De motie roept op tot onderzoek naar de ‘culturele en religieuze normen en waarden’ van Nederlanders met een migratieachtergrond. Een “frontale aanval” op het gelijkheidsbeginsel van de rechtsstaat, schreef voormalig BIJ1-partijvoorzitter Rebekka Timmer. Het betekent namelijk niets anders dan het institutionaliseren van ongelijkwaardigheid.
Hoewel Nederland een extreemrechtse regering heeft, zou je denken dat er nog genoeg partijen zijn die voor de grondwet staan. Maar ook dat lijkt niet het geval. De motie kreeg een ruime meerderheid, gesteund door links (SP), centrum(rechts) (NSC, ChristenUnie, CDA), rechts en extreemrechts (SGP, VVD, BBB, FVD, JA21, PVV).
De motie riep natuurlijk veel kritiek op uit alle hoeken, ook vanuit de achterban van links en centrum. Kritiek en verwijten die motie-indiener Bente Becker (VVD) niet had zien aankomen en “verschrikkelijk” noemt. “Je moet het debat over integratie kunnen voeren op inhoud, zonder racist genoemd te worden”, zegt ze.
Bon, laten we het dan over inhoud hebben
Becker zegt in een video op X ter toelichting, dat de VVD zich zorgen maakt “over de vrije waarden, en over groepen die onze democratie niet willen omarmen”.
Als ik denk aan groepen die onze democratie niet willen omarmen denk ik aan het geweld in de Gelderse gemeente Montferland, waarbij raadsleden zijn bekogeld met vuurwerk bij een vergadering over de opvang van asielzoekers. Is dat de groep die je beter in kaart wil brengen, mevrouw Becker?
“Of”, zo vervolgt Becker in haar ‘explainervideo’ op X, “groepen die de gelijkwaardigheid van man en vrouw, of homo en hetero niet accepteren.”
Zijn het dan de voetbalhooligans uit Rotterdam die het kabinet onder de loep wil nemen? Volgens onderzoek van NRC en het tv-programma BOOS maken zij zich al jarenlang schuldig aan systematisch geweld, homofobe uitingen, antisemitisme en intimidatie. “Dit is geen incident, maar een patroon van extremistisch gedrag”, schrijft Najib Tuzani hierover in de Volkskrant.
Nee, natuurlijk bedoelt u die groepen niet. Misschien bedoelt u dan ook niet dat u het over de inhoud van het integratiedebat wilt hebben, maar gewoon over het integratiedebat zélf, zonder inhoud of discussie. Alleen over integratie dus, het lege omhulsel van het concept, want dat is wat er overblijft als u de inhoud wegneemt.
Wie echt naar de inhoud kijkt ziet racisme
Als we het echt over de inhoud zouden hebben, zouden we ons, net als Najib Tuzani, afvragen waarom witte Nederlanders die de democratische rechtsorde bedreigen worden gezien als een handelingsprobleem. Wangedrag van Nederlanders met een migratieachtergrond wordt daarentegen meteen bestempeld als een kwestie van cultuur en integratie.
Het harde roepen van extreemrechts – “integratie, integratie, integratie” – doet zelfs centrum en links twijfelen: ‘Zou er dan toch een integratieprobleem zijn?’ Zij zouden beter moeten weten, en begrijpen dat politiek meer is dan zogenaamd ‘inspelen’ op wat er leeft. Het gaat ook om het bepalen van wat er leeft.
Politici zijn de aanjagers van het integratiedebat
Het is ook niet dat mensen op anti-immigratiepartijen stemmen vanwege culturele, economische of politieke problemen met immigratie. Uit recent onderzoek blijkt dat het juist komt doordat de “politieke elites” in die partijen zelf keihard en gericht campagne voeren en termen als ‘integratieprobleem’ rondstrooien.
Net zolang totdat burgers bang worden gemaakt en opgehitst, zodat ze zelf ook gaan klagen over immigratie. En net zolang totdat andere partijen er uiteindelijk ook over meepraten, want ja, ‘het leeft’.
En dan kunnen partijen als SP, CDA en ChristenUnie wel terugkrabbelen en terugkomen op hun steun voor de motie, want, ‘dit hadden we niet bedoeld’. Maar “de impact is glashelder voor wie het raakt”, stelt Tuzani.
“Het is de angst van voorwaardelijk thuishoren, de pijn van constante verantwoording, de uitputting van altijd ‘anders’ zijn. Het is de realiteit van een samenleving die steeds openlijker durft te zeggen: sommige Nederlanders zijn meer Nederlands dan anderen.”
