Europese banken investeren honderden miljarden dollars in bedrijven die actief zijn in de illegale Israëlische nederzettingenindustrie. Dat blijkt uit nieuw internationaal onderzoek dat 11.11.11 en Fairfin publiceren.
Ook Belgische banken én de Nationale Bank spelen daarbij een erg kwalijke rol. KBC’s investeringen in “de bulldozer van etnische zuivering” verdubbelden zelfs op een jaar tijd. “De federale regering moet ingrijpen”, zegt 11.11.11-directeur Els Hertogen.
De Gazaoorlog en het geweld op de Westelijke Jordaanoever, weerhouden Europese banken en pensioenfondsen, inclusief Belgische, er niet van om honderden miljarden dollars te investeren in bedrijven die actief bijdragen aan zware schendingen van het internationaal recht in Palestina.
In een nieuw onderzoeksrapport brengen 11.11.11 en FairFin samen met 26 internationale en Palestijnse organisaties aan het licht hoe 882 Europese financiële instellingen tussen januari 2021 en augustus 2024 in totaal 211 miljard dollar (USD) aan leningen en “underwritings” verschaften aan bedrijven die actief zijn in bezet Palestijns gebied.
Bovendien bezitten deze instellingen voor 182 miljard USD aan aandelen en obligaties in bedrijven die actief zijn in de Israëlische nederzettingen industrie. De bouw en expansie van Israëlische nederzettingen en het geweld van kolonisten zijn nochtans oorlogsmisdaden onder internationaal recht.
Caterpillar: symbool van etnische zuivering
Zo investeren Belgische banken massaal in Caterpillar. Diens zwaar gepantserde D9-bulldozer staat bekend als “de bulldozer van de etnische zuivering”, en speelt een cruciale rol in de militaire operaties van Israël.
Het Israëlische leger zet de machines al decennialang in voor de vernietiging van Palestijnse woningen en infrastructuur, om zo illegale nederzettingen uit te breiden en Palestijnen te verdrijven uit hun thuisland. “Onze job is om Gaza plat te gooien, niemand zal ons stoppen”, klonk het recent bij een eenheid van het Israëlische leger die naar de D9 is vernoemd.
Met name de rol van KBC is opmerkelijk. Terwijl 11.11.11 en FairFin de bank herhaaldelijk aanspraken op haar banden met Caterpillar, blijkt uit het rapport dat KBC haar investeringen in het bedrijf zelfs verhoogde ten opzichte van vorig jaar, ondanks het exploderende geweld.
“In plaats van zich terug te trekken uit bedrijven die bijdragen aan oorlogsmisdaden, verdubbelde KBC haar steun aan een van de meest problematische bedrijven”, zegt Piet Ruig van Fairfin. “Dit is onaanvaardbaar en druist in tegen alle principes van ethiek en internationaal recht.”
Nochtans toont het voorbeeld van AXA dat verandering mogelijk is. In juni 2024 trok de Franse verzekeringsmaatschappij zich terug uit drie Israëlische banken die een sleutelrol spelen in de nederzettingen industrie. “Het kan anders. Banken moeten hun verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat ze niet bijdragen aan het plegen van oorlogsmisdaden”, benadrukt Ruig.
Overheidsbanken én Nationale Bank duiken op
BNP Paribas blijkt opnieuw de grootste Europese financierder van bedrijven die actief zijn in de Israëlische nederzettingen industrie en de oorlog in Gaza. De bank investeert voor ruim 32,72 miljard USD in deze bedrijven.
Ondanks herhaalde oproepen aan zowel de Belgische overheid, als aandeelhouder, als aan BNP zelf, blijft het problematische investeringen regenen. Zo financierde de bank onder meer Elbit, hofleverancier van wapens aan het Israëlische leger, voor ruim 91 miljoen USD. Ook overheidsbank Belfius duikt opnieuw op in het rapport met ruim 185 miljoen USD aan problematische investeringen.
Bovendien onthult het rapport ook dat de Nationale Bank van België financiële relaties onderhoudt met bedrijven die bijdragen aan de Israëlische nederzettingen industrie, met een totale waarde van 5 miljoen USD. Deze financieringen betreffen TKH Security (3 miljoen USD), leverancier van apparatuur voor het bespioneren van Palestijnse burgers, en eDreams ODIGEO (2 miljoen USD), dat huuraccommodaties aanbiedt in illegale nederzettingen.
“Het is buitengewoon verontrustend dat zelfs een nationale instelling zoals de NBB investeert in bedrijven die bijdragen aan schendingen van internationaal recht”, zegt Ruig. “Als je de VN-regels correct toepast, zou dit onmogelijk moeten zijn.”
Regering moet ingrijpen
Belgische banken moeten volgens Fairfin en 11.11.11 hun verantwoordelijkheid nemen en stoppen met investeringen in bedrijven die betrokken zijn bij de illegale nederzettingen en in Gaza. Maar ook de federale regering kan en moet meer doen. Met minstens 43.000 gedode Palestijnen, een genocide die volop woedt en de ongeziene annexatie van Palestijns grondgebied, is het moment van passief toekijken volgens de organisaties al lang voorbij.
Minister Van Peteghem stuurde in het verleden brieven naar BNP Paribas waarin hij aandrong op meer transparantie en naleving van mensenrechten. De bank reageerde telkens met de mededeling dat er niets aan de hand was.
“Dat volstaat echt niet meer”, zegt 11.11.11-directeur Els Hertogen. “Het is tijd voor krachtigere actie. De federale regering moet haar invloed als aandeelhouder van BNP en eigenaar van Belfius gebruiken om deze banken te dwingen hun beleid fundamenteel te herzien. Ook de Nationale Bank moet ter orde worden geroepen.”
Daarnaast is er nood aan structurele maatregelen. “We roepen op tot een verbod op handel en investeringen met illegale Israëlische nederzettingen”, benadrukt Hertogen. “Zolang de Belgische regering blijft toekijken, kan Belgisch spaargeld bijdragen aan oorlogsmisdaden en andere mensenrechtenschendingen. België nam het afgelopen jaar al een aantal belangrijke stappen, maar de regering moet nu daadkrachtig en zonder uitstel optreden.”
