“Ik wil mijn oprechte excuses aanbieden, aan iedereen.”

‘Ben ik de enige die een ongemakkelijk gevoel krijgt hierbij?’ Zo vraag ik me af wanneer ik dit lees. Tom Waes is het ziekenhuis nog niet uit, herstelt van levensgevaarlijke verwondingen ten gevolge van een ongeval en één van de eerste dingen die de man doet is zich excuseren, bij iedereen.

Begrijp me niet verkeerd: dronken rijden is onverantwoordelijk. Je brengt niet alleen jezelf, maar ook anderen in gevaar. Toch vraag ik me af hoe we in deze situatie zijn beland; dat een bekende Vlaming, die in zijn privéleven een fout maakt, zich hiervoor moet verontschuldigen, aan iedereen.

Een BV, die in zijn privéleven een fout maakt, moet zich hiervoor verontschuldigen, aan iedereen

Het lijkt wel alsof we dit met z’n allen normaal zijn gaan vinden. Dat we bestookt worden met updates en pushmeldingen over een ongeval van een man die toevallig ook tv-presentator is, alsof dit hét belangrijkste nieuws in de wereld is waar iedereen álles over moét weten.

Dat er nu dus artikels verschijnen over de vraag of oldtimers, zoals die waar Tom Waes mee reed, wel veilig zijn. Dat de openbare omroep het nodig vindt om gsm-beelden te verspreiden van iemand die Tom Waes in dronken toestand filmde. Dat nu zelfs de agenda van de regeringsonderhandelingen al bepaald wordt door een BV die met zijn zatte botten ergens tegenaan rijdt, is blijkbaar het geval, nu Vooruit het voorstel aangrijpt om nultolerantie op de onderhandelingstafel te leggen.

Is het dan niet gewoon bizar dat we ons zelfs nog nauwelijks een medialandschap kunnen voorstellen waarin dit niet gewoon normaal is.

Lezers worden als consumenten beschouwd, op wiens verlangens handig ingespeeld moet worden

‘De mensen’ willen dit nu eenmaal lezen, zo luidt het standaard argument voor het opzij schuiven van alle sereniteit, rationaliteit en journalistieke deontologie. Het zegt iets over hoe er vanuit de grote media naar ‘de mensen’ gekeken wordt. Men beschouwt hen niet langer als burgers die het recht hebben om geïnformeerd te worden door media die de macht kritisch bevragen. Neen, men beschouwt hen in de eerste plaats als consumenten, op wiens verlangens handig ingespeeld moet worden.

Wie media maakt moet beseffen dat men nooit altijd enkel weergeeft ‘wat er leeft’, maar ook mee bepaalt wat er leeft. De huidige vorm van journalistiek doet denken aan ouders die hun kinderen elke dag met een zak chips voor de televisie zetten en zich vervolgens verbaasd afvragen waarom ze geen groenten lusten.

Wie media maakt moet beseffen dat men nooit altijd enkel weergeeft ‘wat er leeft’, maar ook mee bepaalt wat er leeft

Door de eigen verantwoordelijkheid hiervoor van zich af te schuiven verzaakt de journalistiek haar maatschappelijke opdracht. Die zou namelijk niet moeten bestaan uit het voorstellen van wat spannend is als heel belangrijk. Ze zou erop gericht moeten zijn om wat heel belangrijk is op een spannende manier uit te leggen.

Terwijl Tom Waes hopelijk goed herstelt en in de toekomst hopelijk nooit meer dronken zal rijden, zijn er tal van grote uitdagingen op ecologisch, sociaal, economisch, democratisch, internationaal en moreel vlak waarover burgers het recht hebben om goed geïnformeerd te worden door journalisten die de macht kritisch bevragen.

Ik wil dus mijn oprechte excuses aanbieden, aan iedereen, maar van onze kant moet je geen updates of scherpe meningen verwachten over ‘het dossier Tom Waes’. Hierbij is alles gezegd wat er wat ons betreft gezegd moeten worden en gaan wij gewoon door met wat we altijd doen: berichten over zaken die er echt toe doen.