Het Internationaal Strafhof (ICC) heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant. Het Hof beschuldigt ze van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Gaza.

Deze historische beslissing heeft tot een politieke breuk geleid in het Westen. De Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk, Canada en Australië hebben hun steun uitgesproken voor het ICC.

Aan de andere kant vallen de Verenigde Staten het ICC openlijk aan en dreigen ze met sancties.

Dit artikel is de samenvatting van een webinar. Je kan die hieronder bekijken.

De Amerikaanse president Joe Biden noemde de beschuldigingen van het ICC “schandalig”. Het Witte Huis verwerpt het bevel van het Hof “fundamenteel”.

Washington werkt samen met Israël aan een lijst van te sanctioneren ICC-functionarissen.

Dat is uitermate ironisch, gezien het feit dat de regering Biden, en in het bijzonder minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, voortdurend beweren dat ze een “op regels gebaseerde internationale orde” willen handhaven, terwijl ze tegenstanders van de VS, zoals China, er voortdurend van beschuldigen ze te schenden.

Washington werkt samen met Israël aan een lijst van ICC-functionarissen die ze willen sanctioneren

Maar niet alleen de Democraten maken stampij; de aanval op Den Haag komt van beide grote politieke partijen in de VS.

Ook topfunctionarissen, aangesteld door Donald Trump die in januari 2025 terugkeert naar het Witte Huis, hebben het ICC bedreigd.

Trumps keuze voor de functie van nationaal veiligheidsadviseur – neoconservatieve oorlogshavik Mike Waltz – heeft gezworen sancties op te leggen aan de aanklager van het ICC, Karim Khan. Hij schildert het Hof af als  “antisemitisch”.

De eerste Trump-regering (2017-2021) trof ICC-medewerkers al met sancties in 2020. Dat gebeurde nadat het Hof een onderzoek had geopend naar mogelijke oorlogsmisdaden van VS- & NAVO-strijdkrachten in Afghanistan.

De regering-Biden ging er prat op dat ze deze ICC-sancties in 2021 alweer had opgeheven, maar vandaag overweegt ze om toch maar terug te keren naar het extreme Trumpbeleid.

Sommige extreemrechtse leden van het Congres zijn zelfs nog verder gegaan. In een reactie op het arrestatiebevel van het ICC voor Netanyahu dreigde de Republikeinse senator Tom Cotton met een militaire aanval op Den Haag.

Cotton verwees naar een wet die in 2002 door de VS-regering werd goedgekeurd. Ze staat bekend als de Hague Invasion Act (officieel de “American Servicemembers Protection Act”). Deze wet staat het Witte Huis toe om eenzijdig troepen naar Den Haag te sturen om functionarissen van de VS of van hun bondgenoten fysiek te ‘bevrijden’ als ze terechtstaan voor het ICC.

De regering Biden overweegt nu om terug te keren naar het extreme sanctiebeleid van Trump tegenover het ICC

Landen in het Zuiden hebben het ICC al meermaals bekritiseerd en beschuldigd van vooringenomenheid in het belang van Westerse regeringen. De overgrote meerderheid van de functionarissen die door het hof werden berecht waren immers afkomstig uit Afrikaanse landen.

De beslissing om arrestatiebevelen uit te vaardigen voor Israëlische functionarissen lijkt een poging om de internationale reputatie van het Hof te redden.

Toch kreeg het ICC ook kritiek te verduren wegens het al te lang uitstellen van de arrestatiebevelen. Aanklager Karim Khan kondigde de aanklachten tegen Netanyahu en Gallant en tegen een commandant van de Palestijnse gewapende groep Hamas aanvankelijk al aan in mei 2024. Het duurde zes maanden voordat de arrestatiebevelen eindelijk werden uitgevaardigd.

Gedurende deze periode oefende de VS-regering grote druk uit op het ICC en bedreigde ze het ICC-personeel. Senator Lindsey Graham waarschuwde in mei nog dat “als ze dit Israël aandoen, zijn wij de volgende!”

In juni keurde het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden wetgeving goed die sancties wil opleggen aan het ICC. Het wetsvoorstel werd aangenomen met steun van meer dan 200 Republikeinen en 42 Democraten.

“Als ze dit Israël aandoen, zijn wij [de VS] de volgende!”

VN beschuldigen Israël van genocide en etnische zuivering in Gaza

De VN riepen een speciale commissie bijeen om de oorlogsmethoden van Israël in Gaza te onderzoeken. Ze concludeerde in een rapport van november dat die “consistent zijn met de kenmerken van genocide, met massale burgerslachtoffers en levensbedreigende omstandigheden die opzettelijk worden opgelegd aan de betrokken Palestijnen”.

