De groep protesterenden groeit al snel tot meer dan duizend om op zondag 27 oktober te culmineren in één van de grootste betogingen in de Gentse geschiedenis: 5000 mensen trekken vreedzaam door de stad, op veilige afstand van de plaats waar Vooruit zijn congres over het akkoord met N-VA houdt.

Toch had ‘De hoop van hoop’ al in de voorafgaande dagen en uren klaarblijkelijk ruim weerklank gevonden bij de leden van Vooruit die de coalitie met N-VA met liefst 56% wegstemde!

Het ongelofelijke werd waar: het protest van Gentse burgers – die nooit tevoren zo links hadden gestemd: Vooruit, Groen en PVDA behaalden samen 28 op 53 zetels – deed de partijbonzen van VLD, Vooruit en N-VA in het zand bijten.

Een stevig multicultureel en meerstemmig links Gents feestje op het Walter De Buckplein sloot een memorabele week en zondagnacht af. Intussen hebben Voor Gent en Groen een nieuw en door de drie partijen goedgekeurd akkoord.

foto: Sammy Van Cauteren

In het boek “De Trekzakrevolutie”, dat in recordtempo gepubliceerd werd, bundelen An De bisschop en Ludo De Brabander alle toespraken die in die historische oktoberweek weerklonken op de dagelijkse protestbijeenkomsten. Achteraan staat ook het protestlied dat Wim Claeys maakte op muziek van Karel Waerie die Wim op zijn trekzak speelde, zes dagen lang en voor de titel van deze uitgave zorgde.

Daarmee gaat volgend jaar zeker niet hét ideale bestuur voor Gent van start. Het Gentse middenveld dat zijn eigen kracht bevestigde, beloofde – al vóór de behaalde overwinning – kritisch te zullen blijven en waar nodig weerwerk te blijven leveren voor een warm en solidair Gent.

De speeches zijn de getuigen van een democratische beweging van onderuit. Niet gericht op steun aan Vooruit, VLD of Groen maar vóór een bestuur zonder een partij die af wil van het middenveld, vakbonden, culturele diversiteit en solidariteit met de zwakste medeburgers. Een partij die steeds meer ‘het primaat van de politiek’ – lees: particratie – wil laten gelden om zo, in naam van de democratie, diezelfde democratie verder te muilkorven.

Het boek bevat toespraken van jong socialisten en jong Groen, van sociaal werkers en gezondheidswerkers, van middenveldorganisaties als Hart boven Hard, van onderwijsmensen, van cultuurwerkers, van de vakbond, van armoedeverenigingen en een cafébaas. Allemaal erg bezorgd om de dreigende achteruitgang van solidariteit, diversiteit en inclusiviteit door een akkoord met N-VA .

Wie voor gelijke rechten strijdt, tegen discriminatie, voor herverdeling en voor een sterk middenveld, is een snob

Op de zesde dag van het protest wist Ico Maly[1] al een scherpe analyse van de Trekzakrevolutie én van de mediareacties, te maken en daarmee de strekking van veel andere stemmen in het boek te vatten.

De Trekzakrevolutie is een boekje dat uitstekend de inzet en uitkomst van deze memorabele oktoberweek van 2024 documenteert. Zie hier enkele uittreksels:

Beste Gentenaars,

Ik weet niet of jullie nog de kranten lezen en het nieuws erop naslaan. Maar wie dat deed, heeft geleerd dat wij hierop allerlei manieren geframed worden. In het begin van de week waren we radicaal-links en Groen-supporters. ‘Boe!’ roepen werd geframed alsof er een prerevolutionaire sfeer heerste in Gent. Alsof de guillotine al klaarstond.

Een paar dagen later, tegen het einde van de week, waren we conservatieven die de nieuwe wind in Gent geen kans gaven. Erger nog, we zouden gevaarlijke ‘Gentse nationalisten’ zijn. Tegelijk kregen we ook het verwijt snobs te zijn. Wie voor gelijke rechten strijdt, tegen discriminatie, voor herverdeling en voor een sterk middenveld, is een snob.

Wie maatregelen bepleit die de rijken ten goede komen, is dat dan niet. Maar misschien nog het ergste van allemaal was de suggestie dat we antidemocraten zouden zijn.

We werden op hetzelfde niveau geplaatst als de Trump-aanhangers die het Capitool bestormden. De framing in de talkshows en het nieuws geeft een sensationele draai aan ons protest. Gevaarlijk, niet-democratisch, snobistisch, Gents nationalisme: alles wordt uit de kast gehaald om het verzet tegen een coalitie met de N-VA te abnormaliseren en een coalitie met de N-VA te normaliseren.

