De val van Assad en de regionale verschuivingen kunnen niet los worden gezien van de mondiale context: die van een confrontatie tussen de unipolaire hegemonie van de VS en de opkomst een multipolaire wereld.

Dit mondiale conflict vormt het verband tussen de oorlog in Oekraïne, de oplopende spanningen in Azië, de tegenslagen voor Frankrijk en de EU in de Sahel, de verslechterende relatie tussen Marokko en Algerije, de openlijke dreigementen van Donald Trump aan het adres van China, enzovoort.

Nationale en regionale kwesties kunnen tijdelijk voorrang krijgen, maar op de lange termijn zijn het internationale kwesties die onze wereld diepgaand vormgeven.

Syrië van Assad was cruciaal voor As van het Verzet

Wat Syrië betreft, is het regionale strategische doel gemakkelijk te herkennen: Het vernietigen van wat Palestijnse verzetsstrijders de “As van het Verzet” noemen,  dat wil zeggen de as “Hezbollah-Syrië-Iran-Palestina”.

Ongeacht de analyse die anderen kunnen maken van de politieke aard van het sociale en politieke systeem van het Syrië van Bashar Al-Assad, maakte de geostrategische positie van het land het tot een centrale as voor al diegenen die zich verzetten tegen de Amerikaanse hegemonie in de regio.

Ook al diegenen die zich verzetten tegen de vazalstaat Israël, die de plaatselijke beheerder is van de belangen van de imperialistische machten in de regio.

Deze geostrategische situatie zorgde voor een verbinding tussen Iran en Libanon, via Irak, Jemen en Palestina. Vanuit een strikt operationeel oogpunt was Syrië het essentiële doorvoerpunt voor allerlei soorten hulp aan iedereen die zich verzette tegen de genocidale Israëlische staat. Samen met Iran was Syrië een stabiele basis voor het antizionistische verzet in de regio.

Khamenei, hoogste geestelijke leider van Iran en voormalig president Assad. Foto: Creative Commons / CC BY 4.0

Iran nu laatste verzetshaard in regio tegen VS-hegemonie

Het verdwijnen van deze achterhoede verzwakt de regionale antizionistische krachten aanzienlijk en zet de deur open voor verdere destabilisatie, in afwachting van een aanval op Iran.

Dat is de laatste staat die tegenwicht biedt aan de VS- hegemonie in de regio en zich verzet tegen de lokale manager van de VS in de regio, de zionistische staat.

Al-Julani: “We hebben geen andere vijanden dan Assad, Hezbollah en Iran. Wat Israël heeft gedaan tegen Hezbollah in Libanon heeft ons erg geholpen”

Dit werd onderstreept in een verklaring van Hezbollah-parlementslid Fadlallah Hassan, die zei: “Wat er in Syrië gebeurt is een grote, gevaarlijke en nieuwe verandering, en het hoe en waarom van wat er is gebeurd moet worden beoordeeld”.

De toon is dezelfde in Iran. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Abbas Araghchi, zei: “Het is niet meer dan normaal dat het verzetsfront wordt getroffen […] Syrië was een van de belangrijkste leden van de As van Verzet en speelde een belangrijke rol in de confrontatie met Israël en in de steun aan de Palestijnen […] Het verzet zal niet stoppen. Er kunnen soms grenzen zijn, maar het verzet zal zijn weg vinden”.

De eerste verklaringen van de nieuwe Syrische leiders wijzen in dezelfde richting. Hier is hoe Ahmed Al Charaa, beter bekend onder zijn nom de guerre Abu Mohammed Al-Julani, zijn vijanden en vrienden voorstelt: “We staan open voor vriendschap met alle landen in de regio, inclusief Israël. We hebben geen andere vijanden dan Assad, Hezbollah en Iran. Wat Israël heeft gedaan tegen Hezbollah in Libanon heeft ons erg geholpen.”

