Het gezamenlijk onderzoek van toonaangevende economen van de KU Leuven, Universiteit Antwerpen en ULB  dat volgende week wordt voorgesteld, doet nu al heel wat stof opwaaien. De kranten De Tijd en De Standaard brachten de resultaten vandaag op hun voorpagina’s. Het is de eerste keer dat onderzoekers erin geslaagd zijn het inkomen uit vermogen in kaart te brengen.

Uit het onderzoek blijkt dat het beeld van België als een van de weinige landen met een relatief geringe inkomensongelijkheid niet klopt. Wanneer namelijk de inkomsten uit vermogen mee in de berekeningen worden opgenomen, verschuift het plaatje ten voordele van de hoogste inkomens. ‘De sterkste schouders dragen niet de zwaarste lasten’, stellen de onderzoekers het zelf in hun boek De Paradox van de Ongelijkheid in België.

Rijksten dragen minder bij dan armsten

Daarbij valt op dat het progressieve belastingstelsel dat in België geldt, waarbij de belastingvoet stijgt naarmate je meer verdient, maar tot op een bepaald punt écht progressief is. Voor de allerhoogste inkomens daalt de belastingvoet namelijk razendsnel. Terwijl de tien procent hoogste inkomens gemiddeld nog 40 procent belastingen betalen op hun inkomen, zakt dat voor de rijkste 1 procent naar slechts 23 procent. Ter vergelijking: de laagste inkomens dragen gemiddeld 37 procent af aan de belastingen.

“Als ook rekening gehouden wordt met het effect van btw en accijnzen, wordt het inkomen van de 20 procent laagste inkomens zwaarder afgeroomd dan van de 20 procent hoogste inkomens”, stellen de onderzoekers vast.

De sterkste schouders dragen niet de zwaarste lasten

Daarnaast blijkt dat de ongelijkheid op vlak van toegang tot publieke dienstverlening en voorzieningen nog groter is dan de ongelijkheid op basis van inkomen. Dat komt onder andere door de woningprijzen die duurder zijn op locaties met goede voorzieningen dan op plaatsen waar deze minder sterk uitgebouwd zijn. Daardoor wordt de ongelijkheid verder in de hand gewerkt.

Plannen Arizona nefast voor strijd tegen ongelijkheid

“Dit toont aan dat de komende regering werk moet maken van een weldoordachte belastinghervorming, een deftige meerwaardebelasting op inkomsten uit vermogen moet er komen”, klinkt het bij het ACV. “Het kan niet dat wie het minst verdient meer bijdraagt dan de allerrijksten in onze samenleving.”

“Uit het onderzoek blijkt ook dat herverdelende maatregelen een positief effect hadden op de inkomensongelijkheid waarbij dat vooral aan de welvaartsaanpassingen van de pensioenen en uitkeringen te danken is. Ook de sociale zekerheid en publieke dienstverlening zijn belangrijke wapens in de strijd tegen ongelijkheid. Maar net die zaken liggen momenteel onder het besapringsmes van de regeringsonderhandelingen. Als de plannen van formateur De Wever (N-VA) erdoor komen, zal niet alleen de welvaartsenveloppe uitgehold worden en de BTW en accijnzen worden verhoogd, maar ook nog eens besparingen in de sociale zekerheid en in de publieke sector worden doorgevoerd. En dan vergroot de inkomenskloof nog meer.”

Dit artikel is overgenomen van Visie.