Ook Israëls toonaangevende mensenrechtenorganisatie B’Tselem waarschuwde al dat het regime van Netanyahu een campagne van etnische zuivering uitvoert in het noorden van Gaza, waarbij inheemse Palestijnen uit hun huizen worden verdreven. Daarnaast zou Netanyahu ook plannen koesteren om hun land te annexeren en te koloniseren, zodat ze er nooit meer kunnen terugkeren.

De secretaris-generaal van de VN, António Guterres, heeft de wereld opgeroepen om Israëls etnische zuivering in Gaza een halt toe te roepen.

x

EU, VK, Canada, Australië steunen ICC en breken met VS

 Terwijl de leiders van beide grote politieke partijen in de VS het ICC bedreigen om Israël te verdedigen, hebben enkele grote westerse bondgenoten die benadering verworpen.

Australië, Canada en het Verenigd Koninkrijk beloven zich aan het bevel van het ICC te houden en Netanyahu te arresteren als hij hun grondgebied betreedt.

Josep Borrell, hoofd buitenlandse politiek van de Europese Unie, verklaarde eveneens dat Brussel het arrestatiebevel zou honoreren. Hij benadrukte: “De staten die het Verdrag van Rome hebben ondertekend zijn verplicht om de beslissing van het Hof uit te voeren. Er zijn hiervoor geen [andere] opties”.

De EU-topdiplomaat keerde zich ook tegen de ongegronde beschuldigingen van het Israëlisch regime dat het hier om “antisemitisme” zou gaan. Borrell verklaarde: “Ik heb het recht om de beslissingen van de Israëlische regering te bekritiseren, zonder beschuldigd te worden van antisemitisme, of het nu om de heer Netanyahu gaat of om iemand anders. Dit is onacceptabel.”

Ook andere EU-leden zoals België, Frankrijk, Italië, Ierland en Nederland hebben publiekelijk verklaard dat ze het besluit van het ICC respecteren en Netanyahu zullen arresteren.

Republikeinse senator Graham: “Aan elke bondgenoot: als jullie proberen het ICC te helpen, zullen we u verpletteren”

De Republikeinse Senator Lindsey Graham reageerde op de landen die het ICC steunen door te dreigen met sancties die hun economieën zullen “verpletteren”

“Aan elke bondgenoot – Canada, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk – als jullie het ICC proberen te helpen, gaan we jullie sancties opleggen”, zwoer Graham op Fox News.

“We zullen jullie economie moeten verpletteren”, zei Graham tegen de VS-bondgenoten. “Omdat wij de volgende zijn”, voegde hij er bang aan toe.

Extreemrechtse regimes in Hongarije en Argentinië steunen aanvallen op het ICC

In tegenstelling tot het leiderschap van de EU en veel Europese staten, heeft Duitsland gezegd dat het zich niet zal houden aan het ICC-bevel.

Een EU-lid dat het ICC zelfs openlijk aanvalt is Hongarije. Dat land wordt geregeerd door de extreemrechtse leider Viktor Orbán – een nauwe bondgenoot van Israël en een anti-moslim demagoog. In weerwil van Den Haag nodigde Orbán Netanyahu uit voor een bezoek aan Hongarije.

Net als de VS en Hongarije veroordeelde ook de extreemrechtse president van Argentinië, Javier Milei, het ICC. Milei is een zelfverklaarde “anarcho-kapitalist”. Hoewel hij een nauwe bondgenoot is van Trump, vormen hij en Biden – wat Israël berteft – ook een bondgenootschap.

Bij een stemming in de VN tegen de bezetting van de Palestijnse gebieden onthield een groot deel van de Europese landen zich

In de Algemene Vergadering van de VN in september stemden Hongarije en Argentinië, samen met de Verenigde Staten, tegen een resolutie die eiste dat er binnen 12 maanden een einde zou komen aan de illegale bezetting van Palestijnse gebieden door Israël.

Een groot deel van Europa onthield zich bij de stemming. Verschillende belangrijke EU-lidstaten steunden echter de resolutie. Onder hen België, Frankrijk, Ierland, Portugal en Spanje.

Landen die vragen om een einde te maken aan de bezetting van de Palestijnse gebieden zijn groen ingekleurd; wie tegen stemde rood. Landen die zich onthielden staan in het geel. Kaart: Ben Norton

Dit artikel verscheen eerder op de substack van Ben Norton. De vertaling is van Jan Reyniers.