Op zoek naar feiten en oorzaken
Op deze vragen over zeer precieze feiten, bestaan er in de wereld twee zeer tegenovergestelde antwoorden. De VS en Europa enerzijds, het Globale Zuiden anderzijds.
Wij Westerlingen hoorden maar één versie: die van de Israëlische leiders, doorgegeven door een overvloed van … Westerse correspondenten, benoemd door de directies van de grote Westerse media. Heeft het Westen altijd noodzakelijk gelijk of zouden we er goed aan doen ook naar andere standpunten te luisteren?
Zelfs in Frankrijk, België en Zwitserland vinden we deze twee zeer tegenovergestelde meningen. Hoe is dit mogelijk? Ligt het aan de geografische afkomst? Aan de verschillende informatiebronnen? Aan de vooroordelen?
Het boek, waarvan dit de inleiding is, heeft tot doel, de feiten te verifiëren en deze belangrijke vragen te verduidelijken.
Oorlogen die we niet begrijpen
De Verenigde Staten vallen uiteen in twee kampen. Frankrijk in drie. Europa ziet zich bedreigd door verlamming of explosie. De haatberichten en onverdraagzaamheid dringen de politieke en mediatieke ruimte binnen. De sociale media, aanvankelijk debatruimtes, verworden tot zones van censuur, excommunicaties en het “ieder-voor-zich”.
Hoe hieruit geraken?
Door te beginnen met de feiten te verifiëren. Door onze informatie te controleren. Door de confrontatie van de bronnen en hun verschillende versies samen te organiseren. Door de herkomst van de conflicten, de hoofdverantwoordelijken te zoeken.
Door uit de val van simplismen als “de beschaving tegen de barbarij” of “goed tegen kwaad” te ontsnappen en door het vraagstuk van het kolonialisme te verduidelijken.
Het is dringend. Vandaag vermeerderen de oorlogen zich. Die waar men veel over praat én die waar men zelden over praat. Maar er is één gemeenschappelijk punt: het Europese publiek begrijpt ze niet, het voelt zich verloren, overbevraagd, machteloos en verzinkt in passiviteit.
Welnu, “als het volk alles wist, zou de oorlog morgen stoppen”, legde David Lloyd George uit, de Britse eerste minister tijdens de Eerste Wereldoorlog.
“Als het volk alles wist, zou de oorlog morgen stoppen”
De nood aan “test-media”
Als we goed nadenken: waar komen onze meningen over een conflict vandaan? Van de pers die we lezen, de tv-zenders die we bekijken, de sociale netwerken die we bezoeken. Vandaar komen ook onze indrukken of zekerheden over de verantwoordelijkheden van de ene of de andere, onze gevoelens over de goeden of de slechten, onze vrees en ook onze angsten.
Het beeld van de Arabier, de moslim, de Palestijn komt niet uit het niets. Het is gecreëerd. Net zoals het beeld van Israël.
Zie daar waarom het essentieel is onze informatie te verifiëren en de media die ons beïnvloeden te testen. Inderdaad, in een oorlog zijn er altijd twee kampen, en dus ook twee versies van propaganda en twee versies van de feiten. Hebben we de tijd genomen om hen te confronteren, om hen aan de leugendetector te onderwerpen en de dingen die niet gezegd worden te achterhalen?
Het beeld van de Arabier, de moslim, de Palestijn komt niet uit het niets, het is gecreëerd
Individueel is dit zeer moeilijk, ja zelfs onmogelijk voor wie een job heeft. Om deze reden heeft Investig’Action het “Collectief Test-Médias” op poten gezet.
Een groep van “zoekers-onderzoekers” – sommigen voltijds, anderen in hun vrije tijd – hebben zich gedurende één jaar samen gezet om de beelden en het discours van de media in Frankrijk, België en Zwitserland te verifiëren en te onderzoeken. En ook die van de VS, die een sleutelrol spelen in de verspreiding van informatie wereldwijd, want ze worden vaak klakkeloos overgenomen. Meestal zonder dit te vermelden.
In vraag durven stellen
Waarom? Dat is uiteraard de vraag die we stellen in dit boek. Waarvan de onthullingen u zullen verrassen. Net zoals ze vele mensen waarmee we ter voorbereiding van dit boek gesproken hebben, hebben verrast.
Wij wilden de impact van het informatiesysteem begrijpen, wij stelden de vragen: “In verband met 7 oktober, welke info leek u correct, waarin heeft u vertrouwen?”
En dan, tijdens het gesprek, simpelweg door bijvragen te stellen: “Tiens, wist u dat …?”, “Heeft men u het standpunt van de andere partij meegedeeld?”, “Hebben uw media u gezegd dat deze informatie in Israël zelf werd tegengesproken?”, “Waarom heeft men dat voor u verborgen gehouden?”
Wij hebben mensen zich zien verbazen, zich andere vragen zien stellen, persoonlijke ervaringen zien aanhalen en soms, binnen enkele minuten, alles wat men hen gezegd had in vraag zien stellen.
Dit wil niet zeggen dat wij beweren alles uit te leggen en een antwoord op alle vragen te hebben. Voor zulke soms complexe situaties zou men een internationale onderzoekscommissie moeten hebben om de feiten vast te stellen, met specifieke experten. Israël heeft zo’n commissie geweigerd en men kan zich afvragen waarom.
Maar wij hebben grondig gewerkt, alle bronnen gehoord, de waarachtigheid bediscussieerd, experten bevraagd, vragen gesteld aan de media. En u zal zien dat we vele situaties hebben uitgeklaard en achterhaald hebben wat er werkelijk gebeurd is. Met zekerheid of met sterke veronderstellingen. En wanneer we het niet weten, zeggen we dat er ook bij. In staat zijn te zeggen “Ik weet het niet”, is dat niet het begin van wijsheid en kennis?
Verrassende onthullingen
Over de voornaamste bronnen van ons onderzoek zal de lezer verbaasd zijn: ze zijn Israëlisch. In Israël zelf werd 7 oktober gezien als een diepe vernedering voor een leger dat zich onoverwinnelijk waande en dat ook met zoveel woorden zei. Men heeft zich ook afgevraagd of Netanyahu op de hoogte was dat er iets op til was.
Plots doken onverwachte onderzoeken en getuigenissen op, en analyses die zeer kritisch waren voor het leger, de inlichtingendiensten en de regering-Netanyahu. Niet om de verantwoordelijkheid van het systeem voor de uitbarsting van woede van de Palestijnen in vraag te stellen, maar om de gaten in de veiligheid van Israël te zoeken en zich af te vragen hoe Israëls militaire politiek te versterken.
Het zijn onthullingen die de officiële Israëlische versie compleet tegenspreken
Desalniettemin: hoogst interessante onthullingen zijn er gekomen door bepaalde gijzelaars, bepaalde hulpverleners en sommige militairen. Het zijn onthullingen die de officiële Israëlische versie compleet tegenspreken.
Hoorden we daarvan dingen terug in onze Franse, Belgische of Zwitserse media? Absoluut niet. En dat is net het interessante hieraan: wat de Israëlische burger in zijn media kon terugvinden, mocht het Europese publiek niet weten.
Hoe onze informatie werkt
Tot slot, een waarschuwing. Dit boek is gebaseerd op de analyse van beelden. Zoals we in vorige werken al konden vaststellen: het gewicht van het beeld is fundamenteel om de mening vorm te geven. De leidende media gebruiken en misbruiken ze maar vaak met zeer selectieve criteria: in feite door de “goede” en de “slechte” slachtoffers te onderscheiden.
Al naargelang het gekozen kamp zullen ze sommige slachtoffers en sommige gijzelaars aan u voorstellen, en andere slachtoffers en gijzelaars in de schaduw laten staan, ook al zijn die dan met 10 of 100 keer meer.
We kunnen niet toestaan dat valse informatie onze meningen beïnvloedt en de kwestie Oorlog of Vrede bepaalt
Wij gaan de beelden aan u voorstellen (behalve diegene die te hard zijn). Niet om aan sensatie; geldklopperij of voyeurisme te doen. Wel omdat ze ons beïnvloed en geconditioneerd hebben en omdat we moeten leren ze te ontcijferen en wantrouwig te staan tegenover commentaren die misleidend kunnen zijn.
Of ook nog omdat ze voor ons verborgen werden gehouden en omdat we moeten begrijpen, wie dat beslist heeft en waarom. Kortom, hoe de productie van onze informatie en onze emoties werkt.
Omdat we niet kunnen toestaan dat valse informatie onze meningen beïnvloedt en de kwestie Oorlog of Vrede bepaalt.
Dit is de inleiding pagina 9-11 van het boek ‘7 Octobre – Enquête sur la journée qui a changé le monde’ (‘7 oktober – onderzoek van de dag die de wereld heeft veranderd’) van onderzoeksjournalisten Michel Collon en Jean-Pierre Bouché, gepubliceerd door de organisatie Investig’Action.
Het boek kan je hier bestellen. Het kost 25 euro. Vertaling van dit hoofdstuk door Bart Dewil.