Het is opmerkelijk met welke ijver en hoe de media het idee gestalte geven dat het onlogisch is dat we onze stem laten horen tegen een coalitie met de N-VA. Volgens de mediacommentatoren is ons protest niet ‘De stem van het volk’ en is er hier geen sprake van een linkse ‘grondstroom’. Nochtans zijn ‘De stem van het volk’ en ‘grondstroom’ wel heel gangbare termen in de Vlaamse journalistiek als het over rechts gaat.

De vorige coalitie behaalde 65,7 procent van de stemmen. Me dunkt dat die coalitie de steun van de bevolking heeft

Het is nog opmerkelijker dat men daarbij absoluut niet wíl zien wat ons probleem is met die coalitie. Uiteraard begrijpen we dat Voor Gent een coalitie kan aangaan met de N-VA. We zijn democraten, we beseffen dat die coalitie een meerderheid heeft. Maar net omdát we dat beseffen, verzamelen we hier. We vinden die mogelijkheid namelijk geen goed idee. (…)

Beseffen dat een coalitie gevormd kan worden, betekent niet dat we partijen niet tot de orde mogen en kunnen roepen. Of dat we geen druk mogen uitoefenen op die partijen. Ook dat is immers democratie. Democratie betekent niet dat je zwijgplicht hebt, een maal je gestemd hebt. Maar dat willen ze ons wél doen geloven. (…)

Zij die een of andere meerderheid kunnen vormen, zouden dan de stem van het volk vertegenwoordigen. De anderen zijn dan illegitieme stemmen. Wel beste mensen, dat is geen democratie. Dat is een dictatuur van een meerderheid. (…)

De vorige coalitie behaalde 65,7 procent van de stemmen. Me dunkt dat die coalitie de steun van de bevolking heeft. Wat ons hier bindt, is niet dat we pro Groen of pro Voor Gent zijn, of tegen een van deze partijen zouden zijn. En we zijn al helemaal geen snobs! Wat ons bindt, is een strijd voor een inclusief Gent, een progressief Gent, een Gent dat denkt aan de toekomst van eenieder op het grondgebied.

Dat is waarom we oproepen tegen een coalitie met de N-VA. Niet omdat zo’n coalitie democratisch niet legitiem zou zijn, maar omdat ze een niet-progressief project voorstaat. (…)

Wie kijkt naar hoe de N-VA in de voorbije twee decennia Vlaanderen vorm gegeven heeft, die ziet dat het gepaard ging met een grote neoliberale en nationalistische golf.

We zagen een stijging van de kloof tussen rijk en arm. We zagen besparingen op het middenveld en aanvallen op het kritische middenveld: ‘woke’ organisaties zouden geen steun meer moeten krijgen. Enkel nog Vlaamse cultuur reproducerende middenveldorganisaties zijn welkom. Dat men hier een van de pijlers van de democratie wegslaat, dat zijn we niet vergeten.

En we zijn ook niet vergeten hoe de N-VA een andere pijler van de democratie aanvalt: de rechtstaat. We zijn ze niet vergeten, de N-VA-campagne tegen de ‘wereldvreemde rechters’ omdat rechters oordelen dat ook vluchtelingen mensenrechten hebben en dus steun verdienen.

We zijn ook niet vergeten hoe het N-VA-verkiezingsprogramma van 2024 voorstelt om artikel 23 van de grondwet op te heffen. Net dat artikel dat onze sociale grondrechten verankert. We zijn ook de strijd van de N-VA tegen praktijktesten niet vergeten. (…)

Er is niet alleen de N-VA-eis dat 11 juli een groot volksfeest moet worden. In naam van de Vlaamse leidcultuur wil de partij ook de afschaffing van wat zij de Gentse ‘diversiteitscultus’ noemt. Dat houdt in:

• de afschaffing van het doelgroepenbeleid, de afschaffing van de ondersteuning van vzw’s en belangenorganisaties die opkomen voor minderheden
• de afschaffing van de tolk- en vertaalservice, die al twee decennia lang bijdraagt aan het realiseren van grondrechten en ervoor zorgt dat mensen een degelijke hulpverlening krijgen en goede gezondheidszorg
• het voorwaardelijk maken van sociale rechten aan de eis om Nederlands te leren
• de afbouw van opvangplaatsen voor asielzoekers zodat Gent stopt een gastvrije stad te zijn
• de afschaffing van de praktijktesten
• en ten slotte: in het onderwijs is volgens de N-VA cultuursensitiviteit niet aan de orde en ook de hoofddoek heeft er volgens de partij geen plaats, net zomin als aan het loket. (…)

We roepen daarom zowel Voor Gent als Groen op om terug aan de tafel te gaan zitten en de plooien glad te strijken. Voor een sociaal, inclusief, humanistisch en progressief Gent!

Note:

[1] Ico Maly is docent Digital Media & Politics aan Tilburg University en politiek analist, schreef boeken over NVA en Vooruit en recent “de herschepping van de democratie”, over hoe (extreem)rechts het concept en het woord helemaal verdraait.