westerse media het verhaal van “gestolen verkiezingen”. Ze riep studenten op om “hun solidariteit te betuigen” met de demonstranten.
Armworstelen tussen president en premier
Zurabishvili’s ambtstermijn liep af op 14 december. Ze wil echter aanblijven tot er een nieuwe regering is. Tijdens haar bezoek aan Frankrijk voor de heropening van de Notre-Dame vroeg ze de steun van westerse staatshoofden.
Volgens de Georgische regering is haar eigenmachtig optreden in het buitenland in strijd met de grondwet. Duidelijk in elk geval is dat Zurabishvili naar de pijpen van het Westen danst.
Premier Kobajidze verzekerde dat “het scenario van de Oekraïense Maidan zich niet zal herhalen in Georgië”, verwijzend naar de gebeurtenissen die plaatsvonden in dit Slavische land tussen 2013 en 2014, toen demonstraties uitbraken na de opschorting van de associatie met de EU.
De escalatie is duidelijk nog niet afgelopen
De regeringsleider legde uit dat het land tegen 2028 economisch voorbereid zal zijn om onderhandelingen met Brussel te beginnen en meer dan 90 procent van zijn verplichtingen in het kader van de associatieovereenkomst met de EU na te komen.
Reacties uit het Westen
De hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Kaja Kallas, bekritiseerde de Georgische regering en zei dat ze “het volk en hun keuze voor een Europese toekomst steunt”. De Estse zei dat “Georgië de weg naar de EU niet volgt en dat het land democratisch terugkrabbelt (…) Dit zal directe gevolgen hebben van de kant van de EU”.
Vorige week kondigden de VS aan om zijn strategisch partnerschap met Tbilisi op te schorten. Matthew Miller van ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat de beslissing genomen werd na “verschillende antidemocratische acties” van de regeringspartij.
De escalatie is duidelijk nog niet afgelopen.
