Op 10 november zijn Māori-activisten gestart met een landelijke mobilisatie tegen wetsvoorstellen die de rechten uit het Verdrag van Waitangi bedreigen.

De actie is opgezet als een hīkoi, een protestvorm die in de geschiedenis van Nieuw-Zeeland vaak de basis vormde voor grote bewegingen en belangrijke politieke ontwikkelingen van de Māori.

De hīkoi begon in het noordelijkste puntje van Nieuw-Zeeland en zal in acht dagen 1100 kilometer afleggen over het Noordereiland. Op 19 november eindigde de tocht met een grote protestactie bij het parlement in Wellington.

De rechtse Nieuw-Zeelandse regering heeft een reeks anti-Māori-wetsvoorstellen ingediend

Deze massale mobilisatie wordt georganiseerd door Toitū Te Tiriti, een groep die nauw verbonden is met de Māori Party, die zes zetels heeft in het Nieuw-Zeelandse parlement.

Eerder dit jaar, op 30 mei, organiseerde dezelfde groep een landelijke staking waarbij tienduizenden mensen op veertig locaties in het hele land deelnamen. Nieuw-Zeeland heeft een bevolking van 5,2 miljoen mensen, waarvan ongeveer 1 miljoen Māori.

Rechtse regering bedreigt Māori-rechten

Sinds de rechtse coalitieregering in 2023 aan de macht kwam, heeft zij een reeks wetsvoorstellen ingediend die als ‘anti-Māori’ worden beschouwd. Deze voorstellen omvatten onder andere: het opheffen van de Māori-gezondheidszorg, het omzeilen van Māori-consultatie bij grote ontwikkelingsprojecten, het wegnemen van de mogelijkheid voor gemeenteraden om Māori-wijken te creëren, het afschaffen van rookvrije beleidsmaatregelen, en het vergemakkelijken van het weghalen van Māori-kinderen door de staat, om hen vervolgens bij niet-Māori-families te plaatsen.

Het meest omstreden wetsvoorstel is echter de Treaty Principles Bill, die de principes zou herdefiniëren waarmee de regering de Māori- en Engelstalige versies van het Verdrag van Waitangi interpreteert. Dit verdrag vormt het fundament van Nieuw-Zeeland als natie.

De Treaty Principles Bill zou de principes uit het Verdrag van Waitangi herinterpreteren, het vormt het fundament van Nieuw-Zeeland als natie

De hīkoi begon met een ceremonie bij zonsopkomst op Te Rerenga Wairua (de plaats waar de zielen vertrekken). De tocht omvat estafettelopers die de volledige route fysiek afleggen (‘takahi whenua’ – de aarde betreden), en autokonvooien die tussen grote steden en dorpen reizen, waar massale marsen plaatsvinden naarmate de hīkoi aan kracht wint.

Duizenden mensen namen vandaag deel aan marsen toen de hīkoi door Te Kao, Kaitaia, Kaeo en Kawakawa trok, voordat de groep Whangārei bereikte, waar de nacht wordt doorgebracht.

Kaarten: TUBS & Dramatic (talk), Wikimedia Commons

Woensdag 13 november bereikte de hīkoi Auckland, de grootste stad van Nieuw-Zeeland. Daar waren tienduizenden deelnemers aanwezig, terwijl de mars de Auckland Harbour Bridge overstak.

De hīkoi ging vervolgens verder naar Huntly, Hamilton, Rotorua, Hastings, Palmerston North en Porirua, om uiteindelijk bij het parlement in Wellington te eindigen.

Dr. Arama Rata is een onafhankelijke Māori-onderzoeker in Aotearoa Nieuw-Zeeland.

Dit artikel verscheen eerder op Peoples Dispatch.