De aanwezigheid van Oekraïense militaire adviseurs en instructeurs onder de jihadistische strijdkrachten is niet anekdotisch

De val van Bashar Al-Assad maakt ook deel uit van een bredere context van confrontatie met Rusland. De nieuwe situatie verzwakt Rusland objectief gezien op zijn zuidelijke flank. De aanwezigheid van Oekraïense militaire adviseurs en instructeurs onder de zogenaamde jihadistische strijdkrachten is niet anekdotisch. Voor Kiev heeft de nederlaag van Assad grote gevolgen voor de oorlog in Oekraïne.

VS: “Strategische politieke nederlaag voor Moskou”

De vlucht van de Syrische president werd in Oekraïne toegejuicht als een overwinning: “De gebeurtenissen in Syrië tonen de zwakte aan van het regime van Poetin, dat niet in staat is om op twee fronten te vechten en zijn naaste bondgenoten in de steek laat ten gunste van zijn agressie tegen Oekraïne”.

Deze strategie om Rusland te dwingen op meerdere fronten te vechten is niet nieuw. Mali, Burkina Faso en Niger hekelden ook al dat in de Sahel Oekraïense militaire instructeurs en speciale troepen naast zogenaamde jihadistische groepen actief zijn.

De nieuwe situatie in Syrië geeft nu al aanleiding tot nieuwe strategische projecties voor de vele analysegroepen die voor de VS-regering werken. Dit is bijvoorbeeld het geval voor het Institute for the Study of War (ISW), dat op 8 december, precies op de dag dat Bashar Al-Assad vluchtte, een rapport publiceerde over de ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne.

“Het verlies van Russische bases in Syrië zal grote gevolgen hebben voor de wereldwijde militaire voetafdruk van Rusland en zijn vermogen om in Afrika te opereren”

“De snelle ineenstorting van het Assad-regime in Syrië – een regime dat het Kremlin sinds 2015 heeft gesteund – is een strategische politieke nederlaag voor Moskou en heeft het Kremlin in een crisis gestort nu het zijn strategische militaire aanwezigheid in Syrië wil behouden […]

Dit is een groot geopolitiek verlies voor Moskou, omdat het behoud van Russische bases in Syrië overgeleverd zal zijn aan de genade van Syrische oppositiegroepen die het Kremlin eerder als terroristen bestempelde. […] Het verlies van Russische bases in Syrië zal grote gevolgen hebben voor de wereldwijde militaire voetafdruk van Rusland en zijn vermogen om in Afrika te opereren.”

Val van Assad helpt VS in strijd tegen Chinese Zijderoute

Meer in het algemeen is de val van Bashar Al-Assad gekoppeld aan de VS-strategie van de “Asian pivot”, die erop gericht is om China te omsingelen en in de nabije toekomst het grootse Zijderouteproject te dwarsbomen en de multipolaire dynamiek die door de BRICS wordt aangestuurd, te verbrijzelen.

De strategie van spanning in alle hoeken van de planeet heeft tot doel de angst voor militaire interventie of destabilisatie te verspreiden. Regeringen die objectief belang hebben bij een multipolaire wereld willen ze zo dwingen er afstand van te doen.

Van de staatsgreep in Zuid-Korea tot de steun aan de zogenaamde jihadisten in Syrië.  Van de militaire oefeningen aan de kust van Venezuela tot het opdrijven van marine oefeningen met Japanse strijdkrachten in de Chinese Zee.

Van de interventie van Oekraïense speciale strijdkrachten in de Sahel tot de levering van steeds offensievere wapens aan Oekraïne. Van de versterking van de militaire samenwerking tussen Marokko en Israël met steun van de VS …..  Zo krijgt de veralgemening van indirecte oorlogsvoering tegen Rusland en China vorm.

Voor meer informatie

– Christina Harward, Nicole Wolkov, Davit Gasparyan, Grace Mappes en George BarrosBruno Odent, Russian Offensive Campaign Assesment , Institute for the study of war, 8 december 2024

– Abdelkader S, Les Etats-Unis, Israël et la Turquie livre la Syrie aux islamistes, Algérie Patriotique, 8 december